Η Ευρώπη “πολεμά” τις αντοχές των προσφύγων στα ελληνικά νησιά
Η Σάζα και η οικογένειά της από τη Συρία, έζησαν πάλι τον τρόμο, αυτή τη φορά στο Βαθύ της Σάμου. Ο καταυλισμός πρόσφατα απειλήθηκε, ξανά από φωτιά. Η συγκλονιστική μαρτυρία της και το ερώτημα για την επόμενη μέρα της ΕΕ.
- 13 Ιουνίου 2020 07:15
Κάθομαι πάνω σε μια γκρι κουβέρτα μέσα σε μια μικρή πράσινη σκηνή στον καταυλισμό στο Βαθύ της Σάμου, που πρόσφατα απειλήθηκε ξανά από φωτιά που ξέσπασε στην περιοχή. Η μυρωδιά του καμένου ξύλου και του λιωμένου πλαστικού γίνεται ένα με την οσμή των σκουπιδιών που έχουν συσσωρευτεί πίσω από τη σκηνή. Εδώ μένει η Σάζα, μια νεαρή Σύρια, με τον σύζυγο και τα παιδιά της αφότου το αυτοσχέδιο κατάλυμα που είχαν φτιάξει καταστράφηκε στη φωτιά. Η Σάζα είναι μόλις 24 ετών και έχει δύο γιους, 8 και 3 ετών, ενώ βρίσκεται στον ένατο μήνα της εγκυμοσύνης της στο τρίτο της παιδί.
Το βράδυ που ξέσπασε η φωτιά η οικογένεια είχε πάει στο βουνό για βόλτα, για να απολαύσει το πρώτο γεύμα της ημέρας μετά τη νηστεία αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα, όπως προβλέπει η παράδοση του Ραμαζανιού.
«Ευτυχώς δεν ήμασταν εκεί όταν ξέσπασε η φωτιά. Φοβήθηκα τόσο πολύ που δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω όλο το βράδυ. Ό,τι είχαμε το χάσαμε. Το μοναδικό μας καταφύγιο καταστράφηκε και τα παιδιά μου τραυματίστηκαν από κομμάτια γυαλιού και πλαστικού που εκτοξεύτηκαν από τις εκρήξεις από τις φιάλες αερίου. Αιμορραγούσαν και εγώ φώναζα για βοήθεια κλαίγοντας. Ήταν μια χαοτική νύχτα», μου λέει η Σάζα δείχνοντάς μου τις ουλές στα χέρια του 3χρονου γιου της, ο οποίος δεν φεύγει ούτε λεπτό από κοντά της κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας. Εκείνη προσπαθεί να συγκρατήσει τα δάκρυά της.
«Όταν έφτασα στη Σάμο, πριν από περίπου 6 μήνες, ήμουν σε απόλυτο σοκ. Η Ευρώπη ήταν η μόνη μας ελπίδα και δεν είχα ιδέα τι θα αντιμετωπίζαμε. Σήμερα, είμαστε εδώ με τα παιδιά μας, ζώντας συνεχώς σε μια αναμονή και ελπίζοντας να μας προσφέρει κάποιος μια ασφαλή στέγη πριν γεννήσω. Σύντομα θα έχω και άλλο παιδί. Θα είναι πολύ δύσκολα. Τι θα κάνω;» μου λέει. «Οι συνθήκες υγιεινής σε αυτόν τον καταυλισμό θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας. Υπάρχουν παντού πολλοί αρουραίοι, φίδια και σκορπιοί».
Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, όπως η Σάζα και η οικογένειά της, που ζουν σε καταυλισμούς σε εφιαλτικές συνθήκες δεν μπορούν ποτέ να ξεφύγουν από τα προβλήματα που απασχολούν το μυαλό τους. Συχνά δεν κοιμούνται τη νύχτα εξαιτίας των εντάσεων και των συμπλοκών. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, πρέπει να περιμένουν στην ουρά για ώρες για να πάρουν φαγητό, το οποίο – όπως μας λένε – συχνά έχει λήξει ή ακόμα έχει σαπίσει. Σε αυτούς τους καταυλισμούς, οι μητέρες βλέπουν τα παιδιά τους να στερούνται την παιδική τους ηλικία ζώντας μια εφιαλτική καθημερινότητα. Το καθετί είναι μια καθημερινή μάχη.
«Ο γιος μου φοβάται το βράδυ και δεν μπορεί να κοιμηθεί. Ξυπνάει κλαίγοντας στη μέση της νύχτας. Όταν πρωτοφτάσαμε στον καταυλισμό, για τους δύο πρώτους μήνες, δεν ήθελε να βγει έξω από τη σκηνή». Καθώς μου μιλά η Σάζα, έρχεται κοντά μας η γειτόνισσά της, η Τζάσμιν, και προσπαθεί να μου εξηγήσει πώς κατάφεραν να βοηθήσουν το μικρό αγόρι να ξεπεράσει τους φόβους του μαγειρεύοντας τα αγαπημένα του παραδοσιακά Συριακά φαγητά και κάνοντάς μαζί του μεγάλους περιπάτους στην πόλη. Βασικά, κάνοντάς τον να νιώσει ασφαλής, ακόμη και αν τίποτα δεν μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ασφάλεια σε έναν καταυλισμό, ειδικά μετά την έλευση της επιδημίας στη χώρα. Είναι γεγονός ότι, αν ο ιός φτάσει στους καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά, η διαχείριση της κατάστασης θα είναι πολύ δύσκολη. Και όμως, οι άνθρωποι που ζουν εκεί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να προστατεύσουν τον εαυτό τους.
«Ο 3χρονος γιος μου είναι ασθματικός. Προσπαθώ να μάθω στα παιδιά μου τι σημαίνει ότι πρέπει να κρατάμε αποστάσεις και πώς θα πρέπει να πλένουν τα χέρια τους, αλλά είναι αδύνατο να ακολουθήσουν τα προληπτικά μέτρα προστασίας στον καταυλισμό».
Έχω συναντήσει πρόσφυγες στην Τουρκία, στο Λίβανο και την Ιορδανία και έχω δει πόσο υποφέρουν. Πάνω από 6,6 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και παραμένουν εκτοπισμένοι εντός της Συρίας. Περισσότεροι από 5,6 εκατομμύρια ζουν σε δυσμενείς συνθήκες σε χώρες που συνορεύουν με την Ελλάδα (πηγή: UNHCR). 37.000 άνθρωποι που ζουν στα ελληνικά νησιά ήρθαν στην Ευρώπη αναζητώντας ένα ασφαλές μέρος και ένα καλύτερο μέλλον. Αντ’ αυτού, εμείς οι Ευρωπαίοι, τους αναγκάζουμε να ζήσουν σε καταυλισμούς σε εφιαλτικές συνθήκες, δοκιμάζοντας τις αντοχές τους. Και οι ίδιοι συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη της επιβίωσης.
«Αυτό που με κρατά δυνατή είναι τα παιδιά μου. Δεν έχω την πολυτέλεια να χάσω την υπομονή ή την ελπίδα μου. Πρέπει να πιστεύω ότι μπορούμε να έχουμε μια καλύτερη ζωή και ότι τα παιδιά μου θα πάνε πάλι στο σχολείο. Ελπίζω ότι κάποιος θα μας ακούσει», λέει η Σάζα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πληθυσμό 445 εκατομμυρίων και είναι μία από τις κινητήριες δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας. Τι μπορεί να είναι τόσο δύσκολο στο να ενεργήσει αποφασιστικά και να καθιερώσει μια αποτελεσματική διαδικασία που να εξασφαλίζει ασφαλή πρόσβαση στο άσυλο; Γιατί οι φορείς χάραξης πολιτικής χρειάζονται τόσο πολύ χρόνο για να σταματήσουν να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων και, ακόμη και τώρα που μια πανδημία απειλεί τους καταυλισμούς στα νησιά, τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά; Δεν έχω όλες τις απαντήσεις και νιώθω ότι δεν έχω λόγια για αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα. Αλλά δεν θα τα παρατήσω. Το λιγότερο που μπορώ να κάνω είναι να μοιράζομαι τις φωνές ανθρώπων, όπως της Σάζα, ελπίζοντας ότι κάποιος θα ακούσει επιτέλους.
Η Δώρα Βαγγή εργάζεται εδώ και τέσσερα χρόνια στον τομέα της Επικοινωνίας με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κόσμου και των φορέων λήψης αποφάσεων για την κατάσταση των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των ανθρώπων που πλήττονται από ανθρωπιστικές κρίσεις κυρίως στη Μέση Ανατολή και την Ελλάδα. Τον τελευταίο ένα χρόνο εργάζεται στον τομέα της Επικοινωνίας Πεδίου στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.
Μάθετε περισσότερα και υποστηρίξτε τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδώ.
