Σταγόνα στον ωκεανό της ακρίβειας οι επιδοτήσεις σε ρεύμα και αέριο

Η μικρή μείωση σε σχέση με το ποσό που ανακοινώθηκε για τους οικιακούς καταναλωτές τον Ιανουάριο δεν είναι το βασικό πρόβλημα. Εκείνο που φέρνει εκτός προϋπολογισμού τα νοικοκυριά είναι το γεγονός ότι η επιδότηση είναι ένα κλάσμα της αύξησης που καταγράφεται στην κιλοβατώρα, αλλά κυρίως ότι η ενίσχυση αφορά τις πρώτες 300 κιλοβατώρες κατανάλωσης το μήνα, όταν μια οικογένεια κατά κανόνα καίει πολύ περισσότερο, οπότε οι πάνω από 300 κιλοβατώρες πληρώνονται σε τριπλάσια και τετραπλάσια τιμή, με αποτέλεσμα οι λογαριασμοί να εκτοξεύονται.

Πρέπει να ληφθεί υπόψη, δε, ότι τόσο το φυσικό αέριο όσο και το πετρέλαιο είναι επίσης σε απλησίαστες τιμές, με αποτέλεσμα πολλοί να αναγκάζονται να κάψουν ρεύμα για τη θέρμανση του σπιτιού τους, οπότε η κατανάλωση αυξάνει ραγδαία.

Τα 350 εκατ. ευρώ που θα στοιχίσουν τα μέτρα που ανακοίνωσε την Τετάρτη ο κ. Σκρέκας δεν είναι ευκαταφρόνητο ποσό, ούτε άλλωστε τα περίπου 2 δις. ευρώ που έχουν δοθεί σε επιδοτήσεις και ενισχύσεις από το Σεπτέμβριο και μετά. Αδυνατούν ωστόσο να αποτρέψουν αποφασιστικά τα βάρη που καλούνται να επωμιστούν οι πολίτες για μια κρίση που είναι μεν διεθνής (με σημαντικότερες επιπτώσεις στην Ευρώπη), αλλά που στην Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις.

Ο Έλληνας καταναλωτής δεν πληρώνει το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Ανέκαθεν η χώρα μας είχε σχετικά χαμηλή λιανική τιμή ρεύματος (σε απόλυτες τιμές) σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες (στις οποίες έχουν βεβαίως οι πολίτες και άλλα εισοδήματα). Όμως ο Έλληνας καταναλωτής καλείται να πληρώσει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στην τιμή ρεύματος σε σχέση με το τι πλήρωνε πριν την κρίση.

Στις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές, μόνο ένα ποσοστό 20%-25% της λιανικής τιμής είναι συνδεδεμένο με τη χονδρεμπορική αγορά, το υπόλοιπο περνάει μέσα από διμερή συμβόλαια σε προκαθορισμένες σταθερές τιμές που έχουν διασφαλίσει οι προμηθευτές μέσω των προθεσμιακών αγορών. Το ίδιο ισχύει και για τα τιμολόγια των επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη είναι κοινή πρακτική κάθε επιχείρηση να αντισταθμίζει σε ένα ποσοστό τον κίνδυνο από τις διακυμάνσεις των τιμών, προαγοράζοντας ενέργεια σε σταθερή τιμή ή με διμερές συμβόλαιο με φυσική παράδοση από τον παραγωγό (αφορά μεγάλες καταναλώσεις βιομηχανιών) ή μέσω χρηματιστηριακών προθεσμιακών προϊόντων μέσω προμηθευτών.

Αντίθετα στη χώρα μας, το 100% της αύξησης της χονδρεμπορικής τιμής (αύξησης που προέρχεται από την κούρσα στις τιμές αερίου) περνάει στον καταναλωτή μέσω των τιμολογίων και της ρήτρας που χρεώνουν όλοι οι προμηθευτές ρεύματος.

Εκτός από την έλλειψη ευνοϊκού πλαισίου για τη σύναψη διμερών συμβολαίων, οι καθυστερήσεις στην ωρίμανση του χρηματιστηρίου ενέργειας (για παράδειγμα η μη συμμετοχή της διακοψιμότητας των βιομηχανιών, καθώς και των traders και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) δεν αφήνουν περιθώρια μείωσης της χονδρεμπορικής τιμής, με αποτέλεσμα να πέφτει όλο το βάρος στον καταναλωτή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ρεύμα που παράγουν οι ΑΠΕ θα μπορούσε να ρίχνει κατά πολύ τη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος, αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει γιατί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει καθυστερήσει να τις εντάξει στις καθημερινές χρηματιστηριακές συναλλαγές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περίπου 2 δις. ευρώ που έχει δώσει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση ως επιδοτήσεις και ενισχύσεις δεν έχουν ακόμα επιβαρύνει ούτε κατά ένα ευρώ τον προϋπολογισμό, αλλά έχουν αντληθεί από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων ρύπων και τα πλεονάσματα που προκύπτουν στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ λόγω της πολύ φθηνότερης τιμής που εισπράττουν οι «πράσινοι» παραγωγοί σε σ΄χεη με την ημερήσια χονδρεμπορική τιμή.

Αλαλούμ στην καταβολή των επιδοτήσεων

Ενδιαφέρον έχει πάντως το γεγονός ότι ακόμα και στην καταβολή των επιδοτήσεων προς τους καταναλωτές υπάρχει μεγάλη ασάφεια, αφού κάθε πάροχος εμφανίζεται να… αυτοσχεδιάζει για το ποσό και το χρόνο καταβολής.

Ο έλεγχος της ΡΑΕ σε 4 περίπου εκατομμύρια καταναλωτές, κατόπιν σχετικού αιτήματος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έδειξε μια εικόνα σύγχυσης της αγοράς που βρέθηκε απροετοίμαστη απέναντι στο νέο καθεστώς που ισχύει από τον Ιανουάριο με την κατάργηση της οριζόντιας επιδότησης των οικιακών καταναλωτών και της σύνδεσης της κρατικής στήριξης με την πρώτη κατοικία. Από πλευράς τους, οι προμηθευτές καταλογίζουν ευθύνες στο υπουργείο μιλώντας για προχειρότητα στον σχεδιασμό των μέτρων στήριξης και καθυστερήσεις που επιβαρύνουν τους ίδιους.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις