Ανατιμήσεις: Ηχηρό σήμα κινδύνου από το μέτωπο του πληθωρισμού

Σήμερα με βάση το δημοσιευμένο καλεντάρι αναμένεται η ΕΛΣΤΑΤ να ανακοινώσει τα στοιχεία για τον πληθωρισμό Οκτωβρίου, δηλαδή την κίνηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο φόντο ενός κύκλου συνεχών ανατιμήσεων σε σειρά βασικών προϊόντων.

Ήδη τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν συνεχή αύξηση του καθημερινού κόστους ζωής ,ενώ σύσσωμοι οι φορείς της αγοράς, αλλά και των παραγωγών όλων των κλάδων έχουν επισημάνει επανειλημμένα ότι η μετακύλιση στη λιανική των αυξήσεων είναι μονόδρομος καθώς μάλιστα απουσιάζει μια ουσιαστική κυβερνητική παρέμβαση στην κατεύθυνση του περιορισμού του ενεργειακού κόστους.

Στο φόντο αυτό ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει έκθεση της η Τράπεζα Πειραιώς με αιχμή την κίνηση των τιμών, που κάνει λόγο για έντονη αύξηση του πληθωρισμού τον Οκτώβριο αλλά και διατήρησή του  σε επίπεδα άνω του 4% έως το τέλος του 2ου τριμήνου 2022.

Το γεγονός πως η άνοδος του πληθωρισμού στο 2,2% το Σεπτέμβριο και η εκτίμηση για έντονη αύξηση τον Οκτώβριο έχει επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση αναφορικά με την πορεία των τιμών, της επίδρασης της στην ανάπτυξη καθώς και τις πιέσεις – δεδομένου ότι πρόκειται για πανευρωπαϊκό και όχι μόνο φαινόμενο – για σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από πλευράς κεντρικών τραπεζών, επισημαίνει η μελέτη της Πειραιώς.

Αναλυτικότερα, στην έκθεση Economic Research & Investment Strategy, η Τράπεζα επισημαίνει πως η άνοδος του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη βρίσκεται σε πολύ πιο προχωρημένο στάδιο καθώς οι τιμές στην Ευρωζώνη ξεκίνησαν την αυξητική τους πορεία από τον Ιανουάριο 2021 (κυρίως εξαιτίας της επαναφοράς του ΦΠΑ στην Γερμανία στα προ-Covid επίπεδα) και έκτοτε έχει ακολουθήσει μια έντονη αυξητική πορεία κυρίως λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας.

Η Ελλάδα

Στον αντίποδα, η Τράπεζα Πειραιώς τονίζει πως στην Ελλάδα, η άνοδος των τιμών είναι σχετικά πρόσφατο φαινόμενο καθώς έως και τον Απρίλιο 2021 η πορεία των τιμών ήταν αρνητική. Έκτοτε, και πάλι εξαιτίας των τιμών ενέργειας, ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο στα επίπεδα του 2,2% τον Σεπτέμβριο. Κατά συνέπεια ο μέσος πληθωρισμός Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021 στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 0,2% ενώ ο δομικός (δηλαδή εκτός ενέργειας, διατροφής, αλκοολούχων και μη ποτών και καπνού) κατά μέσο όρο την ίδια περίοδο παραμένει αρνητικός στο -1,1%.

Σύμφωνα με την έκθεση, η παραπάνω διαφορά «φάσης» της πορείας πληθωρισμού σε Ελλάδα και Ευρωζώνη αναμένεται ότι θα επηρεάσει και τη μελλοντική πορεία των τιμών. Συνεπώς αναμένεται ότι στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός θα κυμανθεί στα επίπεδα του 2,5% για ολόκληρο το 2021 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει πτωτική πορεία καθ’ όλο το 2022 με αποτέλεσμα ο μέσος πληθωρισμός το 2022 να κυμανθεί κοντά στο 2,0%.

Στο 4%

Αντίθετα η ανοδική πορεία των τιμών μόλις τώρα αρχίζει να γίνεται αισθητή στην ελληνική οικονομία. Εάν τα πράγματα εξελιχθούν σύμφωνα με τις προβλέψεις του στατιστικού υποδείγματος που χρησιμοποιεί η Τράπεζα Πειραιώς, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι πιθανό να διατηρηθεί σε επίπεδα άνω του 4% έως το τέλος του 2ου τριμήνου 2022 και μετά θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται με ταχείς ρυθμούς. Συνέπεια όλων αυτών είναι ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί στα επίπεδα του 1,2% το 2021, αλλά θα σκαρφαλώσει στο 3,8% το 2022.

Συμπερασματικά, σύμφωνα με την έκθεση Economic Research & Investment Strategy της Τράπεζας Πειραιώς , με βάση τα έως τώρα δεδομένα, εκτιμάται ότι παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός ιδιαίτερα στην Ελλάδα θα κινηθεί σε επίπεδα που έχουμε να τα συναντήσουμε από το μακρινό 2010, πρόκειται για παροδικό φαινόμενο και η δυναμική των τιμών προς τα τέλη του 2022 θα επανέλθει στα προ-κρίσης επίπεδα.

Οι αιτίες

Βασική παραδοχή πίσω από τους υπολογισμούς μας είναι ότι τα τρέχοντα πληθωριστικά φαινόμενα δεν οφείλονται σε υπερθέρμανση της οικονομίας δηλαδή της ενίσχυσης της ζήτησης πάνω και πέρα από τις δυνατότητες της προσφοράς να ανταποκριθεί.

Αντίθετα οφείλεται στην αδυναμία της παραγωγής να υπολογίσει και να προβλέψει ορθά τα επίπεδα ζήτησης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα καθώς αυτά εξαρτώνται από την πορεία της πανδημίας, των εμβολιασμών και των μέτρων κρατικής στήριξης, δηλαδή παραγόντων πρωτόγνωρων στα πρόσφατα οικονομικά χρονικά.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον και παρά τις πιέσεις των αγορών, όπως σημειώνει η Έκθεση της Τραπέζης Πειραιώς, η ΕΚΤ αναμένεται να διατηρήσει τα επιτόκια στα τρέχοντα επίπεδα για μακρό χρονικό διάστημα. Ακόμα δε και στην περίπτωση που μέρος των πληθωριστικών πιέσεων είναι πιο δομικό και άρα μακροπρόθεσμο, είναι επιθυμητό η ΕΚΤ να ανεχθεί μια υπερθέρμανση της ευρωπαϊκής οικονομίας με το σκεπτικό της λεγόμενης «ανάστροφης υστέρησης», δηλαδή της ιδέας ότι μια παρατεταμένη αναζωπύρωση της ζήτησης είναι επιθυμητή προκειμένου να παρακινήσει σχολάζον εργατικό δυναμικό να επιστρέψει στην παραγωγική διαδικασία και να πεισθεί ένας αμυντικός και επιφυλακτικός ιδιωτικός τομέας να προβεί σε παραγωγικές επενδύσεις.

Στην ΕΕ

Πάντως το θέμα των τιμών ετέθη μετ΄ επιτάσεως στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών χτες και προχτές τόσο των κρα΄των μελών της ΕΕ όσο και της Ευρωζώνης, χωρίς όμως να ληφθούν μέτρα ή δράσεις.  Βέβαια στο τραπέζι ετέθη μια νέα γαλλική πρόταση πέντε σημείων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στα καύσιμα, η οποία υποστηρίχθηκε από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Τσεχία.

Σύμφωνα με την Γαλλική πρόταση προτείνεται μια άλλη διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών ενέργειας, κάτι που αποτελεί αίτημα και πολλών βιομηχανικών κλάδων και την Ελλάδα. Όπως αναφέρθηκε θα πρέπει  η αύξηση των τελικών ενεργειακών προϊόντων να διαμορφώνεται όχι μόνο από την αύξηση των ορυκτών καυσίμων, αλλά από το σύνολο του ενεργειακού μίγματος κάθε χώρας που περιλαμβάνει τις ΑΠΕ και, σε κάποιες χώρες, την πυρηνική ενέργεια.

Επίσης προτείνεται φόρμουλα για πρόσβαση των επιχειρήσεων, αλλά και των νοικοκυριών σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τους παραγωγούς ενέργειας Τέλος, προτείνεται και πάλι η κοινή προμήθεια και αποθήκευση ενεργειακών προϊόντων.

Πάντως και πάλι αποφάσεις δεν υπήρξαν ενώ όλοι παραπέμπουν στην παροδικότητα του φαινομένου. Μάλιστα  το θέμα του υψηλού πληθωρισμού είχε αναφερθεί προχτές και ς η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία μέσω Twitter, είχε επαναλάβει την εκτίμηση που έχει ήδη εκφράσει η ΕΚΤ πως οι πληθωριστικές πιέσεις αποτελούν παροδικό φαινόμενο και πως σταδιακά από την ερχόμενη χρονιά ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει.

«Είμαστε πεπεισμένοι πως ο σημερινός υψηλός πληθωρισμός είναι παροδικός» έγραψε χαρακτηριστικά η κυρία Λαγκάρντ, επισημαίνοντας παράλληλα πως οι υπουργοί συζήτησαν τις θετικές οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης, με νομισματικές και δημοσιονομικές πρακτικές που συνεχίζουν να στηρίζουν τη δυναμική ανάκαμψη της περιοχής.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις