Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής: Τι τρώμε τελικά και γιατί;

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, ευκαιρία να σκεφτούμε τι τρώμε και κυρίως γιατί το τρώμε. Το φαγητό που βάζουμε στο πιάτο μας είναι οπωσδήποτε αποτέλεσμα δικής μας προσωπικής επιλογής, που όμως επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικό, πολιτισμικό και εμπορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε. Ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των διατροφικών μας επιλογών παίζουν επίσης οι εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές, αφού αυτές προτεραιοποιούν (με ή χωρίς κριτήρια βιωσιμότητας, δικαιοσύνης και ανθεκτικότητας) τι θα χρηματοδοτηθεί και προωθηθεί σε εμάς για κατανάλωση.

Για παράδειγμα, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού προϋπολογισμού που διατίθεται για προώθηση αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων προς κατανάλωση πηγαίνει στην προώθηση κρέατος και γαλακτοκομικών. Αυτή η πολιτική προτεραιοποίηση αναπόφευκτα επηρεάζει το τι τρώμε και σε μεγάλο βαθμό απαντά στο ερώτημα γιατί το τρώμε.

Σύμφωνα με πρόσφατη νέα έρευνα του ευρωπαϊκού γραφείου της Greenpeace, τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σπαταλήσει 252,4 εκατομμύρια ευρώ δημόσιου χρήματος για αποκλειστική προώθηση κρέατος και γαλακτοκομικών, ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 του σχετικού προϋπολογισμού που διαθέτει. Αντίθετα, κατά την ίδια χρονική περίοδο, επένδυσε πολύ μικρότερα ποσά σε προώθηση φρούτων και λαχανικών ή γευμάτων βασισμένα σε αυτά (plant-based) και συγκεκριμένα 146,4 εκατομμύρια ευρώ (μόλις 19% του σχετικού προϋπολογισμού).

Με άλλα λόγια: κάθε χρόνο η βιομηχανία κρέατος και γαλακτοκομικών χρηματοδοτείται με εκατομμύρια ευρώ δημόσιου χρήματος (δικά μας χρήματα!) για να επηρεάζει τις δικές μας διατροφικές προτιμήσεις και να προωθεί υπερκατανάλωση κρέατος, όταν η επιστημονική κοινότητα ξεκάθαρα προειδοποιεί για την επιτακτική ανάγκη να μειώσουμε δραστικά το κρέας και να αυξήσουμε τα φρούτα και τα λαχανικά στη διατροφή μας!

Στην Ελλάδα, χώρα της Μεσογειακής Διατροφής, η πολιτική προώθησης μείωσης κρέατος και αύξησης οσπρίων, φρούτων και λαχανικών είναι επίσης ανύπαρκτη. Αυτό προκύπτει από την έλλειψη Αγροτικής Πολιτικής (έως σήμερα δεν έχει δημοσιευθεί πουθενά κείμενο με πολιτικούς στόχους και κριτήρια προτεραιοποίησης για τη βιώσιμη ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία), ενώ ολόκληρος ο αγροδιατροφικός τομέας σχεδόν απουσιάζει από το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που έχει ανακοινώσει η ελληνική κυβέρνηση.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, γνωρίζουμε πως ο τρόπος που καταναλώνουμε και παράγουμε τροφή επηρεάζει άμεσα την υγεία μας και την υγεία του πλανήτη. Γνωρίζουμε τις καταστροφικές επιπτώσεις της εντατικής κτηνοτροφίας στο κλίμα, τη βιοποικιλότητα και την υγεία. Έχουμε διαπιστώσει τον συσχετισμό της εξάπλωσης ζωονόσων και πανδημιών με την παραγωγή και κατανάλωση τροφής. Ξέρουμε ότι ο ΠΟΥ κατατάσσει το επεξεργασμένο κρέας στα καρκινογόνα και το κόκκινο κρέας στα ”πιθανώς καρκινογόνα”. Έχουμε προειδοποιηθεί για την επείγουσα ανάγκη να μειώσουμε δραστικά το κρέας και να αυξήσουμε φρούτα και λαχανικά στη διατροφή μας (Μελέτη δημοσιευμένη στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό Lancet).

Μερικά σημαντικά (και σοκαριστικά) στοιχεία:

Για να καλυφθεί η σημερινή ζήτηση σε κρέας και αλλαντικά, εκτρέφονται παγκοσμίως περισσότερα από 1 δις γουρούνια, 19 δις κοτόπουλα και 1,4 δις βοοειδή.

Η μαζική εκτροφή βοοειδών ευθύνεται για περίπου το 80% των αποψιλωμένων περιοχών του Αμαζονίου.

Το ποσοστό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη βιομηχανική κτηνοτροφία φτάνει το 19% (9.796 Gt CO2 ετησίως), ποσοστό μεγαλύτερο από τις εκπομπές που προκαλούνται από το σύνολο του τομέα μεταφορών: αυτοκίνητα, αεροπλάνα, τρένα και πλοία, όλα μαζί! Και αν υπολογίσουμε την αλλαγή χρήσης γης και την αποψίλωση των δασών, το ποσοστό αυτό φτάνει σχεδόν στο ¼ των εκπομπών!

Το 80% της παγκόσμιας καλλιέργειας σόγιας (κυρίως μεταλλαγμένης) προορίζεται για ζωοτροφή των ζώων που παράγουν κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα και μόλις το υπόλοιπο 20% για ανθρώπινη κατανάλωση. Η καλλιέργεια της σόγιας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού και χημικών (φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων).

Η ποσότητα νερού (403.000 λίτρα) που χρησιμοποιείται για να παράγουμε κρέας και γαλακτοκομικά που θα καταναλωθούν σε έναν χρόνο, ισοδυναμεί με το νερό που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να κάνει ντους 17 φορές την ημέρα, ή αλλιώς, 6.190 ντους τον χρόνο!

Αν συνεχίσουμε να καταναλώνουμε κρέας και γαλακτοκομικά με την ποσότητα και συχνότητα που το κάνουμε σήμερα, μέχρι το 2050 το 52% των εκπομπών αερίων στην ατμόσφαιρα θα προέρχεται από τη γεωργία, ενώ το 70% των εκπομπών αυτών θα προέρχεται από τη βιομηχανική κτηνοτροφία.

Σήμερα δεν έχουμε πλέον περιθώριο να χάσουμε τη μάχη με την κλιματική κρίση, ούτε να επιτρέψουμε την κατάρρευση της βιοποικιλότητας του πλανήτη, η προστασία της οποίας εξασφαλίζει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων που προφανώς επηρεάζουν και τη δική μας υγεία και ανθεκτικότητα. Ξέρουμε ότι χρειάζεται να αλλάξουμε επειγόντως τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε και καταναλώνουμε, στο επόμενο λεπτό, σε κάθε πιάτο και κάθε πολιτική απόφαση. Συνεχίζουμε να προτείνουμε λύσεις, ζητώντας ριζικές αλλαγές που θα στηρίξουν βιώσιμη γεωργία και βιώσιμη κατανάλωση. Ταυτόχρονα, ξεκινάμε να αλλάζουμε τις προσωπικές μας διατροφικές συνήθειες, μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος τουλάχιστον στο μισό (για αρχή).

Η μείωση του κρέατος και η υιοθέτηση της πραγματικής Μεσογειακής Διατροφής που δίνει έμφαση στα όσπρια, τα φρέσκα τοπικά φρούτα και λαχανικά εποχής και έχει αναγνωριστεί ως διατροφικό πρότυπο για την υγεία ανθρώπων και περιβάλλοντος, είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στη Διατροφή μας που σήμερα γιορτάζει!

*Η Έλενα Δανάλη, είναι υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για τη διατροφή.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις