ΓΙΑΤΙ Η ΡΩΣΙΑ ΔΕΝ ΚΑΤΕΛΑΒΕ ΤΟ ΚΙΕΒΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Ο Μάικλ Κόφμαν είναι διευθυντής του προγράμματος Ρωσικών Σπουδών στο CNA Corporation, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού έρευνας και ανάλυσης, “αφιερωμένου στην ασφάλεια του αμερικανικού έθνους”. Οι μελέτες του επικεντρώνονται στη Ρωσία και την πρώην Σοβιετική Ένωση, με ειδίκευση στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, τη ρωσική στρατιωτική σκέψη και στρατηγική. Πρόσφατα, μία σειρά από tweets του μέσα απ’ τα οποία ανέλυε τις τέσσερις πρώτες ημέρες του πολέμου έκαναν αίσθηση στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, με την οπτική του να διαφέρει αλλά και να συγκλίνει σε κάποια σημεία με τα mainstream media.

Ο Κόφμαν έγραψε ότι η αρχική ρωσική επιχείρηση βασίστηκε σε πολύ κακές υποθέσεις σχετικά με την ικανότητα και τη θέληση της Ουκρανίας να πολεμήσει. Ταυτόχρονα, το πολεμικό σχέδιο που είχε καταστρώσει η Ρωσία αποδείχτηκε ανεφάρμοστο. Γενικά, δεν τα υπολόγισε καλά τα πράγματα η Μόσχα.

Η ρωσική επιχείρηση επικεντρώθηκε στο να φτάσει γρήγορα στο Κίεβο, να αναγκάσει την κυβέρνηση να παραδοθεί και να προωθήσει γρήγορα έναν μικρό αριθμό μονάδων προς τα εμπρός με τρόπο που να αποφευχθούν μεγάλες συμπλοκές με τις δυνάμεις του Ουκρανικού στρατού. Πηγαίνουν κυρίως στις μεγάλες πόλεις, χρησιμοποιώντας τους βασικούς οδικούς κόμβους και περνώντας κάποιες φορές αναγκαστικά από τις πιο σημαντικές μικρότερες πόλεις.

Γιατί η Μόσχα επέλεξε αυτόν τον πολεμικό δρόμο;

Υπάρχουν πολλές θεωρίες. Κάποιοι λένε ότι οι Ρώσοι δεν πήραν στα σοβαρά την Ουκρανία και τον στρατό της. Άλλοι ότι ήθελαν να αποφύγουν όσο γίνεται τις καταστροφές και τις ανθρώπινες απώλειες, κρύβοντας ταυτόχρονα στον υπόλοιπο πλανήτη το πόσο στοιχίζει αυτός ο πόλεμος.

Είναι επίσης πολύ πιθανό αυτό που ήθελαν πραγματικά να ήταν να αποφύγουν την πρόκληση μίας καταστροφής υψηλού επιπέδου, δεδομένου του πόσο αντιδημοφιλής θα ήταν αυτός ο πόλεμος στο εσωτερικό της χώρας τους. Οι περισσότεροι Ρώσοι στρατιώτες είναι νέοι και δεν ενδιαφέρονται και πολύ να πολεμήσουν ενάντια στους Ουκρανούς, με τους οποίους τους συνδέουν ανέκαθεν πολλά.

“Από αυτά που έχω δει μέχρι τώρα, εξάγεται το συμπέρασμα ότι τα ρωσικά στρατεύματα αγνοούσαν ότι θα λάμβαναν την εντολή να εισβάλουν και φαίνονται σχετικά απρόθυμα να διεξάγουν αυτόν τον πόλεμο”, θα πει ο Μάικλ Κόφμαν. “Δεν βλέπουν τους Ουκρανούς ως αντιπάλους και η στρατιωτική ηγεσία δεν τους προετοίμασε για αυτήν την εκστρατεία. Εκτός των Τσετσένων στρατιωτών, το ηθικό φαίνεται χαμηλό”.

Αυτός ο τρόπος διεξαγωγής μίας επιχείρησης δεν γίνεται να δουλέψει θα πει ο ίδιος αναλυτής. Φαίνεται ότι οι Ρώσοι προσπάθησαν να νικήσουν γρήγορα και χωρίς οικονομικό κόστος μέσω αυτών των αστραπιαίων επιθέσεων, ελπίζοντας να αποφύγουν τις κυρώσεις και την οργή της Δύσης. Ωστόσο, έχουν καταλήξει στη χειρότερη από όλες τις εκδοχές του πώς θα μπορούσε να πάει ο πόλεμος, διοχετεύοντας περισσότερους πόρους σε μια αποτυχημένη στρατηγική.

Μη ξεχνάμε όμως ότι ακόμη βρισκόμαστε μόλις λίγες ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου, οπότε ας μη βγάλουμε βιαστικά συμπεράσματα.

Μπορεί η Ουκρανία να τα έχει πάει εξαιρετικά καλά, αλλά κανένας αναλυτής (εκτός ίσως από τη Μόσχα) δεν περίμενε ότι η Ρωσία θα νικήσει τη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Ευρώπης μέσα σε τέσσερις ημέρες, ειδικά δεδομένης της στρατιωτικής ικανότητας του ουκρανικού στρατού.

Στο πεδίο οι ρωσικές μονάδες δεν πολεμούν πραγματικά ως Τακτικές Ομάδες Τάγματος. Οδηγούν στους δρόμους ως μικρά αποσπάσματα, ωθώντας προς τα εμπρός μονάδες αναγνώρισης και αερομεταφερόμενες δυνάμεις. Τα τανκς συχνά είναι μόνα τους και το αντίστροφο.

Έξω από τις μάχες που γίνονται βορειοδυτικά του Κιέβου υπάρχουν πολλά μικρότερα αποσπάσματα, τανκς, μονάδες αναγνώρισης ή αερομεταφερόμενοι που εντείνουν την πίεση στους δρόμους και στις πόλεις. Ωστόσο, αυτοί οι μικροί σχηματισμοί όταν ξεκόβουν απ’ το υπόλοιπο στράτευμα και προχωρούν χωρίς υποστήριξη από το πυροβολικό, είναι πολύ εύκολο να πέφτουν σε ενέδρες.

Πέρα από μεγάλους αριθμούς μονάδων σκορπισμένες σε μικρά αποσπάσματα και σημεία ελέγχου, έχουμε και την αντίστροφη κατάσταση. Μεγάλες ουρές με ρωσικά οχήματα κολλημένα στο δικό τους μποτιλιάρισμα, καθώς περνάνε τα σύνορα. Έτσι, οι αντιαεροπορικές άμυνες αντί να τις καλύπτουν, βρίσκονται κολλημένες στον δρόμο μαζί τους.

Καθώς οι λόχοι και οι διμοιρίες προχωρούν για να καταλάβουν σημαντικούς επιχειρησιακούς στόχους, η “εφοδιαστική μηχανή” δεν καταφέρνει να συμβαδίσει και έτσι μένει χωρίς στρατιωτική υποστήριξη, δεν καλύπτεται από πουθενά.

“Οι περισσότεροι από τις μάχες που έχω δει είναι μικρές αψιμαχίες, ειδικά στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων”, συνεχίζει ο Μάικλ Κόφμαν. “Αυτές μπορεί να έχουν μεγάλη ένταση, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι μεγάλες μάχες”.

Η μέχρι στιγμής ρωσική αποτυχία οφείλεται στο γεγονός ότι προσπαθούν να πραγματοποιήσουν μια εισβολή πλήρους κλίμακας χωρίς την στρατιωτική επιχείρηση που θα απαιτούσε, νομίζοντας ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν τις περισσότερες μάχες. Αυτό δεν οδήγησε μόνο σε μία δράση που δεν φέρνει αποτελέσματα, αλλά οδήγησε και στο να μην υπάρχει καθόλου δράση για πολλές μονάδες.

Η αλήθεια είναι ότι μεγάλα τμήματα του ρωσικού στρατού δεν έχουν ακόμη μπει σε αυτόν τον πόλεμο, με πολλές από τις δυνατότητες του στρατού να μένουν ακόμη αχρησιμοποίητες.

“Δεν θέλω να μειώσω την εξαιρετική απόδοση και την ανθεκτικότητα του ουκρανικού στρατού, αλλά βλέπω πολλές βιαστικές κρίσεις και πολλά πρώιμα συμπεράσματα. Αυτά χρειάζονται να γίνονται με μέτρο”, συνεχίζει ο ίδιος.

Τις πρώτες τέσσερις ημέρες η ρωσική τακτική αεροπορία, εκτός από ορισμένα Su-25, κάθισε σε μεγάλο βαθμό στην άκρη. Το ίδιο έκαναν και τα περισσότερα μαχητικά ελικόπτερα. Οι Ρώσοι έχουν εκατοντάδες μαχητικά ανεπτυγμένα στην περιοχή αλλά προς το παρόν η ρωσική αεροπορία είναι σε μεγάλο βαθμό απούσα από τη δράση.

Ο ρωσικός στρατός προσπάθησε να χρησιμοποιήσει βαλλιστικούς πυραύλους για να καταστείλει την αεράμυνα των Ουκρανών και για να καταστρέψει τις αεροπορικές βάσεις τους. Ωστόσο, τα αεροσκάφη τους δεν πετούν σε “Combat Air Patrol (CAP)” αποστολή, δηλαδή πάνω από περιοχές που γίνονται μάχες με σκοπό να πλήξουν στόχους ή αντίπαλα αεροσκάφη. Ο Κόφμαν ισχυρίζεται ότι μόλις τη Δευτέρα εντόπισε το πρώτο βομβαρδιστικό Su-34 να πραγματοποιεί τέτοιου είδους πτήσεις.

Εκτός από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς γύρω από το Χάρκοβο, η χρήση των βομβαρδισμών έχει περιοριστεί σε σύγκριση με τον συνήθη τρόπο λειτουργίας του ρωσικού στρατού. Δυστυχώς όμως, ο Κόφμαν πιστεύει ότι αυτό θα αλλάξει.

“Ο ρωσικός στρατός είναι πρώτα ένας στρατός πυροβολικού και μέχρι στιγμής έχει χρησιμοποιήσει ένα πάρα πολύ μικρό μέρος από τα διαθέσιμα πυρά του σε αυτόν τον πόλεμο ”, θα ισχυριστεί.

Το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού στρατού δεν έχει ακόμη μπει ενεργά στον πόλεμο. Το μεγαλύτερο μέρος της 1ης Στρατιάς τεθωρακισμένων και της 20ης Στρατιάς, απλώς κάθονται έξω από το Χάρκοβο. “Έσπρωξαν” μερικά τάγματα αλλά οι περισσότερες δυνάμεις της Ρωσίας περιμένουν ακόμη την εντολή για να εισέλθουν στον πόλεμο.

Ένα άλλο σημείο στο οποίο θέλει να σταθεί ο Αμερικανός στρατιωτικός αναλυτής είναι εκείνο των “στρατιωτικών επιτυχιών” και της επικοινωνίας τους από τα ΜΜΕ. Μπορεί όντως οι Ουκρανοί να έχουν αιχμαλωτίσει δεκάδες Ρώσους στρατιώτες και να δημοσιοποιούν κάθε τόσο τις επιτυχίες τους στο πεδίο της μάχης, αλλά το ίδιο έχουν κάνει και οι Ρώσοι, απλώς δεν γνωρίζουμε σε ποιον βαθμό γιατί το κρατούν μυστικό, μακριά απ’ τα ΜΜΕ. Έτσι έχουμε μία αλλοιωμένη εικόνα της πραγματικότητας.

Ο λόγος που οι Ρώσοι είναι φειδωλοί σχετικά με τα στοιχεία που δίνουν στη δημοσιότητα έχει να κάνει με την απέλπιδα προσπάθεια τους να κρατήσουν τον πόλεμο κρυφό από τον ρωσικό λαό, χαρακτηρίζοντάς τον απλά ως “επιχείρηση του Ντονμπάς”. Έτσι η Μόσχα έχει παραχωρήσει πλήρως και μονομερώς τη διακίνηση των πληροφοριών στο Κίεβο, το οποίο με τη σειρά του έχει καταφέρει να ανυψώσει το ηθικό και την υποστήριξη στην Ουκρανία.

“Άλλος ένας λάθος υπολογισμός εκ μέρους της Ρωσίας”, θα πει ο Κόφμαν.

Μπορεί, λοιπόν, στρατιωτικά οι Ρώσοι να κάνουν κάποια πράγματα λάθος, αλλά την ίδια ώρα και εμείς λαμβάνουμε πληροφορίες που πιθανότατα δημιουργούν λάθος εικόνα για την εξέλιξη του πολέμου. Προς το παρόν οι Ρώσοι δεν πολεμούν όπως έχουν εκπαιδευτεί να κάνουν.

Για τον Κόφμαν ο πόλεμος έως τώρα απ’ τη μία του θυμίζει την καταστροφή του Γκόζνι της Τσετσενίας απ’ τους Ρώσους το 1994 με τεράστιες ανθρώπινες απώλειες και απ’ την άλλη εντοπίζει και μια σειρά από “στρατιωτικές γκάφες”.

Τι να περιμένουμε, λοιπόν, στη συνέχεια;

Η πολιτική ηγεσία της Ρωσίας εξακολουθεί να μην παραδέχεται την αποτυχία του σχεδίου της, συνεχίζοντας να προσπαθεί να καταλάβει γρήγορα το Κίεβο. Αλλά τους βλέπουμε να κάνουν μεγαλύτερη χρήση πυρών, βομβαρδισμών και αεροπορικής ισχύος. Ο Αμερικανός αναλυτής πιστεύει ότι τα χειρότερα είναι ακόμη μπροστά μας και ότι αυτός ο πόλεμος θα γίνει πολύ πιο σκληρός.

“Ο στρατός της Ουκρανίας τα έχει πάει καλά μέχρι τώρα, αλλά νομίζω ότι θα δούμε μια πολύ διαφορετική προσέγγιση των πολεμικών επιχειρήσεων εκ μέρους της Ρωσίας από εδώ και πέρα”.