Στόχος της κυβέρνησης η αύξηση των επιστροφών προς Τουρκία ως “ασφαλή χώρα”

Με το νομοσχέδιο για την επίσπευση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου, με μέτρα αποσυμφόρησης της Μόριας μέσα σε δύο μήνες και με στόχο να αυξηθούν οι επιστροφές μεταναστών ιδίως προς την Toυρκία, η κυβέρνηση θέλει να αποδείξει ότι -όπως είπε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συζήτηση με τους νεοεκλεγέντες βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, 20 εκ των οποιων του έθεσαν το ζήτημα ζητώντας σκληρή στάση- έχει διαφορετική, πιο αυστηρή, πολιτική σε σχέση με το ΣΥΡΙΖΑ στο προσφυγικό– μεταναστευτικό.

Για την ακρίβεια βέβαια για την κυβέρνηση όπως δήλωσε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας δεν υπάρχει πλέον προσφυγικό ζήτημα, αλλά μόνο μεταναστευτικό. Δήλωση που αποτελεί προάγγελο των κυβερνητικών προθέσεων όσον αφορά στη χορήγηση ασύλου. Εξάλλου το νομοσχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοϊδης χθες στο υπουργικό συμβούλιο και το περίγραμμα του οποίου έδωσε στη συνέχεια ο κ.Πέτσας έχει ξεκάθαρη στόχευση αποτροπής των αιτήσεων, με απώτερο σκοπό την επιτάχυνση των υποθέσεων και άρα και των επιστροφών.

Ο κ.Χρυσοχοϊδης μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες είπε στους συναδέλφους του στο υπουργικό συμβούλιο ότι το 85% όσων έρχονται πλέον στην Ελλάδα δεν είναι πρόσφυγες, αλλά μετανάστες- καίτοι η πλειοψηφία προέρχεται από το Αφγανιστάν όπου οι ΗΠΑ συνεχίζουν τους βομβαρδισμούς, ενώ διέκοψαν τις συνομιλίες με τους Ταλιμπάν.

Με αυτό το σκεπτικό λοιπόν είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει προεξοφλήσει την απόρριψη σημαντικού αριθμού αιτήσεων ασύλου και τις επιστροφές. Εξάλλου ο κ.Πέτσας ανακοίνωσε και συγκεκριμένο φιλόδοξο στόχο με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα: Επιστροφές 10.000 μεταναστών μέχρι το τέλος του 2020.

Η “ασφαλής χώρα” Τουρκία

Όσον αφορά στη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι θα υπάρξει για πρώτη φορά κατάρτιση λίστας “ασφαλούς χώρας”, σύμφωνα με πληροφορίες με αυτό υπονοείται η Τουρκία και αυτό ήταν το ζήτημα που συζητήθηκε στο υπουργικό.

Ειδικότερα ο κ.Χρυσοχοϊδης κατηγόρησε το ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν έστελνε πίσω στην Τουρκία μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονταν. Συνάδελφοι του υπουργοί υπερθεμάτισαν, σημειώνοντας ότι παρότι βάσει της συμφωνίας με την ΕΕ, οι “δικαιωματικοί” του ΣΥΡΙΖΑ δεν θεωρούσαν την Τουρκία “ασφαλή τρίτη χώρα” και μαζί τους συμφωνούσε ο πρώην υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ιδίως όσον αφορούσε στους Σύρους από κουρδικές περιοχές, ανεξαρτήτως του εάν είχαν πολιτική δραστηριότητα. Έτσι, έλεγαν, κατά τα 4,5 χρονια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιήθηκαν μόλις 1.806 επιστροφές, αριθμό που η κυβέρνηση ΝΔ φιλοδοξεί σχεδόν να δεκαπλασιάσει μέσα σε ένα χρόνο. Το υπουργικό αποφάσισε εξάλλου να αλλάξει η έννοια της ευαλωτότητας, με το μετατραυματικό στρες να απαλείφεται ως κριτήριο, καθώς όπως υποστηρίχθηκε στη συνεδρίαση του υπουργικού αυτό εμπόδιζε τις επιστροφές.

Ούτως ή άλλως η Τουρκία είναι η μόνη χώρα πρακτικά στην οποία μπορεί η Ελλάδα να επιχειρήσει επιστροφές μεταναστών. Η Γερμανία αντιμετωπίζει φοβερές δυσκολίες για την επιστροφή έστω και ελάχιστων ατόμων στο Αφγανιστάν το οποιο αρνείται να τις δεχθεί, ενώ σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής πχ με ασταθή διακυβέρνηση, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν αρχές με τις οποίες μπορεί να συνεννοηθούν οι ελληνικές αρχές.

Προβληματισμός βεβαίως υπήρξε και υπάρχει στο Μαξίμου για το “παιχνίδι” της Τουρκίας με τις προσφυγικές ροές. Από την πλευρά της κυβέρνησης όμως επενδύουν ιδιαίτερα στην επίσκεψη στην Τουρκία και εν συνεχεία στην Ελλάδα των υπουργών Εσωτερικών της Γερμανίας Χορστ Ζέεχοφερ και της Γαλλίας Κριστόφ Καστανέρ μαζί με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Δημήτρη Αβραμόπουλο, στις 3 και 4 Οκτωβρίου. Στόχος της διπλής επίσκεψης είναι η καλύτερη εφαρμογή της συμφωνίας Τουρκίας- ΕΕ για την επιστροφή μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία και η υποστήριξη της χώρας μας για τη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου προσφύγων. Ο Βαυαρός πολιτικός σημειωτέον ότι φιλοδοξεί η πρωτοβουλία της Μάλτας, η οποία προβλέπει αυτόματη κατανομή διασωθέντων στην Ιταλία και τη Μάλτα, μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Μάλτας. Το κείμενο της Μάλτας αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών στις 7 και 8 Οκτωβρίου, στο Λουξεμβούργο.

Ενστάσεις και “καρφιά“

Υπήρξαν όμως και ενστάσεις από μέλη του υπουργικού συμβουλίου ως προς τη διατήρηση εν μέρει του δεύτερου βαθμού εξέτασης της διαδικασίας ασύλου, καθώς προεκλογικά η ΝΔ είχε δεσμευτεί για την κατάργηση του. Τα βήματα της διαδικασίας μειώνονται πάντως, με την κατάργηση του τέταρτου βαθμού κρίσης, και τη μεταφορά της εκδίκασης των υποθέσεων στα Πρωτοδικεία με ακυρωτικό έλεγχο.

Εκφράστηκε επίσης η ανησυχία από Γεωργιάδη- Βορίδη κατά πόσον θα προχωρήσουν όντως οι απελάσεις βάσει του χρονοδιαγράμματος, ενώ οι δύο συγκεκριμένοι υπουργοί εξέφρασαν ενστάσεις και ως προς τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα λειτουργήσει τελικά ενθαρρυντικά σε νέες ροές.

Σε αυτό πάντως ο κ.Χρυσοχοϊδης απάντησε με νουμερα, επισημαίνοντας ότι στη Λέσβο των 25.000 κατοίκων οι πρόσφυγες και μετανάστες ανέρχονται σχεδόν στους 15.000, ενώ στη Σάμο ο αριθμός είναι σχεδόν ίσος με τον ντόπιο πληθυσμό και υπογραμμίζοντας την άμεση ανάγκη αποσυμφόρησης των νησιών. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός συμφώνησε ότι πρέπει να αποσυμφορηθούν τα νησιά και να γίνει προετοιμασία για το μέλλον.

Στη συνέχεια έγινε συζήτηση για τις κλειστού τύπου δομές που προαναγγέλθηκαν. Τα ερωτήματα που μένει να απαντηθούν είναι πότε θα είναι έτοιμες αυτές οι δομές, εάν θα τις εγκρίνουν ΟΗΕ και ΕΕ και τι γίνεται εάν απορριφθεί αυτή η διαδικασία μεταφοράς σε κέντρα κλειστού τύπου μεταναστών που δεν πληρούν τις (αυστηροποιημένες) προϋποθέσεις για να ζητήσουν άσυλο.

Συζητήθηκαν επίσης τα πρακτικά ζητήματα που ανακύπτουν από τις αλλαγές στη σύνθεση των επιτροπών ασύλου, οι οποίες διατηρούνται ως δεύτερο βαθμός κρίσης αλλά από δύο δικαστές και ένα μέλος από Ύπατη Αρμοστεία θα απαρτίζονται πλέον από τρεις δικαστές: Εάν θα είναι ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί, εάν υπάρχει επαρκής αριθμός δικαστικών λειτουργών για να ολοκληρώνονται εντός τριμήνου όπως εξαγγέλθηκε οι διαδικασίες εξέτασης αίτησης ασύλου, καθώς και το πρακτικό ζήτημα που ανακύπτει αφού η εξέταση των προσφυγών θα γίνεται στα νησιά.

Ο κ.Χρυσοχοϊδης δέχθηκε και πυρά “πρωτοκλασάτου” συναδέλφου του για τις εικόνες της Κυριακής με πυρκαγιές, επεισόδια και προπηλακισμό πυροσβεστών στη Μόρια, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν πολύ προβληματικές για κυβέρνηση που μιλά για τάξη και ασφάλεια.

Τέλος, υπάρχει σε κάθε περίπτωση η εκτίμηση πως όσο ο καιρός θα χαλάει, θα μειώνονται οι ροές, πράγμα που οπωσδήποτε θα διευκόλυνε τη διαχείριση της κατάστασης.