Παράξενα βαφτιστικά ονόματα Νο2

Είναι μεγάλη η λίστα των βαφτιστικών ονομάτων που προέρχονται από ανθρώπινες ιδιότητες, σωματικές ή άλλες ιδιομορφίες και επαγγέλματα. Εδώ, η αντανάκλαση των γονεϊκών φιλοδοξιών είναι ακόμα πιο ορατή. Οι φιλοδοξίες, αυτά τα όνειρα σε ονοματολογικό αμπαλάζ, μπορεί να εκτείνονται από τη σωματική καλλονή, μέχρι τις πολιτικές κοσμοθεωρίες ή ακόμα και τις χαμένες πατρίδες.

Αλλά ας αρχίσουμε από μικρά ονόματα παρμένα από τις ανώτερες ηθικές και πνευματικές ιδιότητες του ανθρώπου: «Δυναμένη, Επίδικος, Ενάρετη, Καθολική, Ευπείθης, Εύνομος, Ζήλος, Μέγας, Νοήμων, Οίστρος, Όψιμος, Πυρρίμαχος, Φιλόπονος, Βαρύτιμος και Φιλόξενος»…

Μετά, έχουμε τα ονόματα από αξιώματα και επαγγελματικές ιδιότητες, όπως Νομικός, Σκευοφύλακας (που είναι ένα λαϊκό και θρησκευτικό αξίωμα), Σακελλάριος (κάτι σαν τον υπουργό οικονομικών επί Βυζαντίου), Τέκτων, αλλά και Φύλαρχος, δηλαδή ο αρχηγός της φυλής!

Δεν είναι λίγα και εκείνα τα κοριτσίστικα, κυρίως, ονόματα, που υμνούν το κάλλος και τη γοητεία: εκτός από το Ποθητός και το Ροδόχρους (δηλαδή αυτός που είναι ροζ!) για τα αγόρια, έχουμε την Ξακουστή, την Ομορφούλα, την Πλουμιστή, τη Μελαχροινή, την Κρουσταλένια, τη Λυγερή, την Τρισεύγενη, τη Διαλεχτή, την Κονδυλένια, τη Χαϊδεμένη, την Ωραία και την Υπέροχη!

Πάντως, αρκετές ηθικές, οικογενειακές και εν γένει ανθρωπιστικές αξίες ενέπνευσαν τους γονείς, ώστε να ονομάσουν τα παιδιά τους Αρμονία, Αφεντία, Γραμματική, Δημοκράτης, Δικαία, Επιστήμη, Πειθώ, Υγεία, Αίγλη και Υπακοή. Όσο για το τελευταίο, το «Υπακοή», ασφαλώς δινόταν παλιότερα, για να υπενθυμίσει σε όλους και σε όλες το ρόλο της γυναίκας μέσα στο σπίτι….

Τέλος, έχουμε τα βαφτιστικά ονόματα ιστορικού – πολιτικού χαρακτήρα: από την Επανάσταση του ’21, και τις κουμπαριές των πρωτεργατών της, μας έρχονται τα βαφτιστικά ονόματα «Μιαούλης» και «Κανάρης». Ή, τα μικρά ονόματα «Έλλην» και «Ελλάδα». Αυτά τα έδιναν στα παιδιά τους Κυπριακές οικογένειες, αλλά και ομογενείς, κυρίως από τη Γεωργία, για προφανείς λόγους, ενώ το «Μακεδονία», ακόμα είναι σε χρήση. Εδώ πρέπει να συμπληρώσω πως στην Κατοχή πολλά κορίτσια και αγόρια ονομάστηκαν «Ελευθέριος» και «Ελευθερία», πάλι για προφανείς λόγους.

Επίσης, αρκετοί γονείς στις πρώτες δεκαετίες μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, έδιναν στις θυγατέρες τους το όνομα «Φρειδερίκη», ίσως για να αποδείξουν περίτρανα τα εθνικά τους φρονήματα. Κάτι ανάλογο έγινε αργότερα και με το «Άννα-Μαρία», από τη σύζυγο του βασιλιά Κωνσταντίνου, που πήραν πολλά κοριτσάκια.

Βεβαίως, υπήρχαν και γονείς στην απέναντι άκρη του πολιτικού φάσματος, που έλεγαν τα αγόρια τους «Ιωσήφ», όχι από τον μνηστήρα της Παναγίας, αλλά από τον Στάλιν, ενώ οι κόρες τους ονοματίζονταν «Μόσχα» ή «Βαρσοβία»… Επίσης, αυτά με πρώτο συνθετικό τον «λαό», όπως Λαοδίκη, Λαόφιλος και Λαοκράτης, φανερώνουν μια, ας πούμε, αριστερή προσέγγιση στην ονοματοδοσία…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.