Κατάπαυση του πυρός στη Συρία: Η συμφωνία ΗΠΑ – Τουρκίας, οι “κερδισμένοι” και το αβέβαιο μέλλον των Κούρδων

Η εσπευσμένη ειδική αποστολή Πενς – Πομπέο στην Άγκυρα και η συνάντηση διάρκειας 4 ωρών και 20 λεπτών με τον Τούρκο πρόεδρο είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα για τον πρόεδρο των ΗΠΑ και τον Ερντογάν. Πίσω από την συμφωνία για πενθήμερη κατάπαυση του πυρός, τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις να παραμένουν στην περιοχή και τις κουρδικές δυνάμεις να αποσύρονται, έγινε μια ύστατη προσπάθεια να σωθεί η αμερικανική διπλωματία και να δείξει ότι είναι κυρίαρχη ανά τον πλανήτη. Η  αλλοπρόσαλλη τακτική του Τραμπ, έδωσε το στίγμα ότι χάνεται η διπλωματική αξιοπιστία και μπήκαν στο διπλωματικό πυρετό που ακολούθησε Άσαντ και Ρωσία κερδίζοντας πόντους.

Η στρατηγική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή κλονίστηκε με την Αμερικανική Γερουσία να πιέζει καθημερινά τον πρόεδρο Τραμπ να αλλάξει τις αποφάσεις του. Οι ΗΠΑ απώλεσαν την συνεκτικότητα και η συμφωνία της Πέμπτης, η επίσπευση δηλαδή της κατάπαυσης του πυρός και όχι η εκεχειρία – η οποία δεν αποτυπώνεται ως συνθήκη  στo… deal των “13” σημείων- ήρθε να επαναφέρει την “κανονικότητα” σώζοντας επί της ουσίας την αμερικανική διπλωματία.

 Ήρθε δε, μόλις τέσσερις μέρες μετά την υποστήριξη που αποφάσισε να παράσχει ο Άσαντ στους Κούρδους και την μεταξύ τους συμφωνία να επανέλθει ο έλεγχος συγκεκριμένων περιοχών στις δυνάμεις της Δαμασκού (φυσικά με τον αφοπλισμό των Κούρδων). Σε αυτό το παζλ, μπήκαν οι Ρώσοι στέλνοντας δυνάμεις στην περιοχή και μένει να αποσαφηνιστεί αν η Ρωσία ήταν ενήμερη για την συμφωνία, τί θα πράξει από εδώ και πέρα, αλλά και τη στάση θα κρατήσει απέναντι στη Συρία. 

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, βρέθηκαν στην Άγκυρα και είχαν μια πολύωρη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο.

Κατέληξαν σε μια συμφωνία η οποία προβλέπει: “Αποχώρηση των κουρδικών δυνάμεων «μέσα σε 120 ώρες, όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της τουρκικής εκστρατείας ‘Πηγή Ειρήνης’ θα ανασταλούν και η στρατιωτική επέμβαση θα τερματιστεί οριστικά μόλις ολοκληρωθεί αυτή η αποχώρηση».

Οι κουρδικές δυνάμεις, επίσης, θα πρέπει να αποσυρθούν σε βάθος 32 χιλιομέτρων, η οποία αναμένεται τελικά να γίνει «ζώνη ασφαλείας» για την οποία η Τουρκία αγωνίζεται εδώ και μήνες.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε τη συμφωνία, η οποία αποτέλεσε το αντικείμενο μιας «κοινής τουρκο-αμερικανικής διακήρυξης στη βορειοανατολική Συρία» και δόθηκε στη δημοσιότητα νωρίς χθες το βράδυ. «Αναστέλλουμε την επιχείρηση, δεν την τερματίζουμε», αποσαφήνισε ο Τσαβούσογλου στους δημοσιογράφους.

«Μπορούμε να σταματήσουμε την επιχείρηση μόνο όταν (οι κουρδικές δυνάμεις) αποχωρήσουν εντελώς από την περιοχή», πρόσθεσε, αρνούμενος, ωστόσο, να μιλήσει για κατάπαυση του πυρός. «Μια εκεχειρία τερματίζεται μεταξύ δύο νόμιμων πλευρών», είπε.

Ο Πενς από την πλευρά του δήλωσε ότι οι αμερικανικές κυρώσεις θα αρθούν όταν η Τουρκία τερματίσει την στρατιωτική επίθεση όπως αναφέρεται στη συμφωνία.

Η τουρκο-αμερικανική συμφωνία επιτυγχάνεται ενώ οι μάχες μαίνονται ακόμη στη βόρεια Συρία, ειδικά στο Ρας αλ Αίν, μια πόλη στα σύνορα της Τουρκίας.

Ο κορυφαίος κούρδος πολιτικός Αλντάρ Τζελίλ με δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο Al Arabiya καλωσόρισε τη συμφωνία κατάπαυσης πυρός, τονίζοντας ωστόσο πως οι κουρδικές δυνάμεις θα αμυνθούν σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση.

Η συμφωνία έγινε αμέσως δεκτή με ενθουσιασμό από την Ουάσινγκτον. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε λόγο για μια «σπουδαία μέρα» για την Τουρκία και τους Κούρδους. «Έχουμε μια πενθήμερη κατάπαυση του πυρός», δήλωσε ο Τραμπ από το Φορτ Ουόρθ στο Τέξας. «Οι Κούρδοι είναι απίστευτα χαρούμενοι με αυτήν τη λύση» συμπλήρωσε, διατυπώνοντας την ικανοποίησή του καθώς οι διαπραγματεύσεις καρποφόρησαν «τόσο σύντομα».

Για απόλυτη νίκη μιλά η Τουρκία

Εντούτοις οι Τούρκοι ηγέτες θεωρούν ότι με αυτήν πέτυχαν μια απόλυτη νίκη.

Αν εφαρμοστεί τουρκο-αμερικανική συμφωνία, η Άγκυρα θα πετύχει όλους τους βασικούς της στόχους, τους οποίους είχε ανακοινώσει όταν ξεκίνησε την στρατιωτική της επέμβαση πριν από εννέα μέρες. Θα ελέγχει μια λωρίδα τουλάχιστον 30 χλμ βάθους στη Συρία, με τους κούρδους της πολιτοφυλακής YPG να είναι υποχρεωμένοι να αποσυρθούν.

Επίσης, ο τουρκικός στρατός θα έχει τον κύριο έλεγχο στην «ζώνη ασφαλείας» στη βόρεια Συρία, σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν ΗΠΑ και Τουρκίας.

Μάλιστα, για τους Τούρκους αξιωματούχος η Άγκυρα πέτυχε «ακριβώς ό,τι ήθελε». “Οι Κούρδοι μαχητές θα αναγκαστούν να παραδώσουν τον βαρύ οπλισμό τους και οι στρατιωτικές τους θέσεις θα καταστραφούν”, ξεκαθάρισε ο Τσαβούσογλου, σημειώνοντας επίσης πως δεν δόθηκαν εγγυήσεις κατά την διάρκεια των συνομιλιών για την μεθοριακή συριακή πόλη Κομπάνι.

Ο Πενς τόνισε πως η Ουάσινγκτον βρίσκεται ήδη σε επαφή με τις υπό την ηγεσία των Κούρδων Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, που συμφώνησαν να αποχωρήσουν και πως ήδη αποσύρουν τις δυνάμεις τους.

Ο Πενς ανέφερε ότι βασικός σκοπός της Ουάσινγκτον ήταν η παύση των εχθροπραξιών και αυτόν τον σκοπό τον πέτυχε.

Τα tweets και τα σχόλια του προέδρου Τραμπ ακολούθησε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος με ανάρτηση στο twitter δήλωσε πως είναι πεπεισμένος πως οι κοινές προσπάθειες με τις ΗΠΑ θα προάγουν την ειρήνη και τη σταθερότητα μετά τη συμφωνία Άγκυρας και Ουάσινγκτον για παύση της τουρκικής στρατιωτικής επίθεσης στη βορειοανατολική Συρία.

“Κύριε πρόεδρε, πολλές περισσότερες ζωές θα σωθούν όταν νικήσουμε την τρομοκρατία, που είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της ανθρωπότητας”, δήλωσε ο Ερντογάν, απαντώντας σε μια ανάρτηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος χαιρέτισε την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας, μιλώντας για “σπουδαία νέα”.

“Είμαι πεπεισμένος πως αυτή η κοινή προσπάθεια θα προάγει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας”, πρόσθεσε ο Τούρκος πρόεδρος.

Πλευρά Άσαντ: “Ασαφής η συμφωνία”

Μια ανώτερη σύμβουλος του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ δήλωσε πως είναι «ασαφής» η αμερικανο-τουρκική συμφωνία.

Η Μπουτάινα Σαμπάν είπε στο τηλεοπτικό δίκτυο Al-Mayadeen πως η Δαμασκός «δεν μπορεί να αποδεχθεί» ένα ακόμη Ιρακινό Κουρδιστάν στη Συρία. Η Σαμπάν τόνισε πως έχουν γίνει «σημαντικά βήματα» μέχρι στιγμής με τις υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, αλλά όλα τα θέμα που εκκρεμούν δεν μπορούν να λυθούν αμέσως.

Πάντως οι υπό τους Κούρδους Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) θα αποδεχθούν την συμφωνία με την Τουρκία στη βόρεια Συρία και θα κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο ώστε αυτή να λειτουργήσει, δήλωσε σήμερα ο Μαζλούμ Κομπάνι Άμπντι, διοικητής των SDF.

Ο Άμπντι τόνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο Ronahi πως η συμφωνία είναι «μόνο η αρχή» και πως δεν μπορεί να πετύχει τους στόχους της Τουρκίας. Πρόσθεσε πως η συμφωνία περιορίζεται στις βόρειες μεθοριακές περιοχές της Συρίας που βρίσκονται μεταξύ των πόλεων Ρας αλ Αΐν και Ταλ Αμπϊάντ.

Η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία δεν αλλάζει

Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ και ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν, από την πλευρά τους ανακοίνωσαν πάντως ότι θα συνεχίσουν «ολοταχώς» τα σχέδιά τους για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας, παρά την επίτευξη μιας συμφωνίας για προσωρινή εκεχειρία στη βορειοανατολική Συρία.

«Οι γερουσιαστές Βαν Χόλεν και Γκρέιαμ συνομίλησαν και συμφώνησαν για την ανάγκη να προχωρήσουν ολοταχώς με το νομοσχέδιό τους», δήλωσε η Μπρίτζετ Φρέι, εκπρόσωπος του γερουσιαστή Βαν Χόλεν, ενώ εκπρόσωπος του Γκρέιαμ επιβεβαίωσε πως οι δύο γερουσιαστές προχωρούν το σχέδιο τους για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας.

Γκουτέρες: Χρειάζονται να γίνουν πολλά

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες καλωσόρισε «κάθε προσπάθεια» για την αποκλιμάκωση της κατάστασης στη βόρεια Συρία και για την προστασία άμαχου πληθυσμού, ανέφερε με ανακοίνωσή του εκπρόσωπος του ΟΗΕ, καθώς η Τουρκία συμφώνησε να αναστείλει την στρατιωτική της επέμβαση.

«Ο Γενικός Γραμματέας αναγνωρίζει ότι χρειάζονται να γίνουν ακόμα πολλά για μια αποτελεσματική λύση στην κρίση στη Συρία», σημείωσε ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών, Φαρχάν Χαγκ.

Και όλα αυτά μετά από 9 μέρες μαχών, με την τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη βορειοανατολική Συρία να έχει οδηγήσει στο θάνατο 224 μαχητές των υπό την ηγεσία των Κούρδων Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) και 183 ανταρτών που φέρουν τη στήριξη της Τουρκίας, ανακοίνωσε το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Από τις μάχες έχουν χάσει τη ζωή τους επίσης 72 άμαχοι, πρόσθεσε το Παρατηρητήριο.

Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε πάντως ότι σε 702 ανέρχεται ο αριθμός των «τρομοκρατών» των κουρδικών οργανώσεων PKK, PYD και YPG που «εξουδετερώθηκαν» έπειτα την έναρξη της στρατιωτικής επέμβασης της Τουρκίας στη βόρεια Συρία. Με τον όρο «εξουδετέρωση» οι τουρκικές αρχές υπονοούν ότι οι εν λόγω «τρομοκράτες» είτε παραδόθηκαν, είτε σκοτώθηκαν ή συνελήφθησαν.

Η Άγκυρα χρησιμοποιεί τον όρο «τρομοκράτες» όταν αναφέρεται στα μέλη της εκτός νόμου αυτονομιστικής οργάνωσης Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) και στην συροκουρδική πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), που η Άγκυρα θεωρεί ως παρακλάδι του PKK στη Συρία.