Πάνω από 150 σκουλήκια ζουν σε ένα τ.μ. χώματος και μόνο στην Ανταρκτική δεν υπάρχουν καθόλου

Ένα τετραγωνικό μέτρο χώματος στην Ευρώπη και σε άλλα εύκρατα μέρη μπορεί να περιέχει πάνω από 150 σκουλήκια, ενώ στη Γη υπάρχουν περισσότερα από 6.000 γνωστά είδη σκουληκιών που διαφέρουν πολύ σε εμφάνιση, χρώμα και μήκος (από μερικά χιλιοστά έως τρία μέτρα).

Αυτό δείχνει ο πρώτος Παγκόσμιος Άτλας Σκουληκιών που παρουσίασε στο περιοδικό «Science» μια ομάδα 141 επιστημόνων από 35 χώρες, με επικεφαλής τη δρα Έλεν Φίλιπς του Γερμανικού Κέντρου Ερευνών Βιοποικιλότητας και του Πανεπιστημίου της Λειψίας, μετά από δειγματοληπτική έρευνα σχεδόν 7.000 περιοχών σε 57 χώρες.

Σκουλήκια βρέθηκαν σε όλες τις ηπείρους πλην της Ανταρκτικής. Σε μερικές περιοχές η συνολική βιομάζα σκουληκιών εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη από τη βιομάζα όλων των άλλων ζώων που ζουν στην ίδια περιοχή. Κατ’ εξοχήν περιοχές με αφθονία σε σκουλήκια είναι η Ευρώπη, οι βορειοανατολικές ΗΠΑ, το νότιο άκρο της Νότιας Αμερικής και η Νέα Ζηλανδία.

Δύο βασικά ευρήματα της μελέτης είναι ότι στις εύκρατες περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία σκουληκιών από ό,τι στις τροπικές (αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με τα φυτά, τα έντομα και τα πουλιά πάνω από το έδαφος), καθώς επίσης ότι η κλιματική αλλαγή θα φέρει μεγάλη αναστάτωση στις σκουληκο-κοινότητες.

Στις περιοχές όπου το χώμα δεν είναι μόνιμα παγωμένο ή πολύ υγρό ή τελείως ξηρό όπως στις ερήμους, τα σκουλήκια παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση και στη λειτουργία των οικοσυστημάτων, θεωρούμενα οι αόρατοι αλλά σημαντικοί «μηχανικοί του οικοσυστήματος». Μεταξύ άλλων, ανακατεύουν το χώμα και τη νεκρή ύλη, ανακυκλώνουν τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, αποθηκεύουν άνθρακα, μεταφέρουν το νερό και τον αέρα βαθύτερα κάτω από το έδαφος κ.α. Βοηθάνε έτσι τόσο στην υγεία του εδάφους όσο και στην παραγωγικότητα των φυτών.