ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ Ν.Δ: ΠΟΣΟ ΑΛΛΑΞΑΝ ΟΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ;

Αν θεωρήσουμε ότι η ανάλυση των δεδομένων του «σήμερα» είναι το κλειδί για την ασφαλή πρόβλεψη του τι θα συμβεί «αύριο», τότε τα πράγματα είναι …πολύ δύσκολα για όποιον προσπαθήσει να διαβλέψει πως θα εξελιχθεί το πολιτικό σκηνικό. Ενώ η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη «κλείνει» δύο χρόνια στην εξουσία σε μερικές ημέρες, οι αστάθμητοι παράγοντες μοιάζουν να είναι περισσότεροι από τις «σταθερές».

Η παγκόσμια πανδημία του Covid 19 καθιστά τις διεθνείς συνθήκες δυναμικά μεταβαλλόμενες και απρόβλεπτες. Στο εσωτερικό πάλι το γεγονός ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής «βάζουν δύσκολα» στους δύο βασικούς πολιτικούς πόλους: Την Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η «φωτογραφία της στιγμής» όπως απεικονίστηκε στην έρευνα της about people για το 20/20 του News 24/7 έδειξε ότι η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία είναι «τρωτή». Η αποτίμηση του κυβερνητικού έργου είναι αρνητική για την πλειοψηφία των ψηφοφόρων (55,2%). Όμως καταγράφεται ένα σημαντικό ποσοστό (42%) που έχει θετική γνώμη. Επίδοση, αν μη τι άλλο, αποδεκτή για ένα κόμμα που βρέθηκε να κυβερνά εν μέσω μιας παγκόσμιας πανδημίας που ίσως αλλάζει συθέμελα τον σύγχρονο κόσμο.

Με βάση αυτά, το πολιτικό μέλλον της χώρας και οι συνθήκες διακυβέρνησής της, είναι «ανοιχτά» σε πολλά σενάρια. Παράλληλα σε συνθήκες «λεπτών ισορροπιών» όπως αυτές που προδιαγράφονται, σημαντικό αντικειμενικά ρόλο θα παίζουν οι «γρήγορες» αποφάσεις σε κάθε στροφή της συγκυρίας, το ίδιο και οι προσωπικότητες των αρχηγών των κομμάτων. Είτε των δύο μεγαλύτερων, είτε των μικρότερων, εφόσον κληθούν να παίξουν ρυθμιστικούς ρόλους.

Ν.Δ: Δυο χρονιές με κορονοϊό και μεταρρυθμίσεις

Όπως όλες οι κυβερνήσεις του πλανήτη, έτσι και η Νέα Δημοκρατία κρίνεται για την διετή θητεία της με βάση τον τρόπο που αντιμετώπισε την υγειονομική κρίση του Covid 19 και το πώς προετοιμάστηκε για την συνεπακόλουθη οικονομική κρίση.

Παράλληλα όμως θα κριθεί και για τις πολιτικές της προτεραιότητες και την εφαρμογή του προγράμματός της. Άλλωστε όπως έχει πολλάκις διακηρύξει όχι μόνον δεν ανέστειλε την εφαρμογή του λόγω της πανδημίας, αλλά αντίθετα πιστεύει ότι η προώθησή του με ακόμη πιο γρήγορους ρυθμούς είναι η διέξοδος από τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί. Τεκμήριο του ότι θεσμοθέτησε ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών της επιλογών είναι ο πολύ μεγάλος αριθμός των νομοσχεδίων που έχει ψηφίσει. Προσεγγίζουν τα 200 μέσα σε 24 μήνες.

Στο πεδίο της αντιμετώπισης του κορονοϊου από τον Μάρτιο του 2020 οπότε και εμφανίστηκαν στην Ελλάδα τα πρώτα κρούσματα της νόσου η κυβέρνηση έδειξε δύο εκ διαμέτρου αντίθετα πρόσωπα.

Τους πρώτους μήνες της πανδημίας τα κυβερνητικά αντανακλαστικά οδήγησαν στην εφαρμογή ενός σκληρού μεν, αλλά αποτελεσματικού lock down. Η Ελλάδα καταγράφθηκε ανάμεσα στις χώρες με τα λιγότερα κρούσματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 25 Μαίου καταγράφθηκαν μόλις 2 κρούσματα ημερησίως ενώ ο εβδομαδιαίος μέσος όρος της πρώτης εβδομάδας του Ιουνίου ήταν 5 κρούσματα. Το αποτέλεσμα πιστώθηκε η κυβέρνηση αλλά και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον κυβερνητικό επικοινωνιακό μηχανισμό να αποδίδει στην αποφασιστικότητα και στην πολιτική ιεράρχηση του πρωθυπουργού το θετικό αυτό αποτέλεσμα. Κεντρική φιγούρα των ημερών εκείνων μαζί με τον Κ.Μητσοτάκη ήταν ο Σωτήρης Τσιόδρας.

Τα πράγματα όμως άλλαξαν άρδην το επόμενο διάστημα, μετά το καλοκαίρι. Η εικόνα της «covid free» Ελλάδας που διαφήμισε το 2020 ο πρωθυπουργός με φόντο το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης «σκοτείνιαζε» σταδιακά καθώς τα κρούσματα πολλαπλασιάζονταν με γεωμετρική πρόοδο. Έτσι η κυβέρνηση από το Φθινόπωρο οδηγήθηκε σε μία παρατεταμένη περίοδο lock down. Από τον Νοέμβριο έως και τον Μάιο του 2021, με μερικά ενδιάμεσα διαλλείματα και το δόγμα «πατάμε φρένο στις στροφές και γκάζι στις ευθείες». Τα κρούσματα ξεπέρασαν κάποιες ημέρες ακόμη και τις 4 χιλιάδες, το εθνικό σύστημα υγείας βρέθηκε σε οριακή κατάσταση, φλερτάροντας με την κατάρρευση. Όσο για τον Σωτήρη Τσιόδρα σταδιακά «εξαφανίστηκε» από το προσκήνιο. Σήμερα με το στοίχημα των εμβολιασμών να είναι «ανοιχτό» η κυβέρνηση συνεχίζει να αναμετράται με την πανδημία, δίχως όμως να μπορεί πλέον να στηριχθεί στο επιχείρημα της επιτυχημένης αντιμετώπισής της.

Όπως προαναφέραμε η κυβέρνηση επέλεξε όλη αυτή την περίοδο να προωθήσει με ταχύτατους ρυθμούς ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Με σαφές μάλιστα πολιτικό πρόσημο σε φιλελεύθερη (νεοφιελελεύθερη σύμφωνα με την αντιπολίτευση) κατεύθυνση. Μια απόφαση που την έφερε σε σύγκρουση με πολλά στρώματα της κοινωνίας.

Το εργασιακό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πρόσφατα όπως και το ασφαλιστικό είναι δύο χαρακτηριστικό παράδειγματα. Συμπληρώνονται με τις αλλαγές που συνεχίζουν να προωθούνται στην εκπαίδευση όμως και μια σειρά νομοθετημάτων όπως αυτό για τον περιορισμό των διαδηλώσεων ή για την διευκόλυνση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Περίοπτη θέση στις μεταρρυθμίσεις αυτές έχει και ο νέος πτωχευτικός νόμος που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2020 και φαίνεται ότι θα κρίνει πολλά στο άμεσο μέλλον. Θυμίζουμε πως προβλέπει πτωχεύσεις νομικών και φυσικών προσώπων, τραπεζικούς διακανονισμούς και πλειστηριασμούς μακριά από έως σήμερα ισχύοντα μέτρα προστασίας των δανειοληπτών. Σε μια περίοδο που το ιδιωτικό χρέος διογκώνεται.

Η έρευνα της aboutpeople για το 20/20 του NEWS 24/7 έδειξε ότι αυτές οι επιλογές κάθε άλλο παρά βρήκαν απήχηση αφού οι υπουργοί που ανέλαβαν την νομοθέτηση τους, κρίνονται εξαιρετικά αρνητικά από την κοινή γνώμη. Ιδίως μάλιστα η τριάδα που συναποτελούν ο Κωστής Χατζηδάκης, ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και η Νίκη Κεραμέως. Η μόνη μεταρρυθμιστική διαδικασία που επιβραβεύθηκε από την κοινή γνώμη ήταν η ψηφιοποίηση του κρατικού μηχανισμού που πιστώνεται στον «κεντρώο» τεχνοκράτη Κυριάκο Πιερακάκη. Με την κυβέρνητική εικόνα να παρουσιάσει αυξητική τάσης της φθοράς της, το Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται να ευελπιστεί πάντως ότι θα υπάρξει αλλαγή συνθηκών, «ποντάροντας» στα κονδύλια του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης που θα εισρεύσουν στην χώρα.

Κατά την συζήτηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2022-2025 που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Πέμπτη στην Βουλή ο εισηγητής της Ν.Δ Θόδωρος Καράογλου έφθασε στο σημείο να ισχυριστεί πως η οικονομική κατάσταση στο τέλος της 4ετίας θα συνιστά επιστροφή στα επίπεδα του 2008,. Πριν την μεγάλη οικονομική κρίση. Την ίδια λογική είχε και ο υφυπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλαάκης λέγοντας πως «βλέπω ότι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα έχουμε μεγάλη αύξηση των εισοδημάτων, ειδικά σε κάποιους επαγγελματικούς κλάδους. Τότε θα είναι επιτακτική ανάγκη να επιστρέψουν στην Ελλάδα όσοι μετανάστευσαν τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης». Η αντίληψη του εν λόγω κυβερνητικού στελέχους έχει ιδιαίτερη αξία αφού εκφράζει τις απόψεις της «κλειστής ομάδας» του Μεγάρου Μαξίμου που θα διαχωριστεί τα χρήματα του ευρωπαϊκού ταμείου.

Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο για την κυβέρνηση φαίνεται να είναι το χρόνος που οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ε.Ε θα επιλέξουν ώστε να επαναφέρουν τα μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αυτά που σήμερα βρίσκονται σε καθεστώς πρόσκαιρης αναστολής λόγω πανδημίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ιδίως αν η χρονιά αυτή είναι το 2023, δηλαδή το τελευταίο έτος διακυβέρνησης της Ν.Δ, εαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης τηρήσει την δέσμευσή ου και εξαντλήσει την 4ετία.

Οι επιλογές και το προφίλ που επέλεξε για την διακυβέρνησή της η Νέα Δημοκρατία δεν διαφοροποίησαν τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της. Παραμένει ένα κόμμα με αναφορά κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες ενώ «επικίνδυνες» διαστάσεις φαίνεται πως έχει λάβει ο περιορισμός της απήχησης της στους νέους. Το μεγάλο στοίχημα για την κυβερνητική παράταξη φαίνεται πως είναι η λεγόμενη «μεσαία τάξη». Κυρίως η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, το κοινωνικό στρώμα που της έδωσε την πρωτιά στις εκλογές του 2019 και σήμερα φαίνεται ότι θα πληγεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο από την επερχόμενη οικονομική κρίση.

ΣΥΡΙΖΑ: Θα «γυρίσει το παιχνίδι»;

Δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια πως σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ καρπώνεται την κυβερνητική φθορά. Παρόλα αυτά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης παραμένει το κυριαρχο αντίπαλο δέος. Το ποσοστό του 30% και πάνω που κατάφερε να διατηρήσει παρά την εκλογική του ήττα τον Ιούλιο του 2019 συναινεί στην εκτίμηση που έκανε ο Αλέξης Τσίπρας τότε: Σύμφωνα με αυτήν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει τον βασικό πόλο συσπείρωσης των προοδευτικών δυνάμεων προκειμένου να υπάρξει ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών. Όπως διεμήνυσε μάλιστα ο πρόεδρος του την Παρασκευή το βράδυ η προεκλογική περίοδος για τον ΣΥΡΙΖΑ ξεκινά με το «κλείσιμο» των δύο χρόνων διακυβέρνησης της χώρας από την Νέα Δημοκρατία.

Η πανδημία εμπόδισε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να υλοποιήσει τον μετεκλογικό σχεδιασμό του, όπως ήθελε.. Έτσι ώστε να ανασυσταθεί οργανωτικά αλλά και να πραγματοποιήσει σειρά πολιτικών διεργασιών στο εσωτερικό του ώστε να αναλύσει την 4χρονη διακυβέρνηση του από το 2015 και τον τρόπο που αυτή έληξε.

Ενδεικτικό είναι ότι μόλις αυτό το Σαββατοκύριακο κατέστη δυνατόν να πραγματοποιηθεί η προγραμματική του συνδιάσκεψη με την συμμετοχή χιλιάδων στελεχών του. Αυτό όμως που έχει επιτύχει είναι να διαθέτει πλέον ένα επεξεργασμένο πρόγραμμα σε κεντρικά πολιτικά ζητήματα και συγκεκριμένες προτάσεις διακυβέρνησης. Δηλαδή το πρωτογενές υλικό από το οποίο η αξιωματική αντιπολίτευση ευελπιστεί ότι προκύψει ένας πολιτικός λόγος που θα «αγγίξει» ευρύτερα ακροατήρια και θα οδηγήσει σε πλειοψηφικά ποσοστά.

Τα πρώτα σχετικά δείγματα φαίνονται ότι καταγράφονται μετά την πρόσφατη πολιτική δέσμευση του Αλέξη Τσίπρα για κατώτερο μισθό 800 ευρώ και πιλοτική εφαρμογή του 35ωρου εργασίας. Μια πρόταση που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τα αντανακλαστικά να καταθέσει λίγο μετά την ψήφιση του εργασιακού νομοσχεδίου από την κυβέρνηση. Του νομοθετήματος που προβλέπει την διευθέτηση του χρόνου εργασίας με κατάργηση του 8ωρου και την θεσμοθέτηση των απλήρωτων υπερωριών.

Τι θα κρίνει το …υπόλοιπο μισό;

Το στίγμα της προεκλογικής τακτικής της Νέας Δημοκρατίας την προεκλογική περίοδο, αφορούσε την αντίθεσή της στην Συμφωνία των Πρεσπών, την προβολή της διαχειριστικής της ικανότητας και της αριστείας , την αύξηση του εισοδήματος μέσω της μείωσης της φορολογίας και της δημιουργίας συνθηκών «νόμου και τάξης» στην ελληνική κοινωνιά. Αυτή η «γκάμα» υποσχέσεων συσπείρωσε ένα πλειοψηφικό ρεύμα που κινείται μεταξύ της «σκληρής» ή «λαϊκής» δεξιάς και του εκσυχρονιστικού κέντρου.

Από αυτά όμως τι ισχύει σήμερα; Η κυβέρνηση εφαρμόζει απαρέγκλιτα την Συμφωνία των Πρεσπων δημιουργώντας μάλιστα προβλήματα στο εσωτερικό της. Η διαχειριστική της ικανότητα έχει υποστεί σημαντικά πλήγματα κυρίως λόγω της ελλιπούς προετοιμασίας για την πανδημίας μετά το καλοκαίρι του 2020. Επίσης από φαινόμενα όπως το «σκόϊλ ελικίκου», Ειδική ανααφορά δεν μπορεί παρά να γίνει πολιτική του Μιχάλη Χρυσοχοϊδή αφού το μόνο που πέτυχε είναι την περεταίρω αντικυβερνητική στροφή της νεολαίας. Ιδίως με τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης,

Πλέον μονόδρομος για την κυβερνητική πλειοψηφία είναι να επιδείξει έργο στον τομέα της οικονομίας εφόσον θέλει να μην οδηγήσει η φθορά της σε σημείο μη αναστρέψιμο. Το ερώτημα είναι αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό να συμβεί στα «ερείπια» που θα εμφανιστούν μόλις αρθεί το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που δόθηκαν λόγω πανδημίας. Αν θα προληφθεί δηλαδή το κύμα των «λουκέτων» στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την εκτόξευση της ανεργίας. Αυτά ενώ είναι βέβαιο ότι οι δημοσιονομικοί δείκτες και κυρίως αυτός του δημόσιου χρέους θα επιδεινωθούν.

Το αντίστοιχο στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ – με βάση τις στοχεύσεις του – είναι το αν θα καταφέρει να παρουσιάσει ένα καινούργιο πρόσωπο. Αυτό που θα διαμορφώσει τους όρους επανασύνδεσής του με την κοινωνία ξεπερνώντας την αρνητική αίσθηση που διαμορφώθηκε στο εκλογικό σώμα στο τελευταίο διάστημα της διακυβέρνησής του. Επίσης αν μέσα από τις προγραμματικές του διαδικασίες και την τακτική του θα εμπνεύσει, τόσο τον χώρο του κέντρου όσο και το σημαντικό ποσοστό των απογοητευμένων ψηφοφόρων από τις πολιτικές εξελίξεις, για το ότι μπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική κυβερνητική πρόταση.