Ευρωεκλογές 2019: Οδηγός για το Ευρωκοινοβούλιο και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ

Οι ευρωεκλογές χαρακτηρίζονται από χαμηλή συμμετοχή, συχνά λόγω της έλλειψης γνώσης του ίδιου του θεσμικού οργάνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως ρυθμίζει τη ζωή περισσότερων από 500 εκατ. ανθρώπων στην Ευρώπη. Είναι ένας θεσμός που συχνά οι πολίτες δεν κατανοούν τους πολύπλοκους μηχανισμούς του και το γεγονός αυτό εκμεταλλεύονται οι λαϊκιστές και εθνικιστές. Η συμμετοχή στις τελευταίες ευρωεκλογές του 2014 ήταν κατά μέσο όρο στην ΕΕ, 42,6%, από 43% στις ευρωεκλογές του 2009 και 45,5% στις ευρωεκλογές του 2004.

Ποιος είναι ο ρόλος και το βάρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα μέλη του οποίου θα ανανεωθούν μετά τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου;

Το απερχόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει 751 έδρες που κατανέμονται σε 8 πολιτικές οικογένειες:

1. Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες)

2. Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών

3. Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών

4. Ομάδα της Συμμαχίας των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη

5. Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών

6. Ομάδα των Πρασίνων/ Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία

7. Ομάδα Ευρώπη Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας

8. Ομάδα “Η Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας”

Προβολή εδρών της επόμενης σύνθεσης του ΕΚ:

Το Brexit

Πριν από περίπου τρία χρόνια οι Βρετανοί ψηφοφόροι ψήφισαν στο δημοψήφισμα υπέρ της εξόδου της χώρας τους από την ΕΕ.

Ωστόσο, εξαιτίας των πολλαπλών αναβολών της ημερομηνίας αποχώρησης από την ΕΕ (η τελευταία αναβολή που δόθηκε είναι ως τις 31 Οκτωβρίου), οι Βρετανοί καλούνται να εκλέξουν στις 23 Μαίου, 73 ευρωβουλευτές.

Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την ΕΕ, οι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μειωθούν από 751 σε 705. Τότε θα γίνει ανακατανομή 46 εδρών οι οποίες θα διανεμηθούν μεταξύ 14 κρατών μελών (Η Ελλάδα δεν είναι μέσα σε αυτές, ο αριθμός των Ελλήνων ευρωβουλευτών θα παραμείνει στους 21).

Η νέα προθεσμία για το Brexit είναι η 31η Οκτωβρίου 2019, δηλαδή μία ημέρα πριν από την εγκατάσταση της νέας Επιτροπής. Αν όλα πάνε όπως έχει προγραμματιστεί δεν θα υπάρχει βρετανός Επίτροπος.

Οι βασικές ημερομηνίες

• Πέμπτη 23 Μαίου. Ψηφίζουν οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ολλανδίας

• Παρασκευή 24 Μαίου. Ψηφίζουν η Ιρλανδία και η Τσεχία, χώρες στις οποίες οι ψηφοφόροι έχουν δύο ημέρες για να ψηφίσουν (Παρασκευή και Σάββατο)

• Σάββατο 25 Μαίου. Στις κάλπες προσέρχονται οι ψηφοφόροι της Λετονίας, της Μάλτας και τις Σλοβακίας.

• Κυριακή 26 Μαίου. Ψηφίζουν οι πολίτες 21 κρατών-μελών της ΕΕ

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το εκτελεστικό σώμα της ΕΕ και θεματοφύλακας των Συνθηκών

Είναι το όργανο που προτείνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία – η καρδιά του μηχανισμού της ΕΕ.

Η Επιτροπή κάνει νομοθετικές προτάσεις και χαράσσει τους βασικούς προσανατολισμούς της ΕΕ. Οι 28 Επίτροποι (ένας ανά κράτος) διορίζονται από τα κράτη-μέλη

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Είναι το όργανο που λαμβάνει τις αποφάσεις

Κάθε τρεις μήνες συνέρχονται στις Βρυξέλλες οι 28 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ οι οποίοι αποφασίζουν τις μεγάλες προτεραιότητες που χρειάζεται να υλοποιηθούν

Δίνει το σφυγμό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το Συμβούλιο της ΕΕ

Είναι το όργανο που ψηφίζει

Οι 28 υπουργοί που συνεδριάζουν ανά τομέα, διαπραγματεύονται και υιοθετούν τους νόμους και αποφασίζουν κοινές πολιτικές (οικονομία, εσωτερικές υποθέσεις, μεταφορές κτλ..). Η νομοθεσία της ΕΕ και ο προϋπολογισμός πρέπει να περνούν από το Συμβούλιο της ΕΕ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Είναι μαζί με το Συμβούλιο της ΕΕ συννομοθέτης

Οι ευρωβουλευτές εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες της ΕΕ κάθε 5 χρόνια

Όπως οι εθνικοί βουλευτές και οι ευρωβουλευτές ψηφίζουν νόμους που τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν. Οι ευρωβουλευτές ψηφίζουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Είναι η μοναδική άμεσα εκλεγόμενη πολυεθνής συνέλευση στον κόσμο