Το εκρηκτικό κοκτέιλ: Ελλείψεις πρώτων υλών, μεταφορικό κόστος, πληθωρισμός

Σειρά παραγόντων, είτε συγκυριακών είτε δομικών, διαμορφώνουν ένα “εκρηκτικό κοκτέιλ” που χτυπά τα οικονομικά των νοικοκυριά αλλά και απειλεί την οικονομία και τις επιχειρήσεις, συνολικά, στην προσπάθειά τους για ανάκαμψη.

Ειδικά, δε, εν όψει εκπτωτικής περιόδου, Black Friday αλλά και εορτών, εύλογο είναι να υπάρχει προβληματισμός για το κατά πόσο τα προβλήματα, που καταγράφονται και αφορούν τις ελλείψεις πρώτων υλών, την εκτίναξη του μεταφορικού κόστους και βέβαια την ενεργειακή «ακρίβεια», θα λειτουργήσουν ανασταλτικά.

«Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μία έξαρση της ακρίβειας σχεδόν σε όλα τα αγαθά. Οι αυξήσεις είναι ιδιαίτερα αισθητές στην ενέργεια (φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός, πετρέλαιο) στις μεταφορές και στις πρώτες ύλες. Για παράδειγμα, η τιμή του πετρελαίου ανήλθε σε περίπου 84 δολάρια ανά βαρέλι, τιμή πάνω από τέσσερις φορές υψηλότερη από εκείνη που είχε καταγραφεί εν μέσω πανδημίας (περίπου 20 δολ. ανά βαρέλι εντός του Απριλίου του 2020). Τα ηλεκτρολογικά είδη έχουν αυξηθεί έως και 60% από την αρχή του χρόνου.

Το κόστος ενός κοντέινερ έχει εκτιναχθεί από τα 1.500 ευρώ πέρυσι στις 12.000 ευρώ φέτος. Η άνοδος του επιπέδου τιμών σε βασικά προϊόντα και κυρίως στην ενέργεια, που σημειώνεται τους τελευταίους μήνες, ενδέχεται να επιβαρύνει σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, συμπιέζοντας εν τέλει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών» ανέφερε στο τετραμηνιαίο περιοδικό του το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) «Οικονομικές Εξελίξεις.

Οι αιτίες

Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ «η έντονη πτώση του επιπέδου τιμών κατά το προηγούμενο έτος λόγω της πανδημίας, σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών φέτος, η δυναμική αναθέρμανση των οικονομιών μετά από την άρση των περιοριστικών μέτρων σε συνδυασμό με τη δημιουργία αποθεμάτων από τις επιχειρήσεις για την αποφυγή μελλοντικών ελλείψεων αλλά και ενόψει των Χριστουγέννων, η ανισορροπία που παρατηρείται μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε ορισμένους κλάδους εξαιτίας της διαταραχής που προκλήθηκε στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής (π.χ. πολύ ζεστό καλοκαίρι και άπνοια στην Ευρώπη, πυρκαγιές στη Σιβηρία, αυξημένη ζήτηση κλιματιστικών στην Ασία)» εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις.

Παράλληλα το ΚΕΠΕ αναφέρει ότι «σε αυτά ήρθε να προστεθεί η (εσπευσμένη;) αλλαγή του ενεργειακού μείγματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με την πρόθεση για μετάβαση σε ένα παραγωγικό μοντέλο που θα βασίζεται περισσότερο σε Ανανεώσιμες και λιγότερο σε παραδοσιακές Πηγές Ενέργειας (π.χ. λιγνίτης, άνθρακας και πετρέλαιο), που οδήγησαν σε αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων διοξειδίου του άνθρακα που πληρώνουν οι παραγωγοί ενέργειας, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής, το οποίο εν συνεχεία μετακυλίεται τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική αγορά». Έτσι, όπως τονίζει «η ακρίβεια δημιουργεί αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αλλά και ένα μεγάλο ερώτημα» κατά πόσο η επάνοδος του πληθωρισμού συνιστά ένα προσωρινό φαινόμενο ή μία δομική αλλαγή.

Μακρά διάρκεια

Στο φόντο αυτό αίσθηση προκαλεί και πάλι τα όσα είπε σε συνέντευξή του στο Bloomberg ο επικεφαλής της Mytilineos, Ε. Μυτιληναίος. «Οι πολιτικοί της Ευρώπης απέτυχαν να υπολογίσουν σωστά το ρόλο του φυσικού αερίου στην πράσινη μετάβαση, που σημαίνει ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση θα είναι η πρώτη από τις πολλές που θα ακολουθήσουν» δήλωσε. Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια θα διαρκέσει δεκαετίες και απαιτεί επενδύσεις σε δίκτυα εξοπλισμένα ώστε να ανταποκρίνονται στις στιγμές που ο άνεμος δεν φυσάει ή ο ήλιος δεν λάμπει, πρόσθεσε ο κ. Μυτιληναίος.

Σύμφωνα με τον ίδιο θα απαιτηθεί αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου υπάρξει ικανή δυναμικότητα ανανεώσιμης ενέργειας, επαρκής πρόοδος της τεχνολογίας για εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας αλλά και οι αναγκαίες ηλεκτρικές διασυνδέσεις.

Γύρισε πάνω το φυσικό αέριο

Πάντως και χτες, σύμφωνα με το Bloomebrg οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη άνοδο των δύο τελευταίων εβδομάδων τη Δευτέρα μετά από τη βουτιά 26% που κατέγραψαν την περασμένη εβδομάδα, καθώς το ρωσικό αέριο άρχισε να ρέει από τη Γερμανία προς την Πολωνία κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, αντίστροφα από την καθιερωμένη κατεύθυνση.

Ήδη, δε, εδώ παράγοντες της βιομηχανίας κρούουν το καμαπνάκι κινδύνου για επιβαρύνσεις έως και 150% στο κόστος ρεύματος για πολλές μεταποιητικές μονάδες, κόστος που όπως τονίζουν θα περάσουν στην αγορά.

Πάντως ως προς τις πληθωριστικές πιέσεις και ανατιμήσεις ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας υπογράμμισε, χτες, στην ΕΡΤ, ότι πρόκειται για ένα παροδικό φαινόμενο αν και είναι οξύτερο από τις αρχικές εκτιμήσεις. Όπως τόνισε οφείλεται σε εξωγενή αίτια και από την μεγάλη απόκλιση προσφοράς και ζήτησης.

Μέτρα

Μάλιστα ο κ. Σταϊκούρας υποστήριξε ότι θα αρχίσει να μειώνεται από τις αρχές του έτους ενώ για στον τομέα της ενέργειας ίσως παραμείνει και στο δεύτερο τρίμηνο του νέου έτους. «Με βάση τα σημερινά δεδομένα οφείλει κάθε πολιτεία παροδικά και συντεταγμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα κατάλληλα μέτρα παροδικού χαρακτήρα. Εμείς δεν μένουμε μόνο σε αυτό έχουμε μέτρα και μόνιμου χαρακτήρα για να ενισχύσουμε το εισόδημα του πολίτη και έχουμε και μέτρα ελέγχου της αγοράς αλλά και έχουμε και παροδικά μέτρα που ανακοινώσαμε πρόσφατα για το ενεργειακό πεδίο».

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις