Κρίση στην Ουκρανία: Τι περιλαμβάνει η συμφωνία του Μινσκ και γιατί απέτυχε να επιλύσει τη διαμάχη

Η απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αυτονομιστικών περιοχών -Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ- στην ανατολική Ουκρανία κατέρριψε ουσιαστικά την ειρηνευτική συμφωνία του 2015 που υπογράφηκε στο Μινσκ.

Ο Ρώσος πρόεδρος διέταξε τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας να αναπτυχθούν στις δύο περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από τους φιλορώσους αυτονομιστές, αψηφώντας τη Δύση και κλιμακώνοντας την κρίση που εκφράζονται φόβοι πως μπορεί να οδηγήσει σε μείζονα σύρραξη.

Τι περιλαμβάνει ωστόσο, η συμφωνία του Μινσκ και γιατί με τις τελευταίες κινήσεις της Ρωσίας, θεωρούνται πλέον “νεκρές”.

Συμφωνίες του Μινσκ το 2014 και το 2015

Τον Σεπτέμβριο του 2014, μετά τις μάχες και τη βία μεγάλης κλίμακας που ξέσπασαν όταν φιλορώσοι αυτονομιστές κατέλαβαν τμήματα εδάφους στην ανατολική Ουκρανία, εκπρόσωποι της Ουκρανίας, της Ρωσίας, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), οι Alexander Zakharchenko και Igor Plotnitsky υπέγραψαν μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός 12 σημείων, τη συμφωνία Minsk I, ακριβώς γιατί υπεγράφη στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας.

Οι διατάξεις του περιλάμβαναν ανταλλαγές κρατουμένων, παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και απόσυρση βαρέων όπλων, πέντε μήνες μετά τη σύγκρουση, που μέχρι τότε σκοτώσει περισσότερους από 2.600 ανθρώπους.

Ωστόσο, τα πρώτα “σύννεφα” δεν άργησαν να φανούν, με παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές.

Τον επόμενο Φεβρουάριο, Zakharchenko και Plotnitsky συγκεντρώθηκαν εκ νέου για να υπογράψουν μια διαδοχική συμφωνία, που ονομάστηκε Minsk II, η οποία είχε καταρριφθεί σε μια σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Παλάτι της Ανεξαρτησίας της πόλης με τη μεσολάβηση του Γάλλου προέδρου, Φρανσουά Ολάντ και της Γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ και στην οποία συμμετείχαν ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο.

Το Minsk II, που υπεγράφη στις 12 Φεβρουαρίου 2015, απαιτούσε να τηρήσουν τα ακόλουθα 13 σημεία:

1. Άμεση και συνολική κατάπαυση του πυρός.
2. Απόσυρση όλων των βαρέων όπλων και από τις δύο πλευρές.
3. Παρακολούθηση και επαλήθευση από τον ΟΑΣΕ.
4. Να ξεκινήσει διάλογος για την προσωρινή αυτοδιοίκηση των περιοχών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ, σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία, και να αναγνωρίσει το ειδικό καθεστώς τους με ψήφισμα του κοινοβουλίου.
5. Συγχώρεση και αμνηστία για άτομα που συμμετείχαν στις μάχες.
6. Ανταλλαγή ομήρων και αιχμαλώτων.
7. Παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
8. Επαναφορά των κοινωνικοοικονομικών δεσμών, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων.
9. Αποκατάσταση του πλήρους ελέγχου των κρατικών συνόρων από την κυβέρνηση της Ουκρανίας.
10. Αποχώρηση όλων των ξένων ενόπλων σχηματισμών, στρατιωτικού εξοπλισμού και μισθοφόρων.
11. Συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της αποκέντρωσης, με ειδική αναφορά στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ.
12. Εκλογές σε Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ με όρους που θα συμφωνηθούν με τους εκπροσώπους τους.
13. Εντατικοποίηση του έργου μιας Τριμερούς Ομάδας Επαφής που θα περιλαμβάνει εκπροσώπους της Ρωσίας, της Ουκρανίας και του ΟΑΣΕ.

Οι διαφορετικές ερμηνείες

Το ζήτημα με τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Μινσκ είναι ότι και οι δύο πλευρές, της Ρωσίας και της Ουκρανίας, τις ερμηνεύουν διαφορετικά.

Η ουκρανική κυβέρνηση τις βλέπει ως μέσο για την επανένωση της Ουκρανίας και την πλήρη αποκατάσταση της ουκρανικής κυριαρχίας.

Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο πιστεύει ότι οι συμφωνίες κατοχυρώνουν μια διαδικασία που θα έβλεπε μια κυβέρνηση ευθυγραμμισμένη με τη Ρωσία στο Λουγκάνσκ και το Ντόνετσκ και θα τους χορηγηθεί ειδικό καθεστώς πριν επανενωθούν με την υπόλοιπη Ουκρανία.

Αυτό θα διασφάλιζε στη Ρωσία να διατηρήσει μια επιρροή στη χώρα και στην Ουκρανία να μην μπορέσει ποτέ να είναι πραγματικά κυρίαρχη.

Τι συνέβη μετά την υπογραφή της συμφωνίας

Μετά την υπογραφή του 2015, οι χειρότερες μάχες σταμάτησαν και οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ εισήλθαν. Μέχρι σήμερα, ο ΟΑΣΕ περιπολεί στις πρώτες γραμμές και αναφέρει παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος των συνόρων.

Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους όρους δεν έχουν τηρηθεί, καθώς η Ρωσία επιμένει ότι δεν είναι μέρος στη σύγκρουση και ότι, ως εκ τούτου, η συμφωνία δεν εφαρμόζεται. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να απομακρύνει τις ένοπλες δυνάμεις και το στρατιωτικό υλικό από το Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ δεδομένου ότι οι μαχητές αποτελούν μέρος της αυτονομιστικής εξέγερσης και δεν είναι δικοί της.

Ένα ακόμη θέμα είναι αυτό του Ντονμπάς. Οι Ουκρανοί φοβούνται ότι οι εκλογές θα αυξήσουν την πιθανότητα πρώην αυτονομιστών πολέμαρχων να βρεθούν στο κοινοβούλιο ή να κερδίσουν υψηλά αξιώματα στην αστυνομία.

Γιατί ήρθε τώρα στο επίκεντρο

Στην παρούσα φάση, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε πει ότι η Συμφωνία του Μινσκ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ενώ επεσήμανε τη σημασία δέσμευσης των δύο χωρών στην αυστηρή βάση των συμφωνιών του Μινσκ.

Τι θα γίνει τώρα με τη συμφωνία

Λίγο αφότου ο Πούτιν αποδέχτηκε το αίτημα αναγνώρισης των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι η αναγνώριση αποτελεί “κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου”.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας κατηγόρησε τη Ρωσία ότι καταστρέφει τις ειρηνευτικές προσπάθειες και απέκλεισε το ενδεχόμενο να κάνει οποιεσδήποτε εδαφικές παραχωρήσεις.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters τον ανέφερε ότι κατηγόρησε τη Ρωσία για παραβίαση του κυρίαρχου εδάφους της Ουκρανίας και είπε ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η Μόσχα θα σταματήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες στο Μινσκ με στόχο τον τερματισμό της αυτονομιστικής σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.

Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία θέλει να λύσει την κρίση μέσω της διπλωματίας, αλλά ότι η χώρα του είναι έτοιμη να το “τραβήξει” για μεγάλο χρονικό διάστημα.

“Είμαστε δεσμευμένοι στον ειρηνικό και διπλωματικό δρόμο, θα τον ακολουθήσουμε και μόνο αυτόν. Αλλά είμαστε στη γη μας, δεν φοβόμαστε τίποτα και κανέναν, δεν χρωστάμε τίποτα σε κανέναν και δεν θα δώσουμε τίποτα σε κανέναν”, τόνισε.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις