Καρκίνος Μαστού: Η επιστήμη προτείνει τη χορήγηση θεραπείας πριν από την επέμβαση

Με στόχο την επικαιροποίηση των διεθνών κατευθυντήριων γραμμών στην Ελληνική πραγματικότητα, οι οποίες προάγουν τη θεραπεία πριν τη χειρουργική επέμβαση (προεγχειρητική ή νεοεπικουρική θεραπεία) σε συγκεκριμένο πληθυσμό γυναικών με καρκίνο του μαστού, διοργανώθηκε ευρεία συζήτηση μεταξύ των επιστημονικών εταιρειών που εμπλέκονται στην θεραπεία της νόσου. Με ζητούμενο τη μείωση των ριζικών χειρουργικών επεμβάσεων και της πιθανότητας μετάστασης μέσω της συγκεκριμένης ιατρικής διαχείρισης, στη συνάντηση συμμετείχαν η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού (Ε.Χ.Ε.Μ.), η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, η Ένωση Ακτινολόγων Μαστού Ελλάδας και η Εταιρεία Παθολογοανατόμων Ελλάδας.

Ο καρκίνος του μαστού, εφόσον διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο και αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη τοπική (χειρουργική επέμβαση και ακτινοθεραπεία) και συστηματική θεραπεία (χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και στοχεύουσα θεραπεία), έχει εξαιρετικά θετική πρόγνωση για τις περισσότερες ασθενείς. Συνήθως η συστηματική θεραπεία ακολουθεί την χειρουργική επέμβαση. Σε αρκετές όμως περιπτώσεις ασθενών, η θεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση (προεγχειρητική ή νεοεπικουρική θεραπεία).

Η στρατηγική αυτή, μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για τις ασθενείς τόσο όσον αφορά στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα και την ανάγκη για ριζικές χειρουργικές επεμβάσεις όσο και γιατί δίνει τη δυνατότητα για εξατομίκευση της θεραπείας μετά την χειρουργική επέμβαση και κατ’ επέκταση καλύτερη έκβαση της πορείας της ασθενούς. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στις γυναίκες, καθώς καταγράφονται κάθε χρόνο περισσότερα από 1,6 εκατ. περιστατικά παγκοσμίως και πάνω από 8.000 εξ’ αυτών στη χώρα μας.

Σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Βενιζέλο, Χειρουργό, Διευθυντή Μονάδας Μαστού Θεραπευτηρίου “Metropolitan” και Πρόεδρο της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού (Ε.Χ.Ε.Μ.), «Η προεγχειρητική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση φαρμάκων, χημειοθεραπευτικών και άλλων με στόχο να μικρύνει και μερικές φορές να εξαφανίσει την κακοήθεια και στο μαστό και τη μασχάλη. Δεν χρησιμοποιείται σε όλες τις περιπτώσεις . Είναι συγκεκριμένες οι ομάδες και οι τύποι της κακοήθειας που ανταποκρίνονται σε αυτή τη θεραπεία. Ουσιαστικά είναι δύο ομάδες. Οι γυναίκες με την υπερέκφραση της ογκοπρωτεΐνης HER2 και τον τριπλά αρνητικό πρώιμο καρκίνο του μαστού που ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου υποτροπής. Η θεραπεία που θα τους δοθεί θα πρέπει να τους προσφέρει μια πραγματική ευκαιρία και ελπίδα».

Η προεγχειρητική θεραπεία, σε συγκεκριμένο και αυστηρά επιλεγμένο πληθυσμό γυναικών, φαίνεται να παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη θεραπευτική αντιμετώπιση, δίνοντας την ευκαιρία για εξατομίκευση της θεραπείας μετά το χειρουργείο. Ο Χειρουργός Μαστού έχει βασικό ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση της πορείας κάθε ασθενούς που υποβάλλεται σε προεγχειρητική θεραπεία και σε στενή συνεργασία με τον Παθολόγο-Ογκολόγο, στοχεύουν πάντα στο μέγιστο όφελος των ασθενών.

Ο κ. Βενιζέλος συμπληρώνει επίσης ότι «Σε αυτές τις δύο ομάδες όταν ο όγκος είναι μεγαλύτερος από 2 εκατοστά έχει αποδειχθεί και έχει συμφωνηθεί διεθνώς ότι καλό θα είναι αντί να χειρουργούνται εξ αρχής, να προηγείται χημειοθεραπεία. Το χειρουργείο βέβαια θα γίνει ακόμη κι αν εξαφανιστεί ο όγκος, όμως θα είναι σαφως περιορισμένο το χειρουργείο. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι αφορά σε μεγάλους όγκου ακόμη και μεγαλύτερους των 2 εκατοστών οι οποίοι μπορούν να χειρουργηθούν. Εμείς προτείνουμε τη θεραπεία γι’ αυτές τις δύο ομάδες ασθενών με βάση τις διεθνείς οδηγίες, καθώς έχει αποδειχτεί ότι έχουν το μεγαλύτερο όφελος».

Από τη μεριά του ο κ. Εμμανουήλ Σαλούστρος, Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ανέφερε ότι: «Η βελτίωση της χειρουργικής θεραπείας χαρακτηρίστηκε από την Αμερικανική Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας, ως η πρόοδος της χρονιάς για το 2020. Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, η χορήγηση συστηματικής θεραπείας πριν την χειρουργική επέμβαση, συμβάλλει στον περιορισμό της έκτασης της επέμβασης στον μαστό και τη μασχάλη. Για κάποιες γυναίκες μπορεί να είναι μόνο ορμονοθεραπεία, ενώ για κάποιες άλλες με ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, η περίπτωση με HER2 θετικό καρκίνο του μαστού, αποτελεσματική είναι η στοχευμένη θεραπεία με δύο μονοκλωνικά αντισώματα. Η εξαφάνιση του όγκου ή όχι προεγχειρητικά καθορίζει άλλωστε και τη θεραπεία που θα επιλέξουμε για τη συνέχεια [μετά την επέμβαση], την επικουρική θεραπεία δηλαδή, με στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα».

Τη ίδια στιγμή, ο κ. Μιχαήλ Κοντός, αντιπρόεδρος ΕΧΕΜ αναπληρωτής καθηγητής χειρουργικής ΕΚΠΑ, αναφέρει: Η νεοπεικουρική θεραπεία έλαβε ώθηση τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι με όλες τις τελευταίες εξελίξεις και τις τεχνολογικές, καταφέραμε να μάθουμε τον καρκίνο λίγο καλύτερα. Μάθαμε να ξεχωρίζουμε ομάδες, κατηγορίες, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είναι για όλους τους ασθενείς ή τους όγκους η ίδια θεραπεία σωστή. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές τις οποίες μπορούμε πλέον να τις προσδιορίσουμε. Καταφέραμε, λοιπόν, να βρούμε τον τρόπο στοχεύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των όγκων, να τους καταπολεμούμε κιόλας, με τρόπο επιλεκτικό. Δηλαδή να σκοτώνουμε τα «κακά» κύτταρα το κατά δύναμιν σεβόμενοι τα υπόλοιπα. Από αυτά τα φάρμακα έλαβε ώθηση η νεοεπικουρική θεραπεία».

Σε ό,τι αφορά το κόστος, αυτό μπορεί συνολικά σε κάποιες περιπτώσεις να αυξηθεί, αλλά αποφέρει ένα μεγάλο όφελος στη μείωση της μεταστατικής νόσου για κάποιες γυναίκες. Οπότε θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πολλές παραμέτρους. Και οι τρεις επιστήμονες τόνισαν ότι η βασική διαχείριση του κάθε περαστικού καρκίνου του μαστού γίνεται κατόπιν συζήτησης στο ογκολογικό συμβούλιο και ότι οι συμφωνημένες ανάμεσα στις ιατρικές εταιρείες ΕΧΕΜ και ΕΟΠΕ, απευθύνονται κατά βάση σ’ αυτό που θα έχει και την τελική απόφαση.