ΛΑΖΑΡΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: “ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΥΜΕ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΚΛΑΣΙΚΟ ΣΑΝ ΠΑΡΩΧΗΜΕΝΟ”
Μιλήσαμε με τον σπουδαίο ηθοποιό με αφορμή την "Προδοσία" που πρωταγωνιστεί στο θέατρο Βρετάνια.
Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος είναι ένας ηθοποιός χαμηλών τόνων, αλλά με τεράστιο υποκριτικό εκτόπισμα. Έχει χτίσει με σταθερά βήματα μία αξιοζήλευτει καριέρα και έχει καταφέρει να ταυτιστεί με ρόλους ιδιαίτερα απαιτητικούς και δύσκολους.
Εμείς μιλήσαμε μαζί του με αφορμή την την “Προδοσία”, το εμβληματικό έργο του Χάρολντ Πίντερ όπου πρωταγωνιστεί μαζί με τον Αιμίλιο Χειλάκη- που σκηνοθετεί την παράσταση- και την Αθηνά Μαξίμου που παρουσιάζεται στο θέατρο Βρετάνια.
“Αυτό που με γοητεύει στην Προδοσία είναι ότι παίρνει ένα τετριμμένο θέμα, όπως είναι η απιστία και το αναγάγει σε υπαρξιακό δράμα. Η απιστία γίνεται προδοσία του συζύγου, του φίλου, των ονείρων, των επιθυμιών, της ζωής, του ίδιου μας του εαυτού. Με γοητεύει αυτή η ασφυκτική ατμόσφαιρα της καθημερινότητας οπου οι πιο ανώδυνοι διάλογοι είναι ναρκοπέδια και οι πιο απλές λέξεις γίνονται φονικά όπλα έτοιμα να τραυματίσουν τον άλλον. Και όλα αυτά με ένα απίστευτα σκληρό χιούμορ για τη γελοιότητα της ανθρώπινης φύσης και την προσπάθειά της να μη χαλάσει την καθημερινότητα με οποιοδήποτε κόστος. Κι εδώ υπάρχει μια έντονη σύνδεση με το σήμερα. Μας αρέσει να βάζουμε μία ταμπέλα στα πράγματα. Ο καλός, ο κακός, ο άσχημος, δράμα, κωμωδία. Όμως ο καλός είναι και κακός, ο άσχημος είναι και όμορφος, ο θύτης είναι και θύμα, η τραγωδία έχει χιούμορ και μπορούμε να γελάσουμε, όπως στην κωμωδία μπορούμε να συγκινηθούμε, το τέρας δεν έχει μόνο ακραίες συμπεριφορές… Μας βολεύει και μας ησυχάζει το να χαρακτηρίζουμε τα πράγματα, αλλά μας στερεί την έκπληξη της στιγμής” αναφέρει χαρακτηριστικά στο Magazine.
“Μία άλλη θεματική του έργου που έχει άμεση σύνδεση με το τώρα θα έλεγα ότι είναι η γνώση των πραγμάτων. Όπως στην Προδοσία δύσκολα μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι δεν ήξερε, έτσι και σήμερα οφείλουμε να ξέρουμε τα πάντα. Τα στοιχεία είναι εκεί, όλες οι ενδείξεις είναι εκεί, οπότε είμαστε υποχρεωμένοι να γνωρίζουμε την πραγματικότητα και να μην πέφτουμε από τα σύννεφα”.
Το να μη γνώρισες ποτέ μια στιγμή ευτυχίας είναι σίγουρα πολύ άσχημο, αλλά να γνωρίζεις τι σε κάνει ευτυχισμένο και να κοιτάς αλλού, είναι τραγικό.
Ο ρόλος του Ρόμπερτ, του προδομένου συζύγου…
Ο Ρόμπερτ, ο σύζυγος, το θύμα σε πρώτη ανάγνωση, είναι ένας εκδότης επιτυχημένος που μισεί τα βιβλία. Πρώην αρχισυντάκτης σε λογοτεχνικά περιοδικά όπως και ο Τζέρι, ο καλύτερος του φίλος και εραστής της γυναίκας του. Αυτά είναι τα μόνα στοιχεία που έχουμε. Όλα τα άλλα κρύβονται πίσω από λέξεις, μονολόγους, πίσω από σιωπές και παύσεις. Ο ηθοποιός καλείται να γεμίσει αυτά τα κενά, να δημιουργήσει έναν κόσμο στέρεο όσο και ρευστό, για να αφήσει τον θεατή να ανακαλύψει αυτά που δεν λέγονται ανάλογα με τις δικές του εμπειρίες. Αν χαρακτηρίσω τον ρόλο κάνω πιο εύκολη την δουλειά του θεατή, αλλά ταυτόχρονα του στερώ την ευκαιρία να δει κάτι που ούτε εγώ δεν έχω συνειδητοποιήσει. Όσο για το αν τον συμπαθώ, η απάντηση είναι ναι.
Όχι μόνο γιατί αυτή είναι η δουλειά μου, να κατανοήσω δηλαδή και να συμπαθήσω κάθε ρόλο που κάνω, αλλά και γιατί ο Ρόμπερτ είναι κάποιος που έχει αισθανθεί πού βρίσκεται η ευτυχία στη ζωή του και δεν κάνει κάτι να τη διεκδικήσει. Και αυτό με συγκινεί πολύ, γιατί το να μη γνώρισες ποτέ μια στιγμή ευτυχίας είναι σίγουρα πολύ άσχημο, αλλά να γνωρίζεις τι σε κάνει ευτυχισμένο και να κοιτάς αλλού, είναι τραγικό.
Η αντικατάσταση του Λάκη Λαζόπουλου και μία έτοιμη παράσταση που ξαναδουλεύτηκε…
Η “Προδοσία” ανέβηκε το προηγούμενο φθινόπωρο για δύο εβδομάδες μόνο λόγω covid. Υπήρχε λοιπόν μια έτοιμη παράσταση. Όμως φέτος ξαναδουλεύτηκε γιατί ο κάθε ηθοποιός φέρει έναν άλλο κόσμο σε έναν ρόλο και είναι φυσικό να μετακινηθούν και οι υπόλοιποι. Πολλά πράγματα άλλαξαν και άλλα κρατήθηκαν ίδια. Όμως και τα ίδια πράγματα εκφράζονται διαφορετικά από κάθε ηθοποιό ανάλογα με την προσωπικότητά του, τις εμπειρίες του, το πως αντιλαμβάνεται το έργο και τον ρόλο, τι επιλέγει να φανερώσει ή να κρύψει. Η διαδικασία της αντικατάστασης ήταν πολύ δημιουργική και σε καμία περίπτωση δεν ήταν το ζητούμενο να δημιουργήσουμε μία αντιγραφή, αλλά μία καινούργια εκδοχή.
Η οικογένεια είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και δεν πρέπει να εμπλέκεται ο καθένας σε αυτήν
Ανοίγει τελικά ποτέ το ανθρώπινο… τρίγωνο;
Ο τριγωνισμός είναι η βάση της κοινωνίας μας, της οικογένειας. Ο μπαμπάς, η μαμά ,το παιδί. Και σε κάθε προσπάθεια μας να σχετιστούμε με τον άλλον, κουβαλάμε και οι δυο τους γονείς μας, δηλαδή τα τρίγωνά μας, και αισθανόμαστε ασφάλεια μέσα σε αυτά. Και στο παραμικρό πρόβλημα ανάμεσα στους δύο είναι η εύκολη λύση να καλέσουμε ένα τρίτο πρόσωπο στη σχέση, γιατί αυτήν την λύση έχουμε μάθει από πολύ μικρή ηλικία. Δεν ξέρω πως μπορούμε να ξεφύγουμε από τον τριγωνισμό, ίσως όταν οι γονείς προσπαθούν να λύσουν τα προβλήματά τους μεταξύ τους χωρίς να χρησιμοποιούν το παιδί. Να μάθουν δηλαδή να ζουν πιο συνειδητά. Η οικογένεια είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και δεν πρέπει να εμπλέκεται ο καθένας σε αυτήν, για να παραφράσω λίγο τον Πατρίκ Ζισκίντ.
Προδοσία για μία… γυναίκα υπό τη σκιά των γυναικοκτονιών;
Η θέση της γυναίκας σίγουρα έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Βγήκε από το σπίτι και την οικογένεια, άρχισε να ζητά την οικονομική της ανεξαρτησία, την επαγγελματική καταξίωση, να διεκδικεί τη σεξουαλικότητά της. Υπάρχει ακόμα ανισότητα βέβαια, συνεχίζει να πληρώνεται λιγότερο από έναν άνδρα, να αντιμετωπίζει αμφισβήτηση από τους άλλους στην δουλειά, να “κακοχαρακτηρίζεται” στην προσπάθειά της να απολαύσει τον έρωτα.
Από την άλλη, ο άνδρας, ο κυρίαρχος κυνηγός αισθάνεται να απειλείται, να ευνουχίζεται χάνοντας τα προνόμιά του. Ή θα δεχτεί την αλλαγή ή θα στραφεί στη βία, μικρή ή μεγάλη και σε οποιαδήποτε μορφή. Αν προσθέσουμε και την τρέλα του εγκλεισμού λόγω covid, που έφερε στην επιφάνεια και μεγιστοποίησε τα προβλήματα ενός ζευγαριού, που δεν είχε την δυνατότητα να τριγωνοποιήσει τη σχέση και να αισθανθεί μεγαλύτερη ασφάλεια έστω και παροδική, μπορούμε ίσως να καταλάβουμε αυτήν την έξαρση γυναικοκτονιών το τελευταίο διάστημα.
Αυτό που δεν αντέχω είναι όταν προσπαθείς να δικαιολογήσεις την προδοσία που κάνεις ρίχνοντας την ευθύνη στον άλλον.
Έχετε υπάρξει προδομένος και πώς το αντιμετωπίσατε; Ποια προδοσία δε θα συγχωρούσατε ποτέ;
Όλοι μας έχουμε υποστεί προδοσίες στην ζωή μας και μάλιστα από την οικογένειά μας σε πολύ μικρή ηλικία που τα τραύματα είναι πιό μεγάλα. Είχαμε την αποδοχή που θέλαμε από τους γονείς μας, την αγάπη και την προσοχή όποτε την είχαμε ανάγκη; Είναι στην φύση μας να προδίδουμε και να προδιδόμαστε, μικρές η μεγάλες προδοσίες είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Όσο περισσότερο συνειδητοποιώ την ευκολία και την ελαφράδα που προδίδω ακόμα και τον εαυτό μου, τόσο πιο εύκολο είναι να αποδεχτώ την προδοσία του άλλου.Όσο πιο πολύ γνωρίζω εμένα, τόσο περισσότερο κατανοώ τον άλλον. Και έτσι μπορώ να συγχωρήσω τα πάντα. Αυτό που δεν αντέχω είναι όταν προσπαθείς να δικαιολογήσεις την προδοσία που κάνεις ρίχνοντας την ευθύνη στον άλλον.
Πάντα φοβόμουν την εξουσία σαν κάτι που μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια τις σκοτεινές πτυχές του εαυτού μου
Είστε ένα ηθοποιός χαμηλών τόνων, μολονότι η υποκριτική σας βαρύτητα είναι μεγάλη. Γιατί επιλέξατε τον δρόμο αυτό; Δε θα σας ενδιέφερε μία θέση καλλιτεχνικής διεύθυνσης, ίσως σε κάποιον θεατρικό οργανισμό;
Νομίζω ότι μιλάμε για δύο διαφορετικά πράγματα. Ένας καλός ηθοποιός ή σκηνοθέτης δεν είναι κατ’ ανάγκην καλός διευθυντής σε ένα θέατρο, ή καλός καθηγητής σε μια σχολή. Να προσθέσω και το γεγονός ότι πάντα φοβόμουν την εξουσία σαν κάτι που μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια τις σκοτεινές πτυχές του εαυτού μου. Ευτυχώς έχω το θέατρο που μπορώ χωρίς κόστος να χρησιμοποιήσω τις αθέατες πλευρές μου και αυτό μου είναι αρκετό, προς το παρόν.
Η επόμενη μέρα προβάλλει την ελευθερία σαν το μεγάλο ζητούμενο.
Αναδύθηκαν φόβοι/ ανασφάλειες την περίοδο του εγκλεισμού; Και αν ναι ποιοι;
Η αλήθεια είναι ότι ενώ στην πρώτη καραντίνα ήμουν πολύ καλά γιατί την προηγούμενη περίοδο είχα κουραστεί έχοντας δύο παραστάσεις ταυτόχρονα, η δεύτερη “παύση” τον προηγούμενο χειμώνα έβγαλε στην επιφάνεια άγχη και φοβίες που δεν ήξερα ότι υπάρχουν. Δεν φοβόμουν τόσο τη μόλυνση ή τον θάνατο, αλλά την ανάδυση ενός νέου κόσμου και τρόπου ζωής. Ενός μέλλοντος που έχει εγκλεισμό και ανελευθερία. Που έχει περισσότερο “καναπέ” και λιγότερη δράση, καμία “σταθερά”, απομάκρυνση από τον “άλλον”, συνείδηση της ευθραυστότητας της ψυχικής υγείας, ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η επόμενη μέρα προβάλλει την ελευθερία σαν το μεγάλο ζητούμενο.
Μας “αρέσουν” πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε, γιατί τα θεωρούμε “προχωρημένα” και απορρίπτουμε οτιδήποτε κλασικό σαν παρωχημένο.
Τι θα αλλάζατε στο θεατρικό τοπίο γύρω σας αν μπορούσατε;
Σίγουρα έχουμε καλό θέατρο, τίμιες προσπάθειες, πολυφωνία, πολύ καλό υλικό. Αυτό που θα ήθελα είναι να έχουμε και κοινή γλώσσα. Χρησιμοποιούμε τα πράγματα εννοώντας ο καθένας κάτι διαφορετικό και αυτό δημιουργεί ασυνεννοησία και ξεκινά από τις Σχολές. Κάτι άλλο που δε μου αρέσει είναι ένας “επαρχιωτισμός” που υπάρχει και έχει παρασύρει και το κοινό. Μας “αρέσουν” πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε, γιατί τα θεωρούμε “προχωρημένα” και απορρίπτουμε οτιδήποτε κλασικό σαν παρωχημένο. Κάτι που έχει “φεστιβαλική” διάθεση είναι καλό και κάτι που πατάει σε πιο “παλιές” δομές είναι ανούσιο. Η αλήθεια είναι ότι μπορείς να δεις και φρικαλεότητες στην πρώτη περίπτωση όπως μπορείς να δεις και αριστουργήματα στην δεύτερη. Το ζητούμενο για μένα στο θέατρο πρέπει να είναι η αλήθεια, με όποια μορφή κι αν εκφράζεται.
Μελλοντικά σχέδια…
Στα μελλοντικά σχέδια είναι η συνέχιση των παραστάσεων του έργου “Ο γιός” του Φλοριάν Ζελλέρ που είχε ανέβει στο θέατρο του Νέου Κόσμου και σταμάτησε βίαια από την πρώτη καραντίνα. Ένα έργο που αγαπήσαμε πολύ και εμείς και ο κόσμος και ψάχνουμε συνεχώς να βρούμε την ευκαιρία να το ξαναανεβάσουμε.
