50 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΤΖΙΜ ΜΟΡΙΣΟΝ, ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΖΟΥΝ ΑΚΟΜΑ

Το βράδυ της 2ας Ιουλίου του 1971, ο Jim Morrison ήταν στο Παρίσι. Είχε πάει στη Γαλλία τρεις μήνες νωρίτερα, όταν είχε χάσει πλήρως την επαφή με τον εαυτό του. Δεν είχε μείνει κάτι να του θυμίζει ποιος ήταν. Όσα ήθελε. Τι ήθελε.

Στις ηχογραφήσεις του τελευταίου album των Doors (LA Woman) έπινε 36 μπύρες την ημέρα. Η φωνή του δεν ‘έβγαινε’. Είχε τεράστιο θέμα με τη συγγραφή στίχων που τα προηγούμενα χρόνια ήταν ό,τι του ‘έβγαινε’ πιο εύκολα -όπως αμφισβητούσε το ‘είναι’ της πουριτανικής χώρας στην οποία ζούσε. Αδυνατούσε να βάλει το μυαλό του σε σειρά. Αποφάσισε να φύγει από το Hollywood για να ‘καθαρίσει’ και να βρει ξανά τον εαυτό του. Στα γράμματα που έστελνε στους φίλους του, έγραφε για τις ατελείωτες βόλτες που έκανε στην πόλη, μόνος. Είχε ενημερώσει πως είχε χάσει και κάποια από τα κιλά που είχε πάρει τους τελευταίους μήνες στο Los Angeles.

Μετά πάσας βεβαιότητας, στις 2/7 του 1971 ήταν λοιπόν, στο Παρίσι. Βέβαιο είναι και ότι την επομένη το πρωί ήταν νεκρός. Ήταν 27 χρόνων. Είχαν προηγηθεί οι θάνατοι του Brian Jones (κιθαρίστας των Rolling Stones), του Jimi Hendrix και της Janis Joplin. Όλοι ‘έφυγαν’ στα 27 τους χρόνια. Ακολουθούν 27 πράγματα για τον James Douglas Morrison, τον Αμερικανό τραγουδιστή, μουσικό, συνθέτη και ποιητή που υπήρξε ο απόλυτος ροκ σταρ, αλλά και ένας απόλυτα μοναχικός τύπος.

✔ Ένα σενάριο τον ήθελε να ήταν στο διαμέρισμα που έμενε με τη γυναίκα που τον συνόδευε σχεδόν σε όλη την ενήλικη ζωή του (Pamela Courson), να έχει έντονο βήχα, να ‘βγάζει’ αίμα, να μη δέχεται να καλέσει γιατρό, να γεμίζει την μπανιέρα και να βυθίζεται σε αυτήν.

✔ Σε δεύτερο σενάριο ήταν σπίτι του και παρακολουθούσε ντοκιμαντέρ (Death Valley).

✔ Σε τρίτο ήταν στην τουαλέτα club που βρισκόταν στην άλλη άκρη της πόλης και έκανε ένεση με ηρωίνη.

✔ Σε τέταρτο εκεί που περπατούσε στην ‘πόλη του φωτός’ τον πυροβόλησαν junkies. Σε πέμπτο μόλις είχε επιβιβαστεί σε πτήση προς άγνωστο προορισμό.

Ίσχυε η πρώτη περίπτωση. Ήταν με την Courson στο διαμέρισμα επί της Rue Beautreillis, στο Νο17, όταν ο βήχας που είχε από το απόγευμα έγινε πιο έντονος. Ξύπνησε τη σύντροφο του, που του είπε να καλέσουν γιατρό. Εκείνος της ζήτησε να τον συνοδεύσει στο μπάνιο, όπου εκείνη γέμισε με ζεστό νερό την μπανιέρα και του πρότεινε να μπει σε αυτήν για να χαλαρώσει.

✔ Μετά πήγε για ύπνο. Το τελευταίο πράγμα που θυμάται είναι τον Μorrison να τη ρωτά “Pam είσαι εδώ;”. Ξύπνησε λίγο μετά τις 6 το πρωί. Ο άνδρας της ζωής της δεν ήταν δίπλα της, στο κρεβάτι. Τον φώναξε. Δεν πήρε απάντηση. Τον βρήκε στο μπάνιο. Φαινόταν να κοιμάται. Έδειχνε χαρούμενος -είχε ένα χαμόγελο. Τον φώναξε. Εκείνος δεν άνοιξε τα μάτια του και η Courson πίστευε πως της κάνει πλάκα. Κατάλαβε πως δεν ήταν αυτή η αλήθεια. Κάλεσε την πυροσβεστική και μετά την αστυνομία. Ήταν αργά.

✔ Η σορός του έμεινε στο διαμέρισμα του -τυλιγμένη σε πλαστικό και με πολύ πάγο- για τρεις ημέρες, έως ότου ετοιμαστεί το φέρετρο που είχε παραγγείλει η Courson. Ήταν το πιο φθηνό που μπορούσε να βρει. Κόστιζε 75 δολάρια. Σε αυτές τις 72 ώρες, ένας γιατρός είχε επισκεφτεί το διαμέρισμα και υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου. Ως αιτία έγραψε ‘καρδιακή ανεπάρκεια’. Δεν έγινε αυτοψία -δεν προβλεπόταν από τη γαλλική νομοθεσία. Διάφοροι που υποστήριξαν πως ήταν αυτόπτες μάρτυρες, επέμεναν πως είχε πεθάνει από υπερβολική δόση ηρωίνης.

✔ Όταν έφτασε ο μάνατζερ του Morrison στη Γαλλία, από τις ΗΠΑ βρήκε το φέρετρο σφραγισμένο και πάνω το πιστοποιητικό θανάτου. Η ανακοίνωση του θανάτου και η κηδεία έγινε στο Père Lachaise (εκεί βρίσκονται ο Oscar Wilde και η Edith Piaf -μεταξύ άλλων), στις 7 Ιουλίου. Δηλαδή, έξι μέρες μετά το θάνατο του. Το συμβόλαιο που υπέγραψε ο Alain Ronay, φίλος του ζευγαριού που βοήθησε την Courson με τα διαδικαστικά, με το νεκροταφείο ήταν για 30 χρόνια. Έληξε το 2001. Επεκτάθηκε για κάποιες ακόμα δεκαετίες.

✔ Την επομένη της κηδείας, η Courson επέστρεψε στις ΗΠΑ, μαζί με τον μάνατζερ του θρύλου, Bill Siddons. Ο τελευταίος δήλωσε στα media πως “μπορώ να πω ότι ο Jim πέθανε από φυσικά αίτια”. Δεν είχε ωστόσο, καμία απάντηση για τις ερωτήσεις που ακολούθησαν. Αν δηλαδή, είχε γίνει έρευνα της αστυνομίας, αν είχε γίνει αυτοψία, ποιος ήταν ο γιατρός που τον εξέτασε -η υπογραφή στο πιστοποιητικό θανάτου ήταν δυσανάγνωστη και γιατί κανείς δεν είχε ενημερώσει τους γονείς του νεκρού -η Crouson είχε πει ψέματα στην αμερικανική Πρεσβεία πως ο Morrison δεν είχε κάποιον άμεσο συγγενή εν ζωή, για να γίνει γρήγορα και χωρίς ερωτήσεις η κηδεία στην οποία δεν είχε παραστεί καν ιερέας. Δεν υπήρχε καν ταφόπλακα. Έβαλαν μια οι γαλλικές αρχές. Εκλάπη το 1973. Στο νεκροταφείο είχε καταχωρηθεί ως ‘Douglas James Morrison’.

✔ Στην επέτειο των δέκα χρόνων από το θάνατο του Morrison (1981) ο Κροάτης γλύπτης Mladen Mikulin πήρε την άδεια του νεκροταφείου για να φτιάξει και να τοποθετήσει μαρμάρινη προτομή. Αυτή κακοποιήθηκε από βανδάλους και το 1988 εκλάπη. Δυο χρόνια μετά, ο πατέρας του έβαλε μια επίπεδη πέτρα. Πάνω είχε μια χάλκινη πινακίδα στην οποία είχε γράψει το ελληνικό ‘κατά τον δαίμονα εαυτού’. Ως ‘δαίμων εαυτού’ ονομαζόταν η θεότητα που ζούσε μέσα σε κάθε άνθρωπο από τη στιγμή που ερχόταν στη ζωή έως αυτήν που έφευγε και φρόντιζε για την εξέλιξη και την ευημερία. Η φράση επελέγη από τον πατέρα του, καθώς σημαίνει πως ο γιος του έπραττε πάντα κατά πώς του υπαγόρευε η συνείδηση του -και όχι η κοινωνία.

✔ Πίσω στον Ιούλιο του 1971, ο Siddons δεν μπορούσε να απαντήσει με βεβαιότητα έστω αν ήταν ο Morrison μέσα στο φέρετρο που είδε μπροστά του. Και κάπως έτσι προέκυψε η θεωρία πως δεν πέθανε. Ότι εξαφανίστηκε. Η Courson του είχε πει πως ο Jim είχε αρχίσει τη χρήση βαριών ναρκωτικών. Φίλοι του την αμφισβήτησαν. Δεν μπόρεσαν να διεκδικήσουν το δίκιο του Morrison δικαστικά, καθώς η Courson πέθανε από υπερβολική χρήση ναρκωτικών το 1974. Ήταν 27 χρόνων.

✔ Όταν πέθανε ο Morrison, εκκρεμούσαν τρεις αγωγές πατρότητας που είχαν γίνει εναντίον του. Δεν έκρυβε πως συχνά έκανε σεξ με groupies, μουσικούς, συγγραφείς και φωτογράφους. Δεν υπήρχε έστω μια αξίωση για την περιουσία του, από τις ενάγουσες. Εκείνος είχε προσδιορίσει την Courson ως τη μοναδική του κληρονόμο -μολονότι δεν τους ‘έδενε’ κάτι, νομικά. Στη διαθήκη του είχε αναφέρει και τον εαυτό του ως ‘άγαμο άνθρωπο’.

✔ Στα των θεωριών συνωμοσίας που είχαν προκύψει η πιο διάσημη τον ήθελε να έχει παραστήσει το νεκρό για να γλιτώσει από όλους και από όλα. Η βάση αυτής της θεωρίας είχε να κάνει με τις σχετικές πλάκες που έκανε ο ίδιος. Η δεύτερη πιο δημοφιλής θεωρία είναι αυτή της δολοφονίας του -την οποία έκανε ο dealer ναρκωτικών Jean de Breiteuil. Αυτό ήταν κάτι που είχε πει η πρώην σύντροφος του εμπόρου.

Αρκετά όμως, με το θάνατο του που έγινε μέρος του θρύλου του. Πάμε να δούμε κάποια πράγματα για τη ζωή του. Κατ’ αρχάς πώς είχε συστηθεί ο ίδιος στο σημείωμα που είχε ζητήσει η Elektra, η δισκογραφική εταιρία που έδωσε στους Doors το πρώτο τους συμβόλαιο (1966) από όλα τα μέλη.

✔ “Θα μπορούσατε να πείτε ότι τυχαία είμαι ιδανικός, για τη δουλειά που κάνω. Είναι κάτι σαν την αίσθηση της χορδής ενός τόξου, που τραβιέται πίσω για είκοσι δύο χρόνια και ξαφνικά αφήνεται. Πρωτίστως είμαι Αμερικανός, δευτερευόντως είμαι Καλιφορνέζος και τρίτον, κάτοικος του Los Angeles. Με έλκυαν πάντα οι ιδέες που είχαν να κάνουν με την εξέγερση εναντίον της εξουσίας. Μου αρέσουν οι ιδέες που αφορούσαν τη δραπέτευση από την καθιερωμένη τάξη ή την ανατροπή της. Με ενδιαφέρει οτιδήποτε σχετικό με την επανάσταση, την αταξία, το χάος. Κυρίως οι δραστηριότητες που φαίνεται πως δεν έχουν νόημα, καθώς μου φαίνεται πως αυτός είναι ο δρόμος προς την ελευθερία. Ότι η εξωτερική εξέγερση είναι ένας τρόπος να προκαλέσεις εσωτερική ελευθερία. Είμαι Τοξότης και, το βασικότερο, είμαστε οι Doors. Ο κόσμος που προτείνουμε είναι μια νέα Άγρια Δύση. Ένας συναισθηματικά κακός κόσμος. Η νύχτα. Η θάλασσα. Ο Ειρηνικός Ωκεανός, η βία και η ειρήνη, ο τρόπος μεταξύ του νέου και του παλιού”.

✔ Στην ίδια λίστα, είχε σημειώσει πως αυτό που του άρεσε να κάνει στα ραντεβού του ήταν να μιλάει και ότι οι αγαπημένοι του καλλιτέχνες ήταν ο Frank Sinatra και ο Elvis Presley. Δίπλα στο ‘ονόματα μελών οικογενείας’ είχε γράψει ‘νεκροί’. Δεν ήταν. Ο πατέρας του, George Stephen ήταν ναύαρχος του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ. Γεγονός που σήμαινε πως είχε μεταθέσεις. Σε αυτές τον ακολουθούσε όλη η οικογένεια. Τα πρώτα 16 χρόνια ζωής του, ο Jim είχε ζήσει περισσότερες από επτά αλλαγές σπιτιού, σχολείου και φίλων.

✔ Η μητέρα του λεγόταν η Clara Virginia, η αδελφή του Anne Robin και ο αδελφός του Andrew Lee. Ο τρόπος που ακολουθούσε ο μπαμπάς τους, για να μάθει στα παιδιά του να πειθαρχούν ήταν αυτός που είχε και στη δουλειά του: ούρλιαζε μπροστά τους, τα μείωνε έως ότου ‘σπάσουν’, μέχρι δηλαδή να ξεσπάσουν σε κλάματα και να παραδεχθούν το λάθος τους.

✔ Διάβαζε ό,τι βιβλίο έβρισκε μπροστά του από μικρός. Του άρεσαν ιδιαίτερα οι φιλόσοφοι και οι ποιητές. Είχε επηρεαστεί πολύ από τον Friedrich Nietzsche και τον τρόπο που εκείνος έβλεπε την αισθητική, την ηθική, την Απολλώνια και τη Διονυσιακή διττότητα -που μπορείτε να βρείτε στους στίχους του. Μια από τις πρώτες επιρροές ήταν οι Παράλληλες Ζωές του Πλούταρχου. Απολάμβανε και τα συγγράμματα των Γάλλων υπαρξιστών φιλοσόφων -για όσα είχαν να καταθέσουν επί της ανθρώπινης ύπαρξης. Δάσκαλος του στο high school είχε πει πως ήταν ο μαθητής που διάβαζε περισσότερο από όλους, στην τάξη. “Χρειάστηκε να ζητήσω τη βοήθεια άλλου καθηγητή για να τσεκάρει αν όντως υπήρχαν τα βιβλία που μου έλεγε ότι διαβάζει ο Jim”.

✔ Μόλις πήρε το πτυχίο του από το UCLA (άρχισε τις σπουδές στο Pittsburg, τις συνέχισε στη Florida και τις ολοκλήρωσε στην Καλιφόρνια -με πτυχία στην αγγλική γλώσσα και το θέατρο και τον καθηγητή Antonin Artaud να προσδιορίζει τη σκοτεινή ποιητική ευαισθησία της θεατρικότητας του) έκοψε και την καλημέρα στους δικούς του. Δεν τους ανέφερε εν τω μεταξύ, ποτέ και πουθενά. Ένας επιπλέον λόγος ήταν πως ο πατέρας του δεν ενέκρινε την καριέρα που είχε επιλέξει να κάνει. Μεταγενέστερα, ο George Stephen παραδέχθηκε ότι εκ των βασικών λόγων που δεν υπήρχε η παραμικρή επικοινωνία, ήταν η εκτίμηση που είχε κάνει για το ταλέντο του γιου του (τον είχε χαρακτηρίσει πλήρως ατάλαντο).

✔ Για τους γονείς και τα αδέλφια του δεν είχε ποτέ να πει κάτι. Για τις ιρλανδικές και σκωτσέζικες ρίζες του μιλούσε διαρκώς, καθώς θεωρούσε πως είχαν λόγο στον τρόπο που έγραφε μουσική και ποίηση. Σύμφωνα με το περιοδικό Celtic Family Magazine, η οικογένεια του κρατούσε από το Νησί του Λιούις της Σκωτίας και τη φυλή Clelland της Ιρλανδίας. Eίχαν ενωθεί μέσω γάμου.

✔ Aπό τις αρχές της δεκαετίας του ’60 είχε αρχίσει να εξαρτάται από το αλκοόλ. H πρώτη φορά που συνελήφθη ήταν το 1963. Ήταν 19. Είχε διαταράξει την ησυχία, ενώ ήταν μεθυσμένος και χλεύαζε τους παίκτες αγώνα football στον οποίον είχε πάει. Το Γενάρη του 1966 έπειτα από ταξίδι με συμφοιτητές του, κόμπαζε πως είχε σκοτώσει τον έναν και τον είχε θάψει στην έρημο. Έρευνα που διατάχθηκε, έδειξε πως είχε φιλήσει ένα 14χρονο κορίτσι. Συνελήφθη για σεξουαλική επίθεση, πριν αποσυρθούν οι κατηγορίες -με την επανεμφάνιση του συμμαθητή που υποτίθεται πως είχε σκοτώσει.

✔ Στα τέλη του 1967 έγινε ο πρώτος rock artist που συνελήφθη πάνω στη σκηνή, κατά τη διάρκεια εμφάνισης -στο Connecticut. Οι αρχές είπαν πως είχε υποκινήσει ταραχές, χλευάζοντας την αστυνομία. Είχε προηγηθεί καβγάς με αστυνομικό στα παρασκήνια.

✔ Τον πρώτο μήνα του 1968 συνελήφθη για δημόσια μέθη και για διαταραχή της ειρήνης, στο Las Vegas, όπου και πάλι κορόιδευε και έβριζε αστυνομικούς. Το Μάρτιο του 1969 δημιουργούσε πια ταραχές σε κάθε του εμφάνιση, με ερωτήσεις όπως ‘θέλετε να δείτε το… μου’ (μπορείτε να φανταστείτε το ποιο) που έκανε στην εμφάνιση που έχει καταγραφεί ως αρχή του τέλους του, στο Μαϊάμι. Τρεις ημέρες αργότερα, εκδόθηκαν έξι εντάλματα σύλληψης στην κομητεία του Dade -για άσεμνη έκθεση, μεταξύ άλλων.

✔ Καταδικάστηκε στις 20/9 του 1970 από έξι ενόρκους έπειτα από δίκη που είχε 16 μέρες καταθέσεις, σε έξι μήνες φυλάκισης και πρόστιμο 500 δολαρίων. Αφέθηκε ελεύθερος, δίνοντας 50.000 δολάρια ως εγγύηση και δήλωσε “έχασα πολύ χρόνο και ενέργεια σε αυτήν τη δίκη. Κράτησε ενάμιση χρόνο. Υποθέτω ήταν πολύτιμη εμπειρία, γιατί πριν τη δίκη είχα μια πολύ μη ρεαλιστική στάση μαθητή σχολείου, για το αμερικανικό δικαστικό σύστημα. Μετά τη δίκη άνοιξαν λίγο τα μάτια μου. Έβλεπα κάθε μέρα μαύρους τύπους να πηγαινοέρχονται στα δικαστήρια. Χρειάζονταν πέντε λεπτά για να ‘φάνε’ 20 και 25 χρόνια κράτησης. Αν δεν είχα απεριόριστα κεφάλαια για να συνεχίσω με τη δική μου υπόθεση, θα είχα καταδικαστεί σε τρία χρόνια φυλάκισης.

“Αν έχεις λεφτά δεν πας στη φυλακή”

Τα πτυχία, οι Doors και το τέλος

✔ Το 1965 και ενώ είχε πάρει bachelor στην κινηματογραφία από το UCLA, ζούσε ως μποέμ στη Venice Beach, στο δώμα ενός κτιρίου όπου έμενε ένας συμφοιτητής του. Εκεί έγραψε τους στίχους των πρώτων τραγουδιών των Doors. Όπως είχε αποκαλύψει ο επίσης συμφοιτητής του -και μετέπειτα μέλος των Doors, Ray Manzarek- τρεφόταν με φασόλια σε κoνσέρβα και LSD. Οι Morrison και Manzarek έγιναν τα δυο πρώτα μέλη των Doors. Αυξήθηκαν σε τέσσερα όταν γνωρίστηκαν με τους Robby Krieger (κιθάρα) και John Densmore (ντραμς). Πέραν του Morrison, οι άλλοι είχαν ως κοινό την αγάπη τους για το διαλογισμό. Δεν έχαναν μάθημα. Ο Jim δεν πήγαινε σε μάθημα.

✔ Το όνομα Doors το βρήκαν στο βιβλίο του Aldous Huxley, με τίτλο The Doors of Perception -ήταν αναφορά στο ξεκλείδωμα των θυρών της αντίληψης, μετά τη χρήση ψυχεδελικών ναρκωτικών). Ο Huxley είχε εμπνευστεί από το “Marriage of Heaven and Hell’ του William Blake, ο οποίος είχε γράψει πως “αν καθαριστούν οι πόρτες της αντίληψης, όλα θα δείχνουν στους ανθρώπους όπως είναι: άπειρα”.

✔ Σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του, είχε αφηγηθεί ένα δυστύχημα που είχε δει όταν ήταν ήταν 4 χρόνων. Είχε ανατραπεί ένα φορτηγό με Ινδιάνους και είχαν χάσει πολλοί τη ζωή τους. Έγραψε για αυτό το περιστατικό στους στίχους του Peace Frog. Ο πατέρας του δεν επιβεβαίωσε το γεγονός. Είχε πει πως όντως, όταν ήταν μικρός ο Jim πέρασε η οικογένεια από αποικία Ινδιάνων και όντως είδε ένα ατύχημα, αλλά ήταν πολύ μικρό. “Είχε αναστατωθεί όμως, πολύ. Κάθε φορά που σκεφτόταν τον Ινδιάνο, έκλαιγε”. Αντίστοιχη είναι και η αφήγηση της αδελφής του.

✔ Τον Ιούλιο του 1969, κατά τη διάρκεια συνέντευξης του στο περιοδικό Rolling Stone τον ρώτησαν γιατί είχε πει πως οι γονείς του είναι νεκροί. Απάντησε “δεν ήθελα να τους εμπλέξω. Και στην τελική, αν θέλατε να βρείτε αν ζουν ή αν έχουν πεθάνει, μπορούσατε να το κάνετε. Σε κάθε περίπτωση, δεν βλέπω κανέναν από την οικογένεια μου. Και αυτά που λέω τώρα, είναι τα περισσότερα που έχω πει ποτέ για αυτούς”.

Είχε αρχίσει να εγκλωβίζεται στην εικόνα που είχε δημιουργήσει -του απόλυτου rock star- και κατά την προσφιλή του συνήθεια, άρχισε την αποδόμηση. Πήρε κιλά, άφησε γένια και ντυνόταν μόνο με φαρδιά ρούχα. Για την κρίση που είχε πάθει, στην εμφάνιση στο Μαϊάμι, η οποία έληξε άδοξα με τη σύλληψη του, ενώ ήταν στη σκηνή ο Manzarek είχε εξηγήσει πως “είχε θυμώσει, γιατί ο κόσμος απαιτούσε να βλέπει τρέλες και όχι να ακούει ωραία μουσική”. Πριν την πρόταση που έκανε να δείξει τα γεννητικά του όργανα, είχε πει στο κοινό “είστε ένα μάτσο γαμ… ηλίθιοι, που αφήνετε τους άλλους να σας λένε τι να κάνετε και να σας καταπιέζουν”. Μετά το συμβάν, οι Doors αποκλείστηκαν από όλα τα συναυλιακά κέντρα. Σύντομα ο Morrison θα εγκατέλειπε το Hollywood στην ύστατη προσπάθεια να σώσει τη ψυχή του. Δεν τα κατάφερε. Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια που δεν είναι κοντά μας. Ή τουλάχιστον δεν ξέρουμε πως είναι κοντά μας.