Το λευκό κρεβάτι – Μια ιστορία από την καθημερινότητα μιας Γιατρού Χωρίς Σύνορα στον Νίγηρα

Είναι Μάιος και μόλις έχει τελειώσει μία κουραστική μέρα στη δουλειά. Το μόνο που θέλω είναι να γυρίσω σπίτι. Έξω η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική στο φλεγόμενο από τη ζέστη Σάχελ μια περιοχή της δυτικής και βόρειας κεντρικής Αφρικής που εκτείνεται από τη Σενεγάλη μέχρι το Σουδάν. 45 βαθμοί Κελσίου υπό σκιά.

Ο θάλαμος στον οποίο εργάζομαι τον τελευταίο μήνα είναι γεμάτος. 30 παιδιά που όλα υποφέρουν από σοβαρό υποσιτισμό.

Γύριζα από κρεβάτι σε κρεβάτι, εξετάζοντας όλα τα παιδιά, θέτοντας σε κάθε μητέρα τις ίδιες ερωτήσεις: «Είχε διάρροια στο σπίτι; Ναι; Από πότε; Έκανε εμετούς; Έχει πυρετό; Σπασμούς;»

Συνάντηση με την Aisha

Στη Μαγκάρια, στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, ο χρόνος μπορεί γρήγορα να γίνει εχθρός μας, επομένως πρέπει να δράσουμε γρήγορα. Πρέπει να δούμε όλους τους ασθενείς.

Είναι σχεδόν 6 μ.μ. όταν φτάνω στο κρεβάτι ενός παιδιού δύο ετών, το πολύ τριών.

Η Aisha (δεν είναι το πραγματικό της όνομα) έχει διαγνωστεί με οξεία εμπύρετη γαστρεντερίτιδα, βαριά αφυδάτωση και σοβαρό υποσιτισμό. Έχω δει εκατοντάδες ασθενείς με αυτήν τη διάγνωση κατά τη διάρκεια της εξάμηνης αποστολής μου στον Νίγηρα.

Κάθε παιδί όμως έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, είναι μια μοναδική ζωή που μετράει όσο και κάθε άλλη.

Προετοιμασία για το χειρότερο

Έσκυψα πάνω από το κρεβάτι της Aisha και την βλέπω να βρίσκεται εκεί τόσο εξασθενημένη φορώντας το περίζωμά της. Δεν ανοίγει τα μάτια της. Δεν μπορεί να μιλήσει ή να καθίσει.

Η μητέρα της μου λέει ότι ήταν πολύ καλά πριν από πέντε ημέρες. Προσπαθούμε να την ενυδατώσουμε. Πέρασαν δύο ώρες και η κατάσταση της Aisha δεν έχει βελτιωθεί.

Η καρδιά της χτυπά πολύ σιγά, πολύ αργά. Λέω στον εαυτό μου ότι μπορεί να την χάσουμε. «Περίμενε εκεί», της ψιθυρίζω. «Θα γίνεις καλά». Η Aisha ζυγίζει μόλις πέντε κιλά. Πριν φύγω από το θάλαμο, συμβουλεύω τις νοσοκόμες να συνεχίσουν να την ενυδατώνουν μέχρι το πρωί.

Το όνειρο

Πάω σπίτι. Τρώω. Μιλάω λίγο με φίλους και πηγαίνω για ύπνο.

Στον ύπνο μου βλέπω ένα όνειρο, το πρόσωπο της πολύ λεπτής Aisha. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου της όμως ήταν όπως ενός ηλικιωμένου ανθρώπου στο τέλος της ζωής του. 

Το επόμενο πρωί, επιστρέφω στη θέση μου. Προς απογοήτευσή μου, το κρεβάτι της Aisha είναι άδειο. Η πρώτη μου σκέψη: «Είναι νεκρή».

Δεν υπάρχει μαξιλάρι, ούτε περίζωμα, ούτε μητέρα, ούτε παιδί. Μόνο ένα λευκό στρώμα που λάμπει από τον καθαρισμό που έκανε ο υπεύθυνος καθαριότητας του νοσοκομείου μας,  γνωρίζοντας ότι ο επόμενος ασθενής θα φτάσει σύντομα.

Ρώτησα αμέσως τη νοσοκόμα τι συνέβη. Μου λέει: «Δεν ξέρω. Όταν έφτασα σήμερα το πρωί, το κρεβάτι ήταν άδειο.»  Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους για έναν γιατρό είναι να κάνει λάθος, να έχει κάνει λάθος θεραπεία και να χάσει κάποιον ασθενή. Θυμώνουμε με την ιδέα ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τα πάντα για να σώσουμε τη ζωή κάποιου. Αυτό νιώθω αυτή τη στιγμή.

Μια αχτίδα ελπίδας

Ευτυχώς, με τη βοήθεια διερμηνέα, μιλάω με τη μητέρα του παιδιού στο διπλανό κρεβάτι. Μου λέει, όχι, η μικρή Aisha δεν πέθανε χθες το βράδυ. Αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες η κατάστασή της επιδεινώθηκε και μεταφέρθηκε στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Λέω στον εαυτό μου: «Δεν είναι νεκρή, αλλά είναι σοβαρά».

Συνεχίζω τη μέρα μου στον ίδιο θάλαμο. Όταν φτάνει το σούρουπο και η θερμοκρασία έχει πέσει ελαφρώς – ίσως είναι 35 βαθμοί – αποφασίζω να πάω για μια γρήγορη επίσκεψη στη μονάδα εντατικής θεραπείας.

Υπάρχουν πάνω από 20 ασθενείς στη μονάδα. Ψάχνω απεγνωσμένα την Aisha. Είναι ακόμη στη ζωή; Σε ποιο κρεβάτι βρίσκεται; Δεν μπορώ να τη βρω. Η αγωνία και η θλίψη αυξάνονται μέσα μου.

Το λευκό κρεβάτι 

Και ξαφνικά την βλέπω. Πάνω στο «λευκό κρεβάτι». Στη Μαγκάρια, αυτό είναι το όνομα που έχουμε δώσει στο τραπέζι ανάνηψης, απλά επειδή είναι λευκό. Η  Aisha είναι εδώ. Αναπνέει δύσκολα. Όταν με κοιτάζει, τα μάτια της είναι άδεια, χωρίς έκφραση. Αλλά είναι ακόμα μαζί μας. Παλεύει με όλη της τη δύναμη. Εάν ένα παιδί καταλήξει στο λευκό κρεβάτι, αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή υπέστη καρδιακή ανακοπή και έπρεπε να προχωρήσουμε σε ανάνηψη.

Σύμφωνα με τη νοσοκόμα, η Aisha είχε σταματήσει να αναπνέει και επέστρεψε στη ζωή. Εκείνο το βράδυ, φτάνω στο σπίτι αργά, εξακολουθώντας να σκέφτομαι την Aisha και να νιώθω ένοχη. Υπάρχει κάτι που θα μπορούσα να είχα κάνει διαφορετικά την πρώτη μέρα; Έπρεπε να την ενυδατώσω πιο επιθετικά; Κοιμάμαι άσχημα. Ονειρεύομαι την Aisha να είναι ακούνητη στην αγκαλιά της μητέρα της. Έχω χάσει την ελπίδα μου. Ακολουθούν μέρες χωρίς να ακούω νέα για την Aisha.

Μια χρόνια έκτακτη ανάγκη

Πριν από την εποχική έκρηξη του υποσιτισμού και της ελονοσίας, η παιδιατρική μονάδα του νοσοκομείο Μαγκάρια φροντίζει κατά μέσο όρο 200 ασθενείς κάθε μέρα.

Πολλά από τα παιδιά μεταφέρονται από το ένα θάλαμο στο άλλο έως ότου τελικά είναι αρκετά υγιή για να φύγουν από το νοσοκομείο (τα περισσότερα από αυτά) ή να μην αναρρώσουν (ένα ελάχιστο ποσοστό των νοσηλευόμενων παιδιών).

Είναι αδύνατο να σταματήσω να αναζητώ πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο κάθε ασθενούς που δεν βλέπω πλέον.

Δύο εβδομάδες περνούν.

Έχουμε μια επίσκεψη από την υπεύθυνη Επικοινωνίας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Νίγηρα. Της παρουσιάζω τις διάφορες υπηρεσίες: εντατική φροντίδα, Φάση 1, Φάση Τ. Η Φάση Τ είναι το τελευταίο βήμα προτού ένα παιδί φύγει από το νοσοκομείο.

Οι οξείες ιατρικές παθήσεις τους έχουν αντιμετωπιστεί και η εστίαση τώρα είναι στη διατροφή και την ανάκτηση βάρους ή τη σταθεροποίηση.

Deja Vu

Τότε ξαφνικά βλέπω μια γυναίκα με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό της, να χορεύει ευτυχισμένη με το παιδί της στην αγκαλιά της. Μου φαίνεται σαν déjà vu. Κάπου την έχω ξαναδεί. Μόλις βλέπω το πρόσωπο της μικρής Aisha καταλαβαίνω από πού προήλθε αυτή η αίσθηση του déjà vu.

Είναι εκεί, ζωντανή, στην αγκαλιά της μητέρας της, με κοιτάζει με τα μεγάλα της μάτια. Αισθάνομαι έναν κόμπο στο λαιμό μου και δάκρυα στα μάτια μου. Με αναγνωρίζει; Δεν μπορώ να το πιστέψω. Είναι ζωντανή!

Σε όλους όσοι έχουν εργαστεί εδώ ή που μπορεί κάποια μέρα να περάσουν από τη Μαγκάρια θέλω να τους πω: «Μην χάσετε την ελπίδα σας».

Όταν έχουμε κάνει ό, τι μπορούμε και έχουμε χρησιμοποιήσει όλους τους πόρους μας, θα έχουμε αίσιο τέλος. Πάντα θα υπάρχουν ιστορίες που αξίζουν να ειπωθούν. Αυτό μας ωθεί να μην τα παρατήσουμε. Συχνά θα λέτε, «Σήμερα, έκανα τη διαφορά».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συμπληρώνουν φέτος 50 χρόνια διεθνούς δράσης σε εστίες πολέμου, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες. Εργάζονται στον Νίγηρα από το 1985. Τα προγράμματά τους εστιάζουν στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, στη βελτίωση της παιδιατρικής και μητρικής φροντίδας, στη στήριξη επιζώντων βασανιστηρίων και εκτοπισμένων. Παράλληλα, ανταποκρίνονται σε επιδημίες και υποστηρίζουν το δημόσιο σύστημα υγείας ώστε να βελτιωθεί η ανοσολογική κάλυψη του πληθυσμού κατά ασθενειών, όπως η χολέρα, η ιλαρά και η μηνιγγίτιδα.

Το 2019:

• Πραγματοποίησαν 436.000 επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία,
• Θεράπευσαν 220.300 περιστατικά ελονοσίας,
• Εισήχθησαν στο νοσοκομείο 67.600 ασθενείς, μεταξύ των οποίων 53.600 παιδιά κάτω των πέντε ετών,
• Μπήκαν στο νοσοκομείο με σοβαρό υποσιτισμό 28.000 παιδιά
• Μπήκαν σε επισιτιστικό πρόγραμμα 19.000 παιδιά

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr