Μαριέλα Νέστορα: “Η στέρηση μιας αγκαλιάς που μπορεί να είναι μοιραία”

Το νέο χορογραφικό έργο της Μαριέλας Νέστορα “is it day or is it night?”, που παρουσιάζεται στο “Θησείον, ένα θέατρο για τις Τέχνες”, δίνει μία άλλη διάσταση στην αίσθηση της αφής. Η ανάγκη για επαφή, που αποτέλεσε κομβικό ζήτημα κατά την περίοδο της πανδημίας και μας έκανε όλους μας να σκεφτούμε και να συνειδητοποιήσουμε βαθιά την βαρύτητά της, μπαίνει σε πρώτο πλάνο. Λένε ότι όταν στερηθείς κάτι, τότε καταλαβαίνεις την αξία του! Και αυτό ήταν κάτι που ανακαλύψαμε σε πολλά επίπεδα μέσα στο lockdown.

Στην περίπτωση της ομάδας “YELP danceco” η έλλειψη… επαφής μετουσιώθηκε καλλιτεχνικά και έδωσε το έναυσμα για την παράσταση χορού “is it day or is it night?”. Η χορογράφος και ερευνήτρια Μαριέλα Νέστορα μίλησε στο NEWS 24/7 για τον επαναπροσδιορισμό στην αίσθηση του χρόνου και της επαφής και την “επανεφεύρεση” της εγγύτητας.

Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η αίσθηση της αφής;

Η αίσθηση της αφής είναι πάντα μαζί μας, είμαστε συνεχώς σε σχέση με την ύλη ακόμη κι όταν δεν το παρατηρούμε. Το άγγιγμα είναι μια διαδικασία που συνδέεται άμεσα με την κίνηση, όπως όταν ψηλαφούμε για να αντιληφθούμε ή να ανακαλύψουμε κάτι- κινούμε το εσωτερικό της παλάμης μας στην επιφάνειά του. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι όταν σταματά η κίνηση, σταματά και το άγγιγμα.

Ο ψυχαναλυτής René Spitz, μελετώντας τη θνησιμότητα στα άσηπτα βρεφοκομεία της δεκαετίας του ‘40, ανακάλυψε ότι η στέρηση της αγκαλιάς και ενός χαδιού μπορεί να είναι μοιραία για τα μωρά.

Το πεδίο της αφής αντιπροσωπεύει για μένα το καθολικά κοινό και βαθιά ανθρώπινο. Κι ως οργανισμός, ο άνθρωπος δεν μπορεί να εξελιχθεί χωρίς την επαφή. Όπως διαπίστωσε ο ψυχαναλυτής René Spitz όταν μελέτησε τη θνησιμότητα στα άσηπτα βρεφοκομεία τη δεκαετία του ‘40, η στέρηση της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης- αγκαλιά, χάδι, παιχνίδι- είναι μοιραία για τα μωρά.

Φαίνεται πως δεν μπορούμε καν να ζήσουμε χωρίς επαφή!

Πώς προσεγγίσατε την αφή μέσα από τη χορογραφία της παράστασης “is it day or is it night?”

Με τους χορευτές Γιάννη Τσιγκρή, Ιωάννα Τουμπακάρη, Παγώνα Μπουλμπασάκου εξερευνήσαμε την αφή ως κίνηση με τάσεις, πτυχώσεις και εντάσεις. Επίσης, η κίνηση της προσοχής είναι καίρια στο τι αντιλαμβανόμαστε ως αφή. Πού στρέφουμε την προσοχή μας, τι έχουμε ανάγκη να αισθανθούμε, τι προτιμάμε να μας διαφεύγει.

Κάθε φορά που αγγίζεις κάτι, ταυτόχρονα αγγίζεσαι από αυτό. Αυτή η διπλή ιδιότητα της αφής θεωρώ ότι συνδέεται απόλυτα με την τέχνη του χορού- κι όχι μόνο. Και ένα βλέμμα είναι μια μορφή αγγίγματος.

Η ανάγκη μας για επαφή αναδύθηκε πολύ έντονα την επαύριο του lockdοwn. Πώς ήταν για εσάς αυτή η περίοδος εγκλεισμού;

Θυμάμαι την έλλειψη αλλά και την διάχυτη αίσθηση επικινδυνότητας της επαφής. Ο καθένας μας βίωσε -κάτι που έμοιαζε κοινό- τελείως διαφορετικά, ανάλογα με τις συνθήκες ζωής του. Η εμπειρία αυτή ήταν το σημείο εκκίνησης της ιδέας και ο τίτλος αναφέρεται στη μεταβολή της αίσθησης του χρόνου στο lockdown. Με τη παράσταση “is it day or is it night?” αφιέρωσα χρόνο στην απαραίτητη διαδικασία αναστοχασμού ή και θρήνου για αυτό που ευχαρίστως ξεχνάμε, αλλά φέρουμε. Ίσως τελικά έχει να κάνει με την εξάσκηση της διαθεσιμότητάς μου να είμαι πορώδης.

Τι είναι η μοριακή χορογραφία;

Επέλεξα να φέρω σε διάλογο τον χορό και την βιολογία, πεδία των σπουδών μου- εφαρμόζοντας βασικές αρχές της μοριακής γενετικής στην κίνηση. Στην καλλιτεχνική έρευνα που ξεκίνησε στο μεταπτυχιακό στην Ολλανδία, διαμορφώθηκε σταδιακά μια μεθοδολογία την οποία όρισα ως ‘μοριακή χορογραφία’ επηρεασμένη επίσης από την θεωρητική προσέγγιση του φιλοσόφου Gilles Deleuze στην έννοια του ‘μοριακού’. H πιο πρόσφατη μοριακή χορογραφία είναι η παράσταση “Discreetly distinct” (Διακριτικά ευδιάκριτο) που παρουσιάστηκε τον περασμένο Οκτώβριο στον εξωτερικό χώρο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η μέθοδος Feldenkrais είναι μια βιωματική μέθοδος μελέτης και επαν-εκπαίδευσης της ανθρώπινης κίνησης. Παρατηρείς τις κινητικές σου συνήθειες, τις αναθεωρείς, βρίσκεις μια πιο συνολική αίσθηση του εαυτού σου, ακονίζεις την αντίληψή σου

Χορός και σπουδές βιολογίας. Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο στη ζωή σας;

Από παιδί είχα ενδιαφέρον και τα δύο και τελικά σπούδασα και τα δύο. Δεν έχω εξασκήσει τη βιολογία αλλά θεωρώ ότι διαμόρφωσε τη σκέψη μου και την χορογραφική μου γραφή.

Τι είναι η Μέθοδος Feldenkrais και πώς μπορεί να μας βοηθήσει;

Η μέθοδος Feldenkrais είναι μια βιωματική μέθοδος μελέτης και επαν-εκπαίδευσης της ανθρώπινης κίνησης που ανέπτυξε ο Dr. Moshe Feldenkrais (1904-1984) που ήταν φυσικός, μηχανικός και γνώστης πολεμικών τεχνών. Είναι μια διαδικασία μάθησης. Μια εξερεύνηση μέσα από την κίνηση, την αίσθηση και την φαντασία όπου διευρύνεις τις επιλογές σου, ανακαλύπτεις τον εαυτό σου και τις δυνατότητές σου.

Παρατηρείς τις κινητικές σου συνήθειες, τις αναθεωρείς, βρίσκεις μια πιο συνολική αίσθηση του εαυτού σου. Αναδιοργανώνεται η στάση σου, βρίσκεις άνεση και εργονομία στην κίνηση σου, ακονίζεις την αντίληψη σου. Είναι μια μέθοδος που απευθύνεται σε όλους, αλλά και σε όσους θέλουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους (περφόρμερ, καλλιτέχνες, αθλητές) ή σε όσους αντιμετωπίζουν νευρολογικές, κινητικές παθήσεις και τραυματισμούς. Είμαι δασκάλα της από το 2014.

Έχετε δημιουργήσει παραστάσεις για τη σκηνή, αλλά και έργα για τον δημόσιο χώρο. Θα λέγατε ότι προτιμάτε το ένα περισσότερο από το άλλο;

Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική η παρουσία της τέχνης του χορού στο δημόσιο χώρο, αλλά είναι κυρίως η θεματολογία που οδηγεί την επιλογή του χώρου στις παραστάσεις της YELP danceco. Κάποιες φορές είναι απλά δεδομένη συνθήκη π.χ. μια ανάθεση για το δημόσιο χώρο όπως στο παρελθόν (Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Biennale κ.α.).

Δεν είναι ζήτημα προτίμησης αλλά σίγουρα με ωθούν σε διαφορετικές διαδικασίες δημιουργίας τα έργα για το δημόσιο χώρo- τη χορογραφική σκέψη, τη σχέση με τον θεατή/ περαστικό/ συμμετέχοντα, την εγγενή πολιτική διάσταση, τη χειρονομία του καλλιτέχνη, την παρουσία του περφόμερ…

Με κινητοποεί και με συγκινεί η διαδικασία δημιουργίας ενός κήπου που συνομιλεί με τον χορό. Τόσο η πραγματική του διάσταση – πολύ αναγκαία στην ελάχιστα πράσινη Αθήνα- όσο και η φιλοσοφική και καλλιτεχνική.

Παρακολουθείτε συχνά παραστάσεις συναδέλφων χορογράφων. Ποια παράσταση τα τελευταία χρόνια σας εντυπωσίασε και γιατί.

Ναι, όσο πιο συχνά μπορώ. Θεωρώ ότι είναι μέρος της δουλειάς μου και σαν χορογράφος και σαν μέλος της κοινότητας του σύγχρονου χορού (στην Αθήνα/ Ελλάδα/ Ευρώπη). Τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζω και εκτιμώ πολύ τη δουλειά της Κατερίνας Ανδρέου.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Η εξέλιξη του πρότζεκτ MOVING GROUND- όπου η έννοια του κήπου συνομιλεί με τον χορό και την καλλιτεχνική πρακτική στο κέντρο Μελέτης Χορού Ντάνκαν. Με κινητοποεί και με συγκινεί η διαδικασία δημιουργίας ενός κήπου. Η πραγματική του διάσταση – τόσο αναγκαία στην ελάχιστα πράσινη Αθήνα- όσο και η φιλοσοφική και καλλιτεχνική.

Ποια είναι η χορογράφος και ερευνήτρια Μαριέλα Νέστορα

Η Μαριέλα Νέστορα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε καλλιτεχνική έρευνα Master’s program- ArtEZ (Ολλανδία), Feldenkrais method- Professional Training (Greece1, IFF), Σύγχρονο χορό και χορογραφία – London Contemporary Dance School (Αγγλία), Βιολογία- B.Sc., Queen Mary and Westfield (Αγγλία) και Μοριακή Γενετική- M.Sc. St.Mary’s Medical School, Imperial College (Αγγλία).

Η καλλιτεχνική της έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο του Post Humanism, διερευνώντας τη χορογραφία ως συνάθροιση και αναπτύσσοντας τη μεθοδολογία της μοριακής χορογραφίας. Ως χορογράφος της ομάδας YELP danceco. (2001-) έχει δημιουργήσει παραστάσεις για τη σκηνή, site specific αλλά και έργα για το δημόσιο χώρο, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, Διεθνούς Φεστιβάλ Καλαμάτας κ.ά.

Ως ανεξάρτητη καλλιτέχνης (2011-17) έχει συμμετάσχει σε διάφορες συλλογικότητες (Green Park, Κολέκτιβα Ομόνοια, Θέατρο Εμπρός, Συνδεσμος Χορού) κι έχει κινητοποιήσει τα Collective Choreography Project CCP και from stage to page -μια πλατφόρμα και εκδόσεις για την ελληνική σκηνή σύγχρονου χορού.

Τα έργα της ομάδας χορού YELP danceco. έχουν παρουσιαστεί στο Μάριμπορ, τη Λιουμπλιάνα, το Ζάγκρεμπ, το Κάσελ, το Βερολίνο, το Λονδίνο, το Μπράιτον, το Ίπσουιτς, τη Μπολόνια, το Μονπελιέ, τη Βρέστη, το Βουκουρέστι, το Πάρνου, το Άαρχους, τις Βρυξέλλες, την Αθήνα, την Καβάλα, την Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, την Ύδρα, το Ηράκλειο, Χανιά και έχουν επιλεγεί για να συμμετάσχουν σε πλατφόρμες και φεστιβάλ όπως ITI, Πλατφόρμα Χορού, Μπιενάλε της Αθήνας, Plesna Isba, Δημοτικό Θέατρο Πάτρας, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Πάτρας όπως και The Place Commissions, The Video Place, Videodance festival και MIRfestival.

Εργάζεται ως χορογράφος, ερευνήτρια, μέντορας, κινησιολόγος για το θέατρο και ως δασκάλα της μεθόδου Feldenkrais.

Συντελεστές παράστασης “is it day or is it night?”: Χορογραφία: Μαριέλα Νέστορα, Συν-δημιουργία/ ερμηνεία: Ιωάννα Τουμπακάρη, Γιάννης Τσιγκρής, Παγώνα Μπουλμπασάκου και Μαρί Κασσαπιάν / Σχεδιασμός ήχου / πρωτότυπη σύνθεση: ILIOS. Κοστούμια: Ελευθερία Αράπογλου-DIGITARIA, Σκηνογραφία: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Βίντεο: Χριστίνα Κατσάρη, Σύμβουλοι Δραματουργίας: Mårten Spångberg, Μπετίνα Παναγιωτάρα. Φωτισμοί: Ευάγγελος Μούντριχας, Βοηθός χορογράφου: Έλενα Νοβάκοβιτς, Βοηθός σκηνογράφου: Σοφία Παναγιωτοπούλου, Σύμβουλος ακουστικής περιγραφής: Αλεξάνδρα Γεωργοβασίλη, Σύμβουλος παρτιτούρας ανάσας & λόγου: Άννα Παγκάλου, Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου, Σχεδιασμός αφίσας: Μαρία Έλενα Μύρκα.

Info: 16, 17, 18, 19 Ιουνίου 2022, 21.00, Θησείον, ένα θέατρο για τις Τέχνες. Εισιτήρια: 12 ευρώ / 8 ευρώ, Διάρκεια: 90 λεπτά. Προπώληση: ticketservices.gr.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις