Ταμείο Ανάκαμψης: “Απαγορευτική” εξίσωση για την πλειοψηφία των επιχειρήσεων

Να υπερβούν εαυτόν θα πρέπει οι εμπλεκόμενοι στις διαδικασίες του Ταμείου Ανάκαμψης, είτε είναι στην “όχθη” όσων εγκρίνουν τις χρηματοδοτήσεις, είτε είναι στην πλευρά όσων ενδιαφέρονται να τις λάβουν, για να γίνει εφικτός ο στόχος της πλήρους απορρόφησης των πόρων. Αυτό επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς μιλώντας στο NEWS 24/7, στο φόντο των συζητήσεων που έχει αυτές τις μέρες η ελληνική κυβέρνηση με το ειδικό κλιμάκιο από τις Βρυξέλλες, για την πορεία των πρώτων εκταμιεύσεων, αναδεικνύοντας τις δυσκολίες που υπάρχουν για το Ταμείο, που αναμφισβήτητα αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την κάλυψη του επενδυτικού κενού, που έχει η χώρα.

Το πλαίσιο

Υπενθυμίζεται ότι μέσα από το Ταμείο θα δοθούν τόσο επιδοτήσεις όσο και δάνεια για τη στήριξη επενδύσεων στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων. Ειδικότερα, το συνολικό ύψος των δανείων που θα δοθούν ανέρχεται στα 12,7 δισεκ. ευρώ, με διάρκεια 8-12 ετών. Βέβαια υπάρχει και η εναλλακτική, για ελάχιστη διάρκεια 3 ετών και μέγιστη 15 ετών σε ορισμένες, όμως, περιπτώσεις.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι προβλέπεται τουλάχιστον 20% ιδιωτική συμμετοχή και δανειοδότηση από τραπεζικό ίδρυμα τουλάχιστον 30%, για την ένταξη στο πλαίσιο χρηματοδότησης, ενώ τα δάνεια από το Ταμείο θα καλύπτουν από 30% έως 50% του κόστους του επιχειρηματικού σχεδίου.

Με βάση το πλαίσιο, θα ενισχύονται πέντε κατηγορίες επενδύσεων με συγκεκριμένη στόχευση:

α) ψηφιακός μετασχηματισμός,

β) πράσινη μετάβαση,

γ) εξωστρέφεια,

δ)ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων,

ε) καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη.

Η κλιμάκωση μεταξύ του 30% και του 50% της συμμετοχής του Ταμείου βασίζεται στον βαθμό μεγαλύτερης συνεισφοράς του όλου επενδυτικού πλάνου σε καθεμία από τις πέντε κατηγορίες, ή/και σε συνδυασμό τους. Η αξιολόγηση των επιλεξιμοτήτων θα γίνεται από ανεξάρτητους ελεγκτές, ενώ η φερεγγυότητα του επενδυτικού σχεδίου θα αξιολογείται από τα τραπεζικά ιδρύματα.

Πιο συγκεκριμένα το ποσοστό της συμμετοχής (μεταξύ 30% και 50%) του Ταμείου Ανάκαμψης στη χρηματοδότηση του σχεδίου επένδυσης εξαρτάται από τον βαθμό ανταπόκρισής του στα 5 κριτήρια επιλεξιμότητας. Έτσι, όσο μεγαλύτερη είναι η συνεισφορά του επενδυτικού στην υλοποίηση των στόχων αυτών, τόσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή του Ταμείου στη χρηματοδότηση της επένδυσης. Αυτό, δε, θα το κρίνουν, πέρα από τα πιστωτικά ιδρύματα και ειδικοί αξιολογητές. Έτσι π.χ. αν μια επένδυση είναι 100% «πράσινη», τότε το δάνειο του Ταμείου Ανάκαμψης μπορεί να φτάνει το 50% της επένδυσης.

Συγχωνεύσεις

Επιπλέον δίνεται ένα κίνητρο για προώθηση οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, με το ποσοστό συμμετοχής του Ταμείου Ανάκαμψης να φτάνει το 30% για υφιστάμενες συνεργασίες και το 40% για νέες συνεργασίες και εξαγορές και συγχωνεύσεις. Για τα επενδυτικά σχέδια εξωστρέφειας, η συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης κλιμακώνεται μεταξύ 30% και 50% της επένδυσης, ανάλογα με τον βαθμό εξωστρέφειας, με ελάχιστο ποσοστό εξαγωγών το 20% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης.

Οι δυσκολίες

Είναι προφανές ότι όλο αυτό το σχήμα θέτει πολλές επιχειρήσεις σε μια δύσκολη διαδικασία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα σε έναν αγώνα αντοχής. Βέβαια το τελευταίο εμφανίζεται έτοιμο να «σηκώσει» όλο αυτό το βάρος που θα επιφέρει στους ισολογισμούς του.

Για τις επιχειρήσεις, όπως αναφέρεται από την αγορά, για να μπορεί να μπει κάποια, στην «περίμετρο» του Ταμείου Ανάκαμψης, θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τραπεζική χρηματοδότηση. Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (περίπου 800.000) δεν συγκεντρώνουν τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το λεγόμενο «τραπεζικό προφίλ».

Χαρακτηριστική ήταν πριν λίγες μέρες σε εκδήλωση του ΙΟΒΕ με τίτλο «Mobilising finance for Recovery and Resilience – Κινητοποιώντας πόρους για την ανάκαμψη και την ανθετικότητα» για το Ταμείο, η αναφορά του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Πειραιώς και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Γιώργου Χατζηνιολάου. «Είναι ιδιαίτερα είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να έλθουν με υγιή επενδυτικά σχέδια που απαντούν στα κριτήρια χρηματοδοτήσεων. Ακόμη και οι μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια πρόκληση για να συμμετέχουν στις χρηματοδοτήσεις. Ίσως δεν μπορούν να συναντήσουν τα κριτήρια που έχουν τεθεί. Είναι, όμως, αυτό και για τις τράπεζες μια πρόκληση, όπως και για το κράτος. Γιαυτό προσπαθούμε να διευρύνουμε το «φάκελο των επιλεξιμοτήτων» του Ταμείου Πχ προωθούμε τις συγχωνεύσεις τις εξαγορές, την εξυγίανση των ισολογισμών, την βελτίωση της εταιρικής τους διακυβέρνησης. Εάν υπάρξει μια μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη, υπάρχει η ελπίδα ότι σε μια πιο ύστερη φάση μπορεί αυτές οι εταιρίες να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται» τόνισε ο κ. Χατζηνικολάου ενώ σε σχέση με το ρόλο του κράτους, τόνισε, δίνοντας το στίγμα, ότι «θα πρέπει να βελτιωθούν οι δυνατότητες, ρυθμιστικά και γραφειοκρατικά εμπόδια θα πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε πιο ευέλικτα πλαίσια λειτουργίας.»

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ευθύμιος Βιδάλης, πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ είχε επισημάνει στην ίδια εκδήλωση ότι «στην Ελλάδα η πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι μικρού μεγέθους. Δεν δίνουν έμφαση στις επενδύσεις κεφαλαίου. Άρα πρέπει να γίνουν βήματα στην κατεύθυνση της ενδυνάμωσης του μεγέθους, της βελτίωσης παραγωγικότητας, επενδύσεων κτλ. Επίσης πρέπει να ενισχυθεί η διαδικασία συγχωνεύσεων, εξαγορών κτλ.»

Επίσης ο Φωκίων Καραβίας, Διευθύνων Σύμβουλος της Εurobank μιλώντας χτες στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών «H Ελλάδα Μετά» τόνισε ότι «οι μικρές επιχειρήσεις έχουν δυσμενέστερο προφίλ κινδύνου και χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης και ως εκ τούτου μεγαλύτερη πιθανότητα αθέτησης υποχρεώσεων. Σχετικά με τα αίτια απόρριψης χρηματοδότησης: εκτιμάται ότι από τις αιτήσεις χρηματοδότησης επιχειρήσεων που απορρίπτονται, ένα ποσοστό αφορά δυσμενή διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας (ληξιπροθεσμίες στην αποπληρωμή φορολογικών, ασφαλιστικών και τραπεζικών υποχρεώσεων, ύπαρξη οφειλών κτλ), σε κάποιες περιπτώσεις ο πελάτης παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις ή είναι υπερδανεισμένος ή ο κύκλος εργασιών του είναι απαγορευτικός για χρηματοδότηση, και μόνο ένα μικρό ποσοστό των αιτήσεων απορρίπτεται επειδή η προτεινόμενη επένδυση δεν κρίνεται σκόπιμη ή βιώσιμη. Είναι λιγότερο από το 20% όμως αυτό το κομμάτι. Δεν μπορούμε, όμως, να παρακάμψουμε αυτά τα κριτήρια γιατί θα προκύψουν νέα κόκκινα δάνεια», τόνισε.

Ωστόσο ο κ. Καραβίας σημείωσε ότι «οι βιώσιμες ΜΜΕ, όμως, ακόμα κι αυτές που αντιμετωπίζουν προσωρινές δυσκολίες, έχουν πρόσβαση στα προγράμματα των ευρωπαϊκών οργανισμών ενώ είπε ότι «οι μεσαίες έχουν υγιείς ισολογισμούς και ο τραπεζικός δανεισμός είναι ανοιχτός γι’ αυτές. Είναι μύθος ότι είναι κλειστές οι κάνουλες των τραπεζών», υποστήριξε.

Οι μεταβλητές της εξίσωσης

Είναι προφανές ότι λόγω μεγέθους οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο σχήμα, που έχει επιλεγεί με τη χρήση ιδιωτικών κεφαλαίων, και χαμηλότοκων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επίσης το ότι ο επενδυτής θα πρέπει να για να εξυπηρετήσει τόσο το δάνειο του προς την τράπεζα, όσο και το δάνειο του προς το κράτος συνιστά ένα σημαντικό βάρος, «ασήκωτο» για πολλούς μικρούς, ή όχι συμφέρον, για πολλούς που διαθέτουν το μέγεθος και πιθανόν να μπορούν να αντλήσουν χρηματοδότηση από άλλες πηγές π.χ. τραπεζικές.

Σημειώνεται ότι η ιδία συμμετοχή που θα πρέπει να καταβάλουν για τη δανειοδότησή τους να μπορεί να καλυφθεί και κατά το ήμισυ με εισφορές σε είδος πέρα των μετρητών. Το ύψος αθροιστικά της ίδιας συμμετοχής ανέρχεται στα 6,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,3 δισ. ευρώ θα μπορούν να είναι ισοδύναμα περιουσιακά στοιχεία π.χ. ακίνητα, ομόλογα κτλ.

Τούτων δοθέντων ουσιαστικά καθίσταται απαγορευτική η πρόσβαση των ΜμΕ στα φθηνά δάνεια, ενώ οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες ήδη έχουν όμως προνομιακή πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό και στις αγορές ομολόγων, ίσως να μην κρίνουν ως συμφέρουσα τη συμμετοχή στο πλάνο χρηματοδότησης του Ταμείου, εάν μάλιστα θεωρήσουν, όπως συχνά αναφέρεται σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις, ότι τα όρια χρηματοδότησης δεν επαρκούν για τη στήριξη συγκεκριμένων και φιλόδοξων σχεδίων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι χτες με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα προωθείται προσθήκη συμπληρωματικών αρμοδιοτήτων στο ΤΑΙΠΕΔ, και συγκεκριμένα στη Μονάδα Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (Project PreparationFacility) ώστε, όπως τονίστηκε, « η χώρα να απορροφήσει και να αξιοποιήσει κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο κάθε πόρο του Ταμείου Ανάκαμψης και του προγράμματος ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027.

«Με τις διατάξεις αυτές το Ταμείο θα μπορεί πλέον, πέραν της ανάληψης της ωρίμανσης έργων Στρατηγικής Σημασίας, να αναλαμβάνει, για λόγους επιτάχυνσης, τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας και παρακολούθησης της εκτέλεσης των έργων αυτών.

Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη Μονάδα, η οποία λειτουργεί ως διακριτή οργανική και λογιστική μονάδα στο ΤΑΙΠΕΔ, καθότι δεν εμπλέκεται με το χαρτοφυλάκιο των προς αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων, υποστηρίζει ήδη τεχνικά τα Υπουργεία, προκειμένου να εντάξουν στα έργα Στρατηγικής Σημασίας δεκάδες δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και το ΠΔΕ» ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας.

Οι ΜμΕ

Πάντως οι ΜμΕ ήδη έχουν σηκώσει τους τόνους. «Μέχρι σήμερα, παρά τον πακτωλό χρημάτων που έρχεται μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις γιατί ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι να κλείσουν», είπε Στο Κόκκινο και στον Νίκο Ξυδάκη, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδας, Γιώργος Καββαθάς.

Πρέπει να βάλουμε καλά στο μυαλό μας ότι όσα λέγονται για τις μικρομεσαίες μικρές επιχειρήσεις και την ανάγκη συγχωνεύσεών τους, είναι όνειρο θερινής νυκτός γιατί δεν υπάρχει κανένα εργαλείο που να βοηθάει προς την κατεύθυνση αυτή.

Η Έκθεση Πισσαρίδη και το Ταμείο Ανάκαμψης μιλούν για εξαγορές και συγχωνεύσεις, κάτι που απευθύνεται στις μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς η εμπειρία των συγχωνεύσεων και εξαγορών επιχειρήσεων δείχνει μείωση των θέσεων εργασίας. Άρα είναι ένα εργαλείο το οποίο μεγεθύνει τις μεγάλες επιχειρήσεις, τις κάνει να έχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Ταυτόχρονα μειώνει τις θέσεις εργασίες για τις μικρές επιχειρήσεις, γιατί δεν υπάρχει κανένα εργαλείο είτε σε επίπεδο χρηματοδότησης, είτε σε επίπεδο νομικού πλαισίου, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να γίνουν ανταγωνιστικότερες.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις