Ένα νεοκλασικό που δεν ανήκε στη Λαμπέτη και ένα επίθετο που δεν ανήκει στο νεοκλασικό

Σχεδόν γωνία Διδότου και Δελφών στο Κολωνάκι ένα υπέροχο νεοκλασικό οίκημα έχει “παρέα” μερικές από τις εναπομείνασες νεραντζιές αυτής της πόλης και μια προτομή από ορείχαλκο για να μνημονεύει την προσωπικότητα που συνδέθηκε κάποια χρόνια με την καθημερινότητά του: έργο (1906) του Δανού αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν το κτήριο αναφέρεται ως το “σπίτι της Λαμπέτη” κι ας μην είναι το πατρικό της σπουδαίας ηθοποιού, ούτε και το σπίτι όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Δεν υπήρξε καν ιδιοκτησία της Λαμπέτη. Ήταν όμως το σπίτι όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της λαμπερής θεατρικής της πορείας η Έλλη Λούκου (όπως ήταν το πραγματικό επίθετό της προτού να επιλέξει για καλλιτεχνικούς λόγους το επίθετο “Λαμπέτη” με το οποίο έγινε διάσημη). Εξ ου και η, φιλοτεχνημένη, από τον Αναστάσιο Γκιόκα προτομή μίας νεαρής Λαμπέτη, τοποθετημένη από το 1998 έξω από το σπίτι, στον πεζόδρομο της Δελφών.

Δύο φορές έγινε λόγος γι αυτό το οίκημα τα τελευταία χρόνια. Το 1985 όταν χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού “έργο τέχνης”, εμπίπτοντας έκτοτε σε καθεστώς ειδικής προστασίας από την Πολιτεία. Και το 2015 όταν έγινε γνωστό ότι πωλείται έναντι 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Ποιος ήταν μέχρι τότε ο ιδιοκτήτης δεν μαθεύτηκε. Ούτε ποιος ήταν ο αγοραστής. Μαθεύτηκε όμως ότι το κτήριο υπενοικιάστηκε με μακροχρόνιο συμβόλαιο από γνωστή εταιρεία διαχείρισης ξενοδοχείων που έχει μετατρέψει και άλλα νεοκλασικά της Αθήνας σε boutique hotels. Έχοντας την τεχνογνωσία της διαχείρισης τέτοιων περιπτώσεων η εταιρεία πήρε πρώτα-πρώτα την άδεια της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεότερων και Σύγχρονων Μνημείων του ΥΠΠΟ για την αλλαγή χρήσης του οικήματος της Δελφών από κατοικία σε μονάδα βραχυχρόνιων μισθώσεων, υπακούοντας στους αυστηρούς όρους που όφειλε να ακολουθήσει ως προς τις όποιες παρεμβάσεις εντός και εκτός του κτηρίου. Τελικός στόχος; Το νεοκλασικό να αρχίσει να λειτουργεί το 2022 ως πολυτελές ξενοδοχείο με 6 σουίτες και roof top με θέα. Ως εδώ όλα καλά. Μετά όμως γνωστοποιήθηκε και η ονομασία του ξενοδοχείου που ιδιοποιείται το όνομα με το οποίο η ηθοποιός έκανε καριέρα : “Villa Lambeti”. Και άνοιξε ο Ασκός του Αιόλου…

“Απαράδεκτο και προσβλητικό για τη μνήμη της Λαμπέτη”

“Με αφορμή δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ότι πρόκειται να λειτουργήσει ξενοδοχείο με το όνομα “Βίλα Λαμπέτη”, εμείς, οι κληρονόμοι και πλησιέστεροι συγγενείς εν ζωή της Έλλης Λαμπέτη θέλουμε να δηλώσουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν συναινέσαμε και δεν συναινούμε στη χρήση του ονόματός της για αυτό το σκοπό.

Η Έλλη Λαμπέτη υπήρξε κορυφαία ηθοποιός με σημαντικό καλλιτεχνικό έργο στη σχεδόν σαραντάχρονη πορεία της στο χώρο της τέχνης. Θεωρούμε απαράδεκτο και προσβλητικό για τη μνήμη της να εκμεταλλεύονται κάποιοι το όνομά της σε ένα κερδοσκοπικό εγχείρημα που δεν έχει καμία σχέση με τη ζωή και το έργο της.

Αν δεν υπάρξει συμμόρφωση άμεσα, τον λόγο θα έχει η δικαιοσύνη. Θέλουμε να καταστήσουμε απολύτως σαφές ότι δεν διεκδικούμε οικονομικό όφελος, παρά μόνο το ηθικό δικαίωμα να μην εμπλέκεται το όνομα της θείας μας σε επιχειρηματικές δραστηριότητες”.

Αυτή είναι η ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν χθες οι συγγενείς της Έλλης Λαμπέτη. Τη δήλωση υπογράφουν οι Μιχάλης Λαλιώτης, Κώστας Λούκος, Τάσος Λούκος, Γιάννης Παπαδόπουλος, Έλλη Παπαδοπούλου, Νατάσα Παπαδοπούλου, Πάνος Παπαδόπουλος.

Την απόφαση οι συγγενείς να κινηθούν νομικά επανέλαβε ο Μιχάλης Λαλιώτης σε επικοινωνία που είχαμε μαζί του. Κι επέμεινε ιδιαίτερα στην ηθική διάσταση του θέματος, αλλά και τις προεκτάσεις του. “Αυτό σημαίνει ότι μπορεί καθένας για τους εμπορικούς του σκοπούς να οικειοποιηθεί το όνομα μιας προσωπικότητας που έχει συνδεθεί μ΄έναν χώρο”; Αναρωτήθηκε. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι π.χ. ένα πολυτελές εστιατόριο στη Μονεμβασία θα μπορούσε να ονομάζεται αυθαιρέτως “Γιάννης Ρίτσος” ή ότι το πασίγνωστο σπίτι στο Ληγουριό όπου έμενε τα καλοκαίρια ο Δημήτρης Χορν, θα μπορούσε να λειτουργεί ως “καφέ Χορν” Και κάτι ακόμα. Ο κος Λαλιώτης ξεκαθαρίζει ότι οι συγγενείς δεν θα είχαν την ίδια στάση αν η χρήση του ονόματος δεν γινόταν για εμπορικούς σκοπούς, αλλά υπέρ ενός κοινού, ευγενούς σκοπού. Και μας υπενθυμίζει την δραστηριότητα εδώ και χρόνια του Κέντρου Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών με καρκίνο του μαστού “Έλλη Λαμπέτη”.

Ανηψιός επίσης της Λαμπέτη, ο Πάνος Παπαδόπουλος έκανε κι ένα σχετικό ποστ στη σελίδα του στο Facebook εξηγώντας πιο άμεσα τον λόγο της οργής των συγγενών: “Την προηγούμενη εβδομάδα”, έγραψε, “διάβασα σε ένα σάιτ ότι μια εταιρεία έχει αγοράσει ένα σπίτι στο Κολωνάκι για να το αναπαλαιώσει και να το κάνει boutique hotel. Καλά μέχρι εδώ. Επειδή όμως σε αυτό το σπίτι έμενε για λίγα χρόνια (χωρίς να είναι δικό της) η Έλλη Λαμπέτη, η εταιρεία αποφάσισε χωρίς να ρωτήσει κανέναν να ονομάσει το hotel “Βίλα Λαμπέτη”! Κάπου έλεος! Όχι μόνο επειδή ήταν θεία μου (αδελφή της γιαγιάς μου, Κούλας Λούκου-Παπαδοπούλου) και έχουμε χρέος ως οικογένεια να προστατέψουμε τη μνήμη της, αλλά και γιατί εδώ τίθεται ένα γενικότερο ζήτημα: μπορεί ο οποιοσδήποτε να χρησιμοποιεί ονόματα όπως τον βολεύει για να πουλήσει την (όποια) πραμάτεια του?”

Ένας ενδιαφέρων διάλογος εξελίχθηκε κάτω από την ανάρτησή του. Ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος επεσήμανε για παράδειγμα: “Έχει τεράστιο νομικό ενδιαφέρον το κατά πόσον οι κληρονόμοι δημοσίων προσώπων διατηρούν δικαιώματα από την χρήση του ονόματος των προγόνων τους. Το θέμα έχει απασχολήσει πολλές φορές την δικαιοσύνη, ως αντικείμενο σύγκρουσης ανάμεσα αφενός στην ελευθερία του λόγου (ακόμη και του εμπορικού λόγου όπως η διαφήμιση) κι αφετέρου σε ειδικότερα δικαιώματα επί των υπολειμμάτων της προσωπικότητας ή και της πνευματικής ιδιοκτησίας (εάν γίνεται και χρήση φωτογραφικού υλικού και εφόσον βέβαια τα δικαιώματα είχαν μεταβιβαστεί στην οικογένεια και δεν είχαν παραμείνει στον δικαιούχο φωτογράφο)”.

Να και άλλη μία ενδιαφέρουσα επισήμανση σε ποστ της Πολιτικού Μηχανικού Ελενης Φουντή: “Μου κάνει τρομερή εντύπωση ένα τόσο λεπτό θέμα ενδεχομένως να μην αφορά καθόλου την πολιτεία, αλλά να αντιμετωπίζεται ως ένα κοινό ζήτημα ιδιωτικού δικαίου. Η Έλλη Λαμπέτη αποτελεί πολιτιστικό κεφάλαιο για τη χώρα. Είναι δυνατόν να μπορεί ένας ιδιώτης να χρησιμοποιεί το όνομά της για την επιχείρησή του και μάλιστα χωρίς πρότερη συνεννόηση με τους συγγενείς της;

Δηλαδή, αντίστοιχα, αν αύριο αγοράσω ένα κτίσμα και μάθω ότι έκανε από αυτό ένα πέρασμα κάποτε ο Δημήτρης Χορν, να ανοίξω κι εγώ ένα μαγαζί με αντρικά κοστούμια και να το πω “αντρική μόδα Δημήτρης Χορν”;

Η πολιτεία τι κάνει για να προστατέψει το πολιτιστικό της κεφάλαιο; Ίσως θα ήταν καλή ιδέα να ενημερωθεί και το Υπουργείο Πολιτισμού..”

Ίσως θα ήταν καλή ιδέα να ενημερωθεί το ΥΠΠΟ και να τοποθετηθεί, επί ενός ηθικού καταρχάς και τέλος-τέλος και “αισθητικού” θέματος που μπορεί όμως να ανοίξει την “πόρτα” σε πολλά ανάλογα… “αυθαίρετα”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις