ΜΑΝΩΛΑΔΑ: Η ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΗ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΤΑ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΙΕΣ

Ο Ραφακάτ, λίγο μετά τις 18:00 το απόγευμα της Πέμπτης έχει τελειώσει από τη δουλειά του στα θερμοκήπια λίγο πιο έξω από το χωριό Λάππα της Αχαϊας και έχει περπατήσει περίπου ένα χιλιόμετρο μέχρι την πλατεία του χωριού, όπου θα περάσει την ώρα του μαζί με ομοεθνείς φίλους του από το Πακιστάν αλλά και Μπαγκλαντεσιανούς που ξεκουράζονται μετά το πρωινό μεροκάματο.

Την εβδομάδα που πέρασε, δημοσιεύματα που προέρχονται από την Πελοπόννησο έκαναν λόγο για δημιουργία συνδικαλιστικής οργάνωσης από τους εργάτες γης στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας, εξασφαλίζοντας καλύτερα μεροκάματα και συνθήκες διαβίωσης. Το Magazine βρέθηκε στην περιοχή διαπιστώνοντας πως αυτό δεν ισχύει.

Ο 28χρονος Ραφακάτ, βρίσκεται στην Ελλάδα από τις αρχές του 2020. Αυτή θα είναι η δεύτερη χρονιά που θα ασχοληθεί με τις φράουλες και σύμφωνα με τις υποσχέσεις που πήρε εκείνος και οι περισσότεροι εργάτες γης στην περιοχή, το μεροκάματό του φέτος θα είναι αυξημένο. Πριν μιλήσει για αυτό, δέχεται να δείξει που κοιμάται τα βράδια. Η παράγκα του βρίσκεται ακριβώς δίπλα στα θερμοκήπια. Είναι φτιαγμένη από καλάμια και σκεπασμένη από ξεσκισμένο από τον καιρό νάιλον. Δύο φιάλες αερίου για το μαγείρεμα βρίσκονται απ’ έξω, δίπλα σε σκουπίδια, κρεμμύδια, παντόφλες, ένα πολύμπριζο και απλωμένα σε ένα σκοινί ρούχα. Από την εσωτερική πλευρά, λεπτές παλιές κουβέρτες είναι κρεμασμένες σαν επένδυση στο νάιλον για να προστατεύσουν από το κρύο. Μια γάτα κάθεται πάνω στο στρώμα και μια μισογεμισμένη τσάντα πλάτης χρησιμοποιείται ως προσκεφάλι μαζί με ένα μικρό παλιό μαξιλάρι καναπέ. Ο δυτικός πολιτισμός δεν έχει φτάσει σε αυτήν εδώ την περιοχή της χώρας.

Για την διαμονή του, ο Ραφακάτ πληρώνει μηνιαίως 30 ευρώ στον «κομάντο» ή αλλιώς «μαστούρ», τον μεσάζοντα δηλαδή ανάμεσα στους εργάτες και τον παραγωγό, ενώ δίνει επιπλέον αντίτιμο για το ρεύμα.

Δίπλα στην παράγκα βρίσκεται η τουαλέτα. Μια ανάλογη κατασκευή με καλάμια, μικρότερη σε εμβαδό με μια τρύπα στο πάτωμα και ένα λάστιχο δεμένο ψηλά για να κάνει μπάνιο εκείνος και οι δύο συγκάτοικοί του. Για την διαμονή του, ο Ραφακάτ πληρώνει μηνιαίως 30 ευρώ στον «κομάντο» ή αλλιώς «μαστούρ», τον μεσάζοντα δηλαδή ανάμεσα στους εργάτες και τον παραγωγό, ενώ δίνει επιπλέον αντίτιμο για το ρεύμα. Οι «κομάντο» είναι συνήθως από το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, την Αλβανία ή και τη Ρουμανία, δεν δουλεύουν στα χωράφια, βρίσκονται χρόνια στην Ελλάδα, γνωρίζουν καλά ελληνικά και βρίσκουν για τους εργοδότες τον αριθμό των εργατών που θέλουν, όντας παράλληλα υπεύθυνοι για την διαμονή των εργατών και την παροχή των ειδών πρώτης ανάγκης.

«Το μεροκάματο φέτος είναι μεγαλύτερο. Πέρυσι ήταν 24 ευρώ στο χέρι και 3 ευρώ το εργόσημο για 7 ώρες. Φέτος είναι 27 ευρώ καθαρά συν το εργόσημο», λέει ο Ραφακάτ στο Magazine. Οι εργάτες δεν πληρώνονται απευθείας από το αφεντικό. Τα χρήματά τους τα λαμβάνει ο «κομάντο» ο οποίος κρατάει και τη δική του προμήθεια, που συνήθως είναι περίπου ένα ευρώ σε κάθε μεροκάματο. Τι οδήγησε όμως σε αυτή την αύξηση;

Οι χωρες της ΕΕ και τα κλειστα συνορα

Στον Λάππα που απέχει έξι χιλιόμετρα από τον οικισμό της Νέας Μανωλάδας, αλλά και στο Βουπράσιο, την Μανωλάδα, την Βάρδα και τους πέριξ οικισμούς που περιβάλλονται από θερμοκήπια, οι εργάτες γης από το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν είναι μετά το καλοκαίρι αισθητά λιγότεροι σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Ο ακριβής αριθμός τους δεν μπορεί να υπολογιστεί -άλλωστε στην πλειοψηφία τους δεν έχουν άδειες παραμονής- ωστόσο αυτή την περίοδο υπολογίζεται πως βρίσκεται στην περιοχή μόλις το ένα τέταρτο σε σχέση με όσους βρίσκονταν εκεί πριν τον Ιούλιο.

Με δεδομένο πως η κορύφωση της σεζόν της φράουλας είναι μετά τον Δεκέμβριο, μια μικρή μείωση του αριθμού των εργατών τον Οκτώβριο οπότε γίνεται η σπορά και η δουλειά είναι λιγότερη, θα είχε εξήγηση. Άλλωστε τώρα, στη Λακωνία, τη Μεσσηνία αλλά και αλλού, είναι η περίοδος της ελιάς, του ακτινίδιου, του πορτοκαλιού και αρκετοί εργάτες δουλεύουν εκεί μέχρι να επιστρέψουν προς το τέλος του χρόνου για την φράουλα. Φέτος όμως αυτοί που λείπουν είναι πολύ περισσότεροι από το κανονικό. Τα προηγούμενα χρόνια, στο αποκορύφωμα της σεζόν ο αριθμός των εργατών γης κυμαινόταν μεταξύ 7.000-10.000, φέτος ωστόσο δεν υπάρχει πιθανότητα οι αριθμοί να είναι τόσο μεγάλοι.

«Το καλοκαίρι έφυγαν πολλοί για την Ευρώπη» εξηγεί ένας άνθρωπος από το Μπαγκλαντές που βρίσκεται οκτώ χρόνια στη Μανωλάδα δουλεύοντας στα χωράφια. «Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ισπανία. Τα μεροκάματα είναι πολύ καλύτερα και ειδικά στην Ιταλία θα πάρουν χαρτιά πιο γρήγορα για να είναι νόμιμοι», συμπληρώνει. «Τα σύνορα από την Τουρκία έχουν κλείσει και δεν ήρθαν πολλοί καινούριοι. Τα αφεντικά όμως έχουν φτιάξει καινούρια θερμοκήπια και θέλουν περισσότερους εργάτες αλλά δεν υπάρχουν».

Η καλλιέργεια της φράουλας, η οποία την περασμένη δεκαετία έχει διαρκώς ανοδική πορεία, αυξήθηκε φέτος κατά 4.000 στρέμματα, φτάνοντας τα 20.000 συνολικά στη χώρα, με το 90% εξ αυτών να βρίσκονται στην περιοχή της Μανωλάδας. Μάλιστα η φετινή παραγωγή αναμένεται να αγγίξει τους 100.000 τόνους

«Πρεπει να τους τραβήξουμε το ενδιαφερον»

Η μαζική μετακίνηση εργατών γης από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές προς τις χώρες της Ευρώπης φαίνεται πως αύξησε την πίεση στους παραγωγούς στην Ηλεία και την Αχαΐα. Σε συνομιλίες που είχε το Magazine με τρεις μεγάλους παραγωγούς, οι οποίοι μίλησαν με τη συμφωνία να παραμείνουν ανώνυμοι, υπογράμμισαν κι εκείνοι την σημαντική έλλειψη εργατών από τα μέσα Σεπτεμβρίου οπότε και άρχισε η φετινή σεζόν για την καλλιέργεια.

«Πράγματι, στρεμματικά οι καλλιέργειες φέτος έχουν αυξηθεί» είπε ο ένας εξ αυτών. «Εκτός από εκείνους που επένδυσαν περισσότερα υπάρχουν και οι παραγωγοί που αποφάσισαν να φύγουν από την καλλιέργεια πατάτας, καρπουζιού ή πεπονιού, γιατί οι αλλαγές στο κλίμα είναι αισθητές και είναι πολύ συχνότερο να καταστρέφεται μια ολόκληρη σοδειά από μια έντονη βροχόπτωση. Συνεπώς αρκετοί επέλεξαν να στραφούν στα θερμοκήπια».

Αναφερόμενος στα μεροκάματα, ο παραγωγός επέμεινε πως ήταν απόφαση των ίδιων να αυξηθούν και ότι αυτό δεν έγινε κατόπιν αιτήματος των εργατών. Στην ερώτηση για τους λόγους που πάρθηκε μια τέτοια απόφαση απάντησε πως: «Το κόστος ζωής έχει ανέβει, τα προϊόντα έχουν ακριβύνει και για τους εργάτες, οπότε αποφασίσαμε ότι πρέπει κι εκείνοι να έχουν μεγαλύτερο εισόδημα».

Η αύξηση του κόστους ζωής είναι πράγματι αισθητή και στη ζωή των εργατών γης στη Μανωλάδα, όπως άλλωστε και πανελλαδικά. «Μια φιάλη αερίου πέρυσι κόστιζε 11 ευρώ και φέτος την αγοράζω 19» είπε στο Magazine ο Faizul από το Πακιστάν. Οι λόγοι της αύξησης των ημερομισθίων όμως ίσως είναι λίγο διαφορετικοί από τον παραπάνω ισχυρισμό.

«Πρέπει να τους τραβήξουμε το ενδιαφέρον για να μείνουν εδώ. Επειδή έχω κρατήσει επαφή με εργάτες που έφυγαν ξέρω ότι τα μεροκάματα στην αγροτική παραγωγή στο εξωτερικό δεν συγκρίνονται» εξήγησε ένας άλλος παραγωγός στο Magazine. «Συναντηθήκαμε αρκετοί παραγωγοί και συμφωνήσαμε πως πρέπει να κάνουμε κάτι για να μην φεύγουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε σοβαρό πρόβλημα να βρούμε εργατικά χέρια φέτος», συμπλήρωσε. «Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στη φράουλα. Εμένα με παίρνουν τηλέφωνα από τη σκάλα Λακωνίας, από την Καλαμάτα και αλλού και μου ζητάνε εργάτες γιατί δεν έχουν να μαζέψουν τη σοδειά τους».

Την προσπάθεια να πείσουν εργάτες να έρθουν, οι παραγωγοί την κάνουν και μέσω γκρουπ συνομιλιών σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης όπου είναι συνδεδεμένοι μετανάστες, διοχετεύοντας ανακοινώσεις για μεροκάματα μέχρι και 30 ή 32 ευρώ σε κάποιες περιπτώσεις, καθώς και υποσχέσεις για διαμονή σε κοντέινερ και σπίτια αντί για παράγκες.

«Οι παράγκες έχουν αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό. Φτιάχνουμε καλύτερες συνθήκες με κοντέινερ και σπίτια, κανονικές τουαλέτες και κουζίνες» επέμειναν οι παραγωγοί που μίλησαν στο Magazine, οι οποίοι ωστόσο αρνήθηκαν να υποδείξουν σημεία στα οποία βρίσκονταν οι καινούριες υποδομές. Η εικόνα που δίνουν πάντως έρχεται σε αντίθεση με αυτό που αντικρύζει κανείς αν περιπλανηθεί στην περιοχή, όπου οι καταυλισμοί είναι δεκάδες και οι παράγκες είναι σε άθλια κατάσταση. Επιπλέον, οι εργοδότες επέμειναν πως περιμένουν την βοήθεια της κυβέρνησης η οποία, όπως λένε, προς το παρόν δεν τους διευκολύνει να είναι νόμιμοι με σωστές υποδομές.

Η «παρανομιμοτητα» και οι πολοι έλξης

Ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ), Απόστολος Καψάλης, εξηγεί ποιο είναι το καθεστώς που επικρατεί σήμερα: «Το σύστημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή βασίζεται σε ένα καθεστώς παρανομιμότητας, όπως το αποκαλώ προσωπικά. Με το άρθρο 13Α του νόμου 4251/2014 οι εργοδότες έχουν τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν εργάτες που βρίσκονται παράτυπα στη χώρα, εξασφαλίζοντάς τους αναστολή απέλασής για διάστημα έξι μηνών. Για να συμβεί αυτό πρέπει ο μετανάστης να πάει στο αστυνομικό τμήμα, να πάρει μια απόφαση απέλασης και στην συνέχεια να απευθυνθεί στον εργοδότη για να την αναστείλει. Αυτό που μου έχει προκαλέσει εντύπωση είναι πως η κυβέρνηση αποφάσισε να καταργήσει το άρθρο 13Α από την 1η Ιουλίου του 2022, δηλαδή το ερχόμενο καλοκαίρι. Αυτό σίγουρα δεν συμφέρει τους εργοδότες και το ερώτημα είναι το τι θα αντικαταστήσει αυτό το καθεστώς».

Ο Καψάλης, που για χρόνια ερευνά τις συνθήκες εργασίας των μεταναστών εργατών γης ανά την Ελλάδα και γνωρίζει με λεπτομέρειες την κατάσταση σε Ηλεία και Αχαΐα, επιβεβαιώνει πως έχει διαπιστώσει και ο ίδιος το κύμα φυγής των μεταναστών εργατών από την περιοχή. «Το πρόβλημα εντοπίστηκε ήδη από πέρυσι και φαίνεται ότι το επόμενο διάστημα θα διογκωθεί. Η αγροτική οικονομία πανευρωπαϊκά πηγαίνει πολύ καλύτερα απ’ ότι θέλουν να λένε οι παραγωγοί με αποτέλεσμα να υπάρχει ζήτηση για εργατικά χέρια και στην Ευρώπη αλλά και σε βορειότερα μέρη της Ελλάδας. Είμαι σε θέση να ξέρω πως ακόμη και περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας έχουν αρχίσει να φαίνονται περισσότερο ελκτικές στους εργάτες, γιατί εκεί τους εξασφαλίζονται καλύτερα μεροκάματα και καλύτερες συνθήκες σε σχέση με τους άθλιους καταυλισμούς παραγκών. Από την άλλη πλευρά, στην Ιταλία έχει ξεκινήσει από το 2020 ένα πρόγραμμα κλαδικής νομιμοποίησης εργατών, οπότε γνωρίζοντας πως εδώ πολύ δύσκολα θα πάρουν χαρτιά για να είναι νόμιμοι, Μπαγκλαντεσιανοί και Πακιστανοί στρέφονται προς τη γειτονική χώρα ή και τη Γαλλία».

Οι φωτιές δεν είναι κάτι σπάνιο στους καταυλισμούς, αφού τα υλικά από τα οποία δημιουργούνται οι παράγκες είναι εύφλεκτα. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση η συγκυρία και τα όσα ακολούθησαν γεννά ερωτηματικά.

Τα συμπεράσματα του Απόστολου Καψάλη, επιβεβαιώνουν και οι μετανάστες εργάτες στα φραουλοχώραφα. Όπως εξηγεί ο Αγιούμπ, ένας 32χρονος Πακιστανός που εργάζεται στα θερμοκήπια: «Πολλοί έφυγαν γιατί κατάλαβαν ότι δεν πρόκειται να γίνουν νόμιμοι. Θέλουν να πάρουν χαρτιά για να μην συλλαμβάνονται. Εδώ όποτε περνάει η Αστυνομία, φοβούνται ότι θα πάνε φυλακή και μετά απέλαση. Συμβαίνει αρκετές φορές» εξηγεί.

Η δήθεν «συνδικαλιστική οργάνωση» και η εμπειρία του 2018

Τα δημοσιεύματα για την δήθεν δημιουργία συνδικαλιστικής οργάνωσης, εκτός από το γεγονός ότι διαψεύδονται από τους παραγωγούς που μίλησαν ανώνυμα, δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε από τους δεκάδες μετανάστες εργάτες που μίλησαν στο Magazine αυτές τις ημέρες. Το μοναδικό που φαίνεται πως ισχύει είναι ότι κάποιοι από τους εργάτες που απασχολούνται σε μικρότερους παραγωγούς, μαθαίνοντας στις αρχές του μήνα από συμπατριώτες τους ότι πήραν αυξημένα μεροκάματα, ζήτησαν από τους εργοδότες τους να αυξηθούν και τα δικά τους, κάτι που έλαβαν υποσχέσεις ότι θα γίνει. Αυτό όμως δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας συνδικαλιστικής δράσης, αλλά έγινε μεμονωμένα σε κάποιες επιχειρήσεις.

Η μοναδική προσπάθεια δημιουργίας ενός είδους σωματείου στην περιοχή, έχει γίνει στα τέλη του 2018, με την συνδρομή της οργάνωσης Generation 2.0 for Rights, Equality and Diversity και την πρωτοβουλία Manolada Watch μέσω της οποίας παρακολουθεί όλες τις εξελίξεις στην περιοχή από το 2017. Τότε, ιδρύθηκε ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Υπηκόων Μπαγκλαντές Νέας Μανωλάδας» και καταχωρήθηκε στα σχετικά βιβλία που τηρούνται στο Δικαστήριο. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας ήταν να δημιουργηθεί μια νομική οντότητα που θα παρείχε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο ως μεταναστευτική κοινότητα. Παρά τις προσπάθειες ωστόσο να ενισχυθεί η συμμετοχή των μεταναστών σε αυτό, για διάφορους λόγους το σωματείο μέχρι σήμερα δεν έχει ευδοκιμήσει.

Η φωτιά της περασμένης εβδομάδας και το παρελθόν

Με τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί, κινήθηκαν υποψίες για την πυρκαγιά που ξέσπασε αργά τη νύχτα της 15ης Οκτωβρίου σε έναν καταυλισμό που μένουν κυρίως Πακιστανοί και ορισμένοι Μπαγκλαντεσιανοί εργάτες στην περιοχή της Μανωλάδας. Μάλιστα στην αναπαραγωγή της, η είδηση συνδέθηκε με την αύξηση του μεροκάματου στους εργάτες γης και κατά περιπτώσεις παρουσιάστηκε σαν μια προειδοποιητική κίνηση εναντίον τους. Παρ’ όλα αυτά, τίποτα τέτοιο δεν μπορεί να αποδειχθεί αλλά ούτε και να αποκλειστεί.

Οι φωτιές δεν είναι κάτι σπάνιο στους καταυλισμούς, αφού τα υλικά από τα οποία δημιουργούνται οι παράγκες είναι εύφλεκτα. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση η συγκυρία και τα όσα ακολούθησαν γεννά ερωτηματικά. Η φωτιά ξέσπασε στις 03:30 τα χαράματα και όπως είπε ο Πακιστανός εργάτης Zahur, του οποίου η παράγκα κάηκε: «Ήταν μια ώρα που κοιμόμασταν όλοι. Δεν υπήρχε κάποιος ξύπνιος ή να μαγειρεύει. Άκουσα φασαρία και σηκώθηκα. Είδα δύο από τα παιδιά να προσπαθούν να σβήσουν τη φωτιά. Κάηκαν 15 από τις παράγκες και προσπαθούσαμε με νερό από τα ραντιστικά και χώμα να μην την αφήσουμε να πάει στις υπόλοιπες παράγκες» θυμάται, ενώ λέει πως κάποιοι από τους εργάτες είχαν μόλις πληρωθεί εκείνη την ημέρα με αποτέλεσμα τα χρήματά τους να καούν.

Οι περίπου 35 εργάτες που ζουν στο συγκεκριμένο καταυλισμό πήραν τηλέφωνο τον «κομάντο» της επιχείρησης που δουλεύουν και του ζήτησαν να πει στον εργοδότη τους να πάει στο σημείο ή να ειδοποιήσει κάποιον για να βοηθήσει την κατάσταση. Αυτό δεν έγινε, η Πυροσβεστική δεν πήγε ποτέ στον καταυλισμό και έτσι οι εργάτες περιόρισαν μόνοι τους τις φλόγες αφού όμως η καταστροφή ήταν ήδη μεγάλη.

Κάηκαν ρούχα, παπούτσια στρώματα και οι ηλεκτρικές συσκευές που υπήρχαν μέσα στις παράγκες, όμως το σημαντικότερο για τους ίδιους είναι ότι κάηκαν τα έγγραφα και τα διαβατήρια τους με αποτέλεσμα να μην ξέρουν πως θα τα αντικαταστήσουν.

Μόλις χθες μερικές οι εργάτες έφτιαξαν με τα χέρια τους εκ νέου τις παράγκες με υλικά που τους δόθηκαν. Η απόφασή τους να μιλήσουν στο Magazine μάλιστα, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του «κομάντο» της επιχείρησης, ο οποίος όταν αντιλήφθηκε ότι έχουν δεχτεί δημοσιογράφο μέσα στον καταυλισμό, τους απείλησε και έσπευσε να ειδοποιήσει το αφεντικό τους.

Το αν η πυρκαγιά προήλθε από κάποια διαρροή ή από εμπρησμό δεν είναι σαφές, το σίγουρο είναι πως οι συνθήκες σύγχρονων σκλάβων κάτω από τις οποίες εξακολουθούν να ζουν οι εργάτες στη Μανωλάδα τους καθιστά απολύτως ευάλωτους και στα δύο ενδεχόμενα. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, μια μεγάλη φωτιά είχε καταστρέψει ολοκληρωτικά έναν άλλο καταυλισμό, μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο μακριά από το σημείο της πρόσφατης πυρκαγιάς. Σε εκείνη την περίπτωση οι φλόγες ξεπήδησαν περίπου στις 5 το απόγευμα, ώρα που ορισμένοι από τους εργάτες έχοντας επιστρέψει από τις δουλειές τους ετοίμαζαν το φαγητό τους και από ένα λάθος η φωτιά εξαπλώθηκε στα νάυλον καλύμματα και τα καλάμια των παραγκών.

«Άνθρωποι δεν είμαστε ρε φίλε; Σαν εσάς. Εσύ μπορείς να ζήσεις κάνοντας μπάνιο έξω με κρύο νερό χειμώνα-καλοκαίρι, αν έχει νερό, να πηγαίνεις για τουαλέτα σε μια τρύπα μέσα στο χώμα και να κοιμάσαι εδώ;» Ρωτάει ο Αμίν από το Μπαγκλαντές καθισμένος μπροστά από τους τέσσερις εκ των πέντε συγκατοίκων του, στο πάτωμα της παράγκας του. Στη Μανωλάδα βρίσκεται έξι χρόνια. Το διαβατήριο του κάηκε στη φωτιά του Ιουνίου. «Ποιος λέει ότι έχουν φτιάξει τις συνθήκες; Σαν σκυλιά μένουμε. Τα σπίτια που έχουν οι Έλληνες για τα σκυλιά είναι καλύτερα από τα δικά μας».