Τζανάτος Τσιμάρας: “Ό,τι είμαστε έγινε μέσω μιας κακοποίησης”

Ο βραβευμένος με βραβείο «Κ. Κουν 2018» για το θεατρικό του έργο «Δεσποινίς Δυστυχία» συγγραφέας, Τζανάτος Τσιμάρας, έρχεται να ξαφνιάσει με την ποιητική του συλλογή, «Αγνώστου Η βία του βίου» (Ποιήματα 2011-2021) που κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική.

Ξεφεύγοντας από τις λογοτεχνικές κατηγοριοποιήσεις που μέχρι πρότινος εντασσόταν (θέατρο, αφήγημα) καταθέτει ένα ατόφιο ποιητικό πόνημα που επεξεργαζόταν τα τελευταία δέκα χρόνια. Η ποιητική συλλογή «Αγνώστου Η βία του βίου» είναι μια καταγραφή της βίαιης ενηλικίωσης του ανθρώπινου όντος αλλά και συγχρόνως, το χρονικό της περιπλάνησης του κατασπαραγμένου Εγώ, σε έναν προκατασκευασμένο Κόσμο.

Εμείς μιλήσαμε με τον Τζανάτο Τσιμάρα με αφορμή την ποιητική του συλλογή.

Είχατε ανέκαθεν ποιητικές ανησυχίες; Τι είναι ποίηση για εσάς;

Ποιητικές ανησυχίες με την έννοια μιας ποιητικίζουσας διακοσμητικής διάθεσης, ομολογώ όχι. Μια έλξη για τις λέξεις είχα. Τι είναι, από πού έρχονται, ποια η καταγωγή τους. Γιατί μιλάμε; Μιλάμε εμείς ή μας μιλάνε οι λέξεις και έτσι μιλάμε κι εμείς. Τέτοια. Σε άλλους όλα αυτά μπορεί να ήταν σκέψεις φευγαλέες. Σε μένα ήταν πιο σταθερές – για κάποιο λόγο. Που με συνόδευαν από ένα σημείο κι έπειτα ως ερωτηματικά.

Αφού μπορούσαμε να συνεννοηθούμε με 7 νότες, /γιατί καταφύγαμε στα 24 γράμματα /και τώρα κανείς δεν καταλαβαίνει πια κανέναν; (Ποίημα 94. Από τη συλλογή)

Ο καθένας από εμάς, κατά τη διάρκεια του βίου του, κατατρύχεται από ανησυχίες. Ανησυχία είναι να διερωτάσαι για κάτι, χωρίς να παίρνεις απάντηση από πουθενά. Αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα του καθενός, γίνονται είτε ωάρια ζωής, είτε μικροί καρκίνοι θανάτου. Και ενώ ζούμε, τα φέρουμε. Συχνά χωρίς ποτέ να τα αντιλαμβάνεται ο άλλος δίπλα μας . Αλλά και χωρίς να αντιλαμβανόμαστε κι εμείς τα του διπλανού μας.

Καταλήγοντας ασυνείδητα στα δύο βασικά ερωτήματα της ζωής: Θα τα σκοτώσεις, δια της σιωπής; Ή θα τα γεννήσεις; Δια του λόγου. Τότε αυτομάτως οι ανησυχίες ονομάζονται νομίζω ποιητικές, Και γίνονται πια Ποίηση. Άθελά μου καταλήγω να απαντώ στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας. Ποίηση για μένα είναι η δια του λόγου έκφραση -και καταγραφή- των ερωτημάτων μας. Ως απαντήσεις.

– Γιατί με αγαπάς…; /Με ρώτησε. /Ήθελε μια απάντηση στο ανεξήγητο. (Ποίημα 153. από τη συλλογή)

Τι σας ενέπνευσε προκειμένου να γράψετε την ποιητική σας συλλογή;

Η συλλογή με έγραψε. Δεν την έγραψα εγώ. Αν και ακούγεται παράδοξο, κρύβει μια αλήθεια. Εγώ κατέγραφα τα συμπυκνωμένα ερωτήματα μιας δεκαετίας και περισσότερο. Ως ποιήματα. Χτίσανε μέσα μου έναν εαυτό που αναζητούσε σχήμα. Που ολοένα μετασχηματιζόταν, από όσα συναντούσε. Ανθρώπους, γεγονότα, ματαιώσεις, προσδοκίες. Δικές μου και άλλων. Όπου τα όρια του δικού μου και των άλλων καταργούνταν. Δημιουργήθηκε έτσι ένα χρονικό ζωής, που ζητούσε να στερεοποιηθεί. Μια δομή που περιείχε σπαράγματα βίου πολλών. Που μια μέρα τα άφησα να πάρουν το δρόμο τους, σαν να μη μου ανήκαν.

Αν τώρα γράφω, είναι επειδή κάποτε / από κάτι παραγράφηκα./ Και περιγράφω τη διαγραφή μου/ υπογράφοντας με τη στάχτη μου. (Ποίημα 171. Από τη συλλογή)

«Αγνώστου Η βία του βίου»: Γιατί επιλέγετε έναν ανώνυμο συγγραφέα στον τίτλο;

Γιατί αισθάνθηκα πώς ό,τι έγραφα, αν και δικά μου, ανήκαν σε όποιον θα έβρισκε σε αυτά έναν εαυτό που αγνοούσε. Ταυτόχρονα ένα κομμάτι αναρχικό του εαυτού μου εναντιώνεται στην κτητικότητα και στο αίσθημα ιδιοκτησίας. Ο Άγνωστος ήταν μια περσόνα που έφτιαξα, από τη μια για να κρυφτώ, αν και διάφανη η κρυψώνα μου, και από την άλλη για να δυναμιτίσω συμβολικά το copyright. Ίσως γιατί έτσι έκλεινα το μάτι προς τα «δημοτικά τραγούδια» (όχι σαν ύφος) που κανείς δεν ξέρει ποιος είναι ο δημιουργός τους. Ανήκουν στον «δήμο».

Φοράω διαφορετικό παπούτσι σε κάθε πόδι. /Να φαίνεται σε κάθε βήμα μου/ ότι για αλλού με ταξιδεύει το δεξί/ κι αλλού το αριστερό κλαίει να μείνει. (Ποίημα 148. Από τη συλλογή)

Τι θέλετε να πείτε με τη συλλογή αυτή;

Πως ό,τι είμαστε έγινε μέσω μιας κακοποίησης. Μια κακοποίηση που την ξεχάσαμε, για να πάμε παρακάτω. Η βία και ο βίος του πολιτισμού που μας γέννησε, πάνε χέρι-χέρι αιώνες τώρα.

Κι έτσι γίναμε τα τέρατα που φοβόμασταν. Εντοιχισμένοι σε εαυτούς κατασκευές, που δεν μας περιέχουν ως υποκείμενα. Ε ξ ου και αισθανόμαστε πως η πραγματική ζωή είναι πάντα κάπου δίπλα στη ζωή που έχουμε. Μια απόσταση μας χωρίζει διαρκώς από την ζωή, αν και μέσα στη ζωή όλοι μας.

Η καρδιά διαλύεται – σαν ασπιρίνη στο νερό./ Δύσκολο να την ξανακάνεις – το δισκίο που ήταν./ (Ποίημα 160. Από τη συλλογή)

Πού συναντά η ποίηση το θέατρο μέσα σας;

Η ποίηση είναι το πριν και το μετά κάθε καλλιτεχνικής δημιουργίας. Όποια φόρμα και αν διαλέξουμε. Και όποιον κώδικα. Το δικό μου θέατρο φέρει την ποίηση εντός του, αν και απόλυτα ρεαλιστικό. Στην περίπτωση της «Εκκρεμότητας», μέσω μιας εσωστρεφούς εφιαλτικής καταγραφής, καταλήγει στην ποίηση. Αλλά και το ίδιο -με αντεστραμμένο εξωστρεφή τρόπο -στο θεατρικό έργο «Δεσποινίς Δυστυχία»: περνά στον απόλυτο σουρεαλισμό. Και στο «Κ» και στον «Κώστα Νούρο», ο ρεαλισμός μιας σκληρής πραγματικότητας , καταφεύγει στην ποίηση για να συμπυκνώσει τον κόσμο. Χωρίς την ποίηση, ο κόσμος δεν χωράει στις λέξεις. Η ποίηση είναι αφαίρεση και συμπύκνωση. Δεν είναι μια επιφανειακή επίστρωση ή ένα intellectuelαστικό lifestyle.

Πολλά ποιήματα είπαμε./ Ας πούμε κι ένα μπινελίκι/ Ένα: Δεν μου γαμιέστε…!/ Να ανανεωθεί ο αέρας. (Ποιήμα 157. Από τη συλλογή)

Αγαπημένοι σας ποιητές και αγαπημένο ποίημα και γιατί;

Αγαπώ ιδιαιτέρως τον Γ. Σεφέρη και τον Γιώργο Χειμωνά , που τον θεωρώ ποιητή, αλλά και τον Μιχάλη Κατσαρό ή στιχουργούς- ποιητές σαν τον Κώστα Τριπολίτη ή τον Άλκη Αλκαίο.

Αγαπημένο μου ποίημα από νεαρή ηλικία είναι ένα ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ:

«Εφτά φορές κλείνεις τα μάτια./ Όμως την όγδοη, καταδικάζεις μονομιάς

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις