Νερό στη Σελήνη: Πέντε πράγματα που πρέπει να ξέρουμε για τη σπουδαία ανακάλυψη

Η ανακάλυψη ποσοτήτων νερού, μεγαλύτερων από αυτές που μέχρι πρότινος πιστεύαμε ότι υπάρχουν στη Σελήνη, από επιστήμονες των ΗΠΑ, αναμφισβήτητα αποτελούν μία ιστορική στιγμή για τον φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας.

Τη Δευτέρα, η NASA, ανακοίνωσε με περίσσεια ικανοποίηση τα νέα ευρήματα, τα οποία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη νερού, άφθονου και προσβάσιμου, πράγμα που ανατρέπει την εικόνα ως προς τα συστατικά και την ενδεχόμενη χρησιμότητά του.

Συγκεκριμένα, ο Paul Hayne από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Boulder, μαζί με την ομάδα του, χρησιμοποίησαν εικόνες κάμερας και μετρήσεις θερμοκρασίας που λήφθηκαν από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA για να χαρτογραφήσουν κρύες, μόνιμα σκιασμένες περιοχές στο φεγγάρι, οι οποίες πιστεύεται ότι είναι τα μέρη που είναι πιο πιθανό να περιέχουν πάγο λόγω μη έκθεσης στο ηλιακό φως.

Έτσι, ενώ υπήρχαν πολλές ενδείξεις για την παρουσία νερού στο φεγγάρι, αυτές οι “ψυχρές παγίδες” θεωρούνταν προηγουμένως ότι περιορίζονταν σε κρατήρες πλάτους χιλιομέτρων και μεγάλου βάθους, με την ομάδα να διαπιστώνει ότι υπάρχουν επίσης μικρο-κρύες παγίδες, περιοχές που είναι μόνιμα σκιασμένες και έτσι θα μπορούσαν να περιέχουν πιο προσβάσιμο πάγο.

Επιπρόσθετα, μία ξεχωριστή μελέτη επιβεβαίωσε την παρουσία παγωμένου νερού (Η2Ο) παρά υδροξυλίου (ΟΗ), τις οποίες προηγούμενες έρευνες δεν μπόρεσαν να διακρίνουν μεταξύ τους.

Βασικές ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν

Η ανακάλυψη αυτή, συνιστά μία ιστορική στιγμή για την εις βάθος εξερεύνηση της Σελήνης και συνάμα ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη χρησιμότητα του νερού από την ηλιόλουστη πλευρά της, ενισχύοντας και ενθαρρύνοντας μελλοντικές αποστολές στο φεγγάρι. Παράλληλα, δημιουργεί κάποια πρώτα και εύλογα ερωτήματα που χρήζουν απάντησης.

Ερώτηση 1η: Υπάρχει όντως νερό στη Σελήνη;

Ναι, υπάρχει, όπως υπήρχαν εδώ και καιρός ενδείξεις για παρουσία παγωμένου πάγου που βρισκόταν στους κρατήρες του νότιου και βόρειου πόλου, που δεν βλέπουν ποτέ τον ήλιο. Τώρα, ωστόσο, η ανακάλυψη αυτή φέρνει νέα δεδομένα, αφού τα μόρια νερού εντοπίστηκαν σε κρατήρα που δεν είναι εκτεθειμένος στον ήλιο. Η Casey Honniball επιβεβαίωσε το εν λόγω εύρημα: “Για πρώτη φορά εντοπίσαμε την αναμφίβολη ύπαρξη νερού στην ηλιόλουστη Σελήνη”, δήλωσε η επικεφαλής και συγγραφέας της μελέτης του διαστημικού κέντρου Goddard της NASA, που επίσης σημείωσε πως “η ανίχνευσή μας δείχνει ότι το νερό μπορεί να είναι πιο διαδεδομένο στην επιφάνεια της Σελήνης από ό, τι πιστεύαμε προηγουμένως και όχι περιορισμένο στους πόλους.”

Σαφώς, λοιπόν, και πρόκειται για νερό, αφού τα μόριά του περιέχουν δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου.

Ερώτηση 2η: Υπάρχει αρκετό πόσιμο νερό στη Σελήνη;

Το πόσιμο νερό είναι όσο ένα μπουκάλι νερού χωρητικότητας 350ml, σε ένα κυβικό μέτρο σεληνιακού εδάφους. Αλλά μην σηκώνετε το κύπελλο σας ακόμα.

Υπάρχουν, ωστόσο, και τα ευρήματα μίας άλλης, ανεξάρτητης μελέτης, η οποία αναφέρει ότι περίπου περίπου 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σεληνιακής επιφάνειας κοντά στους πόλους θα μπορούσαν να έχουν πάγο, όχι μόνο στο βάθος των κρατήρων αλλά και σε σκιώδεις περιοχές, όπως κάτω από βράχους.

Ερώτηση 3η: Από πού προήλθε το νερό;

Το νερό αυτό ασφαλώς και δεν προήλθε από κάποια βροχή, μιας και η Σελήνη δεν έχει ατμόσφαιρα, άρα δεν βρέχει εκεί. Άλλωστε, το γεγονός ότι δεν “γέρνει”, δεν έχει δηλαδή κλίση, όπως συμβαίνει με τη Γη, δεν επιτρέπει στους πόλους της να δουν τον ήλιο.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το νερό δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση μετεωριτών στην επιφάνειά της. Είτε μεταφέρθηκε από τους μετεωρίτες, είτε οι συγκρούσεις μετέτρεψαν το υπάρχον υδρογόνο και οξυγόνο του εδάφους σε νερό, το οποίο είτε παγιδεύτηκε, είτε καταψύχθηκε στις περιοχές που δεν έχουν δει ποτέ τον Ήλιο.

Ερώτηση 4η: Τι ξέρουμε για το τηλεσκόπιο που το βρήκε;

Η Casey Honniball στο διαστημικό κέντρο πτήσης Goddard της NASA στο Μέριλαντ και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο SOFIA του οργανισμού, το οποίο είναι τοποθετημένο σε ένα αεροπλάνο για να πάρει μια πιο καθαρή θέα στην ατμόσφαιρα της Γης, για να εντοπίσει μια φασματική υπογραφή που είναι μοναδική στο νερό.

Το Στρατοσφαιρικό Παρατηρητήριο που χρησιμοποιείται από την Υπέρυθρη Αστρονομία της NASA, εκτόξευσε το τηλεσκόπιο. Πρόκειται για ένα τροποποιημένο αεροπλάνο, μορφής 747, το οποίο διαθέτει ένα τηλεσκόπιο στο πίσω μέρος. Πετά σε αποστολές διάρκειας 10 ωρών για μια νύχτα πάνω από τα σύννεφα, στη στρατόσφαιρα και ερευνά τις υπέρυθρες περιοχές.

Για την τελευταία ανακάλυψη χρησιμοποίησε μια υπέρυθρη κάμερα που ονομάζεται FORCAST, η οποία μπορεί να ανιχνεύσει μήκη κύματος φωτός μεταξύ 5 και 8 μικρών.

Ερώτηση 5η: Τι σημαίνουν αυτά τα ευρήματα για το μέλλον;

Δεδομένου ότι υπάρχει νερό στη Σελήνη που μάλιστα βρίσκεται σε προσβάσιμες περιοχές, υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας μίας βάσης νερού στο διάστημα για την παραγωγή πυραύλων στο μέλλον. Άλλωστε, το διαστημικό νερό, όπως και το νερό της Σελήνης έχει ξεκάθαρη εμπορική αξία. Είναι χαρακτηριστικό πως, το 2016, μια αμερικανική εταιρεία εκτόξευσης διαστημοπλοίων ανακοίνωσε ότι θα πληρώσει 3.000 δολάρια το χιλιόγραμμο για νερό του διαστήματος.

Ήδη, πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν ανακοινώσει τα σχέδιά τους για δημιουργία βάσεων, ενώ οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πρόσφατα πως σκοπεύουν να στείλουν ανθρώπους στη Σελήνη μέχρι το 2024 αλλά και να διασφαλίσουν τη μόνιμη παρουσία τους στον Νότιο Πόλο μέχρι το 2028. Παράλληλα, το “κυνήγι” νερού, αποτελεί στόχο της αποστολής “Artemis”.