Τι σημαίνει η άρση της απαγόρευσης απολύσεων

Η δημοσίευση του νόμου 4690/2020, έφερε μεταξύ άλλων μια πολύ σημαντική αλλαγή για τους εργαζόμενους και για τους επιχειρηματίες. Η απαγόρευση απολύσεων δεν ισχύει πλέον, με την κυβέρνηση να δίνει τη δυνατότητα σε όσους επιχειρηματίες το επιθυμούν, να απολύσουν εργαζομένους. Αυτό άλλωστε, παραδέχτηκε την Τρίτη, μιλώντας στο OPEN και ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, λέγοντας πως: «Δεν υπάρχει πλέον απαγόρευση απολύσεων».

Τι θα ισχύει όμως στο εξής και ποιοι εργαζόμενοι θα προστατεύονται; Ο εργατολόγος, Κώστας Τσουκαλάς, εξηγεί στο News 24/7: «Για επιχειρήσεις ενταχθούν στο πρόγραμμα Συν-εργασία, ο εργοδότης τους, θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει ακόμα και το σύνολο του προσωπικού του σε μειωμένο ωράριο. Να δουλεύουν δηλαδή τις μισές μέρες ή ώρες τον μήνα και εκείνος να τους καταβάλει τον μισό μισθό. Το υπόλοιπο 60% του μισού μισθού, το καταβάλλει το κράτος. Έτσι έχουμε καταρχάς μια μείωση μισθού, της τάξης του 20% στους εργαζόμενους.

Ο εργοδότης ωστόσο, δεν είναι υποχρεωμένος να βάλει όλους στο πρόγραμμα. Κι ενώ θεωρούσαμε πως όσοι εργοδότες κάνουν χρήση του μέτρου, δεν θα μπορούν να απολύσουν κανέναν υπάλληλο, στο άρθρο 31, ο νόμος ξεκαθαρίζει ότι η απαγόρευση απολύσεων αφορά μόνο τους εργαζόμενους που θα ενταχθούν στον μηχανισμό του μειωμένου ωραρίου. Συνεπώς αν ένας επιχειρηματίας, έχει 10 εργαζόμενους, μπορεί να εντάξει τους 5 σε μειωμένο ωράριο και τους υπόλοιπους 5 να τους απολύσει».

Σύμφωνα με τον εργατολόγο, οι επιχειρηματίες λαμβάνουν στήριξη για να μειώσουν τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων, την ώρα που οι εργαζόμενοι μένουν εντελώς απροστάτευτοι από την κυβέρνηση: «Όταν εφαρμόζονταν οι αναστολές ή η εκ περιτροπής εργασία, γνωρίζαμε πως οι επιχειρηματίες που κάνουν χρήση αυτών των δυνατοτήτων, δεν μπορούσαν να απολύσουν. Τώρα στην ουσία, δίνονται μονά-ζυγά, όλα στον εργοδότη. Είναι σημαντικό πως ακόμη και μετά τις 15 Οκτωβρίου, οπότε και λήγει το πρόγραμμα «Συν-εργασία», ο εργοδότης θα μπορεί να απολύσει και τους εργαζόμενους που θα έχει εντάξει στο πρόγραμμα”

Το ίδιο το επιτελείο του υπουργείου, έλεγε μέχρι πρόσφατα πως θα υπάρχει απαγόρευση απολύσεων. Αυτό εκτιμούσαμε άπαντες, ωστόσο δεν έγινε. Το οξύμωρο είναι πως η εξέλιξη αυτή, έρχεται σε μια περίοδο που η χώρα πήρε σημαντικά κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Απ’ ότι φαίνεται τα χρήματα δεν θα πάνε σε αναπτυξιακές πολιτικές με την στήριξη της εργασίας. Οι επιχειρήσεις πράγματι έχουν ανάγκη στήριξης, ωστόσο υπήρχε η εκτίμηση πως αυτό θα γινόταν με ισορροπία. Θα στηρίζονταν δηλαδή και οι εργαζόμενοι. Ωστόσο, η κυβέρνηση είναι φειδωλή στην ρευστότητα και μετακυλύει το βάρος. Κλείνει το μάτι στον επιχειρηματία για να στραφεί στην εύκολη λύση της μείωσης του μισθολογικού κόστους με απολύσεις μισό μισθό».

“Ευάλωτοι απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία“
 

Σε πρόσφατη έρευνα της aboutpeople για το 20/20 του News 24/7, ένας στους τρεις εργαζόμενους δήλωνε πως ανησυχεί για την δουλειά του.

Ο κύριος Τσουκαλάς, επιβεβαιώνει πως η εικόνα στην αγορά εργασίας είναι ανησυχητική, ενώ επισημαίνει πως το νέο νομοθέτημα καθιστά τους εργαζόμενους ακόμη πιο ευάλωτους σε ενδεχόμενες εργοδοτικές αυθαιρεσίες. «Υπάρχει πράγματι μεγάλη ανησυχία» σημειώνει. «Ουσιαστικά θα έχουμε δύο ταχύτητες εργαζομένων. Οι μισοί θα κινδυνεύουν με μειωμένο ωράριο και μειωμένο μισθό κατά 20% και οι υπόλοιποι θα απολύονται. Επιπλέον, η απελευθέρωση των απολύσεων, σε συνδυασμό με την ανασφάλεια του εργαζόμενου, τον καθιστούν πιο ευάλωτο να δεχθεί μια εργοδοτική αυθαιρεσία. Άρα το κριτήριο για το ποιοι εργαζόμενοι θα μείνουν στον χώρο εργασίας, θα φτάσει να είναι το ποιοι ανέχονται να δουλεύουν παραπάνω ώρες. Να σημειώσουμε, πως εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι απόντες. Μέχρι τις 15 Ιουνίου έχουμε παράταση του μέτρου που επιτρέπει στην επιχείρηση να δηλώσει ετεροχρονισμένα, την τροποποίηση ωραρίων. Συνεπώς μέχρι τότε, ακόμη και να γίνει έλεγχος, αν βρεθεί κάποιος εργαζόμενος να δουλεύει άλλη ημέρα και ώρα αυτήν που είχε δηλωθεί, ο επιχειρηματίας μπορεί να επικαλεστεί πως θα το δήλωνε την αλλαγή εκ των υστέρων».

Κλείνοντας, ο Κώστας Τσουκαλάς κάνει λόγο για ένα ακόμη σημείο στον νόμο, 4690, που χρειάζεται προσοχή. «Μέχρι τώρα, η εκ περιτροπής απασχόληση περιελάμβανε ως όρο να εφαρμόζεται σε πλήρεις εβδομάδες. Για παράδειγμα, ο εργοδότης μπορούσε να απασχολήσει τον εργαζόμενο την πρώτη και την τρίτη εβδομάδα του μήνα. Στο εξής, όπως τίθεται στον νόμο, αυτός ο όρος εξαφανίζεται. Γίνεται λόγος για μισό ωράριο σε όσους συμμετέχουν στο πρόγραμμα “Συν-εργασία”. Έτσι, δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη να απασχολεί τον εργαζόμενο καθημερινά αλλά για 4 ή 3 ή 5 ώρες. Στην ουσία δηλαδή, μερική απασχόληση. Ήδη από χθες, έχουμε λάβει καταγγελίες, πως υπήρξαν επιχειρήσεις στις οποίες ανακοινώθηκε στους εργαζόμενους ότι θα δουλεύουν καθημερινά 4ωρα, 3ωρα και 5ωρα. Μετατρέπονται σε έρμαια των εργοδοτών, χωρίς να μπορούν να κάνουν οι ίδιοι προγραμματισμό της ζωής τους. Αυτό μπορεί να λυθεί μόνο με υπουργική απόφαση».