To lockdown σε εκθέσεις και συνέδρια έχει καταστροφικές συνέπειες για τον κλάδο

Βαριές άμεσες και έμμεσες απώλειες από τη ματαίωση εκθέσεων και συνεδρίων πλήττουν την ελληνική αγορά, η οποία παραμένει σχεδόν η μόνη που διατηρεί απαγορεύσεις στη διοργάνωση τέτοιων μαζικών γεγονότων. Με τα κρούσματα κορoνοϊού να αυξάνουν και την κυβέρνηση να λαμβάνει κλιμακωτά νέα μέτρα περιορισμού των συναθροίσεων κανείς θα πίστευε ότι οι αιτιάσεις των επαγγελματιών των παραπάνω κλάδων μοιάζουν άστοχες, ωστόσο, τα αντεπιχειρήματα είναι ισχυρά.

Σήμερα τόσο η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν πλήρως ανοίξει τις δραστηριότητες που αφορούν στις εμπορικές εκθέσεις και τα συνέδρια, παρά το βαρύ επιδημιολογικό φορτίο που καταγράφουν, θέτοντας ωστόσο αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς εμπορικών εκθέσεων παρά το γεγονός του ότι οι επιχειρήσεις που διοργανώνουν εκθέσεις έχουν ετοιμάσει αυστηρό πρωτόκολλο λειτουργίας – εγκεκριμένο από τον ΕΟΔΥ και τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας- εν τούτοις έχουν τεθεί σε «αναστολή» με ειδική τροπολογία έως τις 30 Σεπτεμβρίου.

Παράγοντες της συγκεκριμένης αγοράς κάνουν λόγο για «επιχειρηματικό ρατσισμό», όταν άλλες εμπορικές δομές που παρουσιάζουν υψηλή επισκεψιμότητα λειτουργούν –με μέτρα αλλά χωρίς απαγορεύσεις- εδώ και μήνες, ενώ πρακτικώς ο τομέας εκθέσεων «απελευθερώθηκε» για λίγο τον Ιούλιο (εποχή που δεν διενεργούνται εμπορικές εκθέσεις), και ξαναμπήκε σε καθεστώς «αναστολής» τον Αύγουστο. Δεδομένου ότι μια έκθεση για να προετοιμαστεί χρειάζεται έως και έξι μήνες, επιχειρήσεις του κλάδου εκτιμούν πως «χάνεται» και η επόμενη χρονιά.

Πέραν της επιβίωσης των επιχειρήσεων του κλάδου, ζήτημα προκύπτει και για τους εκθέτες, καθώς μερίδα αυτών δεν έχει άλλο τρόπο εμπορικής επικοινωνίας. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η πανδημία έχει προφανώς επηρεάσει σημαντική μερίδα επιχειρήσεων και δυνητικών εκθετών, που δεν επιθυμούν να επενδύσουν σε προβολή αυτή την περίοδο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το 50% των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε εκθέσεις – κυρίως μικρές και μεσαίες εταιρείες- βρίσκονται σε απόγνωση καθώς δεν μπορούν να προσεγγίσουν με άλλους τρόπους τους πελάτες τους. Έτσι, μια ολόκληρη αλυσίδα της οικονομίας βρίσκεται καθηλωμένη χωρίς διέξοδο.

Ήδη στις μεγάλες αγορές του εξωτερικού πραγματοποιούνται υβριδικές εκθέσεις- με περιορισμένη φυσική παρουσία και virtual επισκέψεις-, μοντέλο που πιθανότατα θα υιοθετούνταν και στην Ελλάδα (όπως ήδη συνέβη με τη διεξαγωγή συνεδρίων), ωστόσο, ακόμη και για αυτή την προσέγγιση χρειάζεται προηγουμένως η άρση των απαγορεύσεων.

Όπως ήδη έχει διαπιστωθεί η ματαίωση της ΔΕΘ και των Ποσειδονείων στην Αθήνα έχει δημιουργήσει παράπλευρες απώλειες για σειρά επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο από τις δύο παραπάνω διοργανώσεις εκτιμάται ότι έχει χαθεί οικονομική δραστηριότητα κατ’ ελάχιστον 100 εκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβάνοντας και τις δευτερογενείς οικονομικές ωφέλειες που υπολογίζει η αγορά (ξενοδοχεία, εστίαση, λιανική αγορά).

Πέραν των εμπορικών εκθέσεων, σημαντικά εμπόδια συναντά και ο κλάδος των συνεδρίων, ο οποίος σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων, παράγει τζίρο 2 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Η πανδημία έχει επιφέρει ακυρώσεις του 75% των προγραμματισμένων εκδηλώσεων, ενώ οι κανόνες διενέργειας τους με πλαφόν παρουσίας 50 ατόμων, επί της ουσίας εμποδίζουν κάθε πιθανότητα διοργάνωσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, ο συνεδριακός τουρισμός αποφέρει επτά φορές μεγαλύτερο έσοδο από τον συμβατικό τουρισμό και αποτελεί εξάλλου το μεγαλύτερο πελάτη των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας.

Σύμφωνα με την πρώτη πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησαν από κοινού ο Σύνδεσμος Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO), το Γραφείο Συνεδρίων και Επισκεπτών του Δήμου Αθηναίων (ACVB) και το Γραφείο Προσέλκυσης Συνεδρίων και Επισκεπτών της Θεσσαλονίκης (TCB), έως τον Ιούλιο είχε ακυρωθεί το 95% των πανελλαδικών διοργανώσεων, με τις ελπίδες να στρέφονταν για το φθινόπωρο, εφόσον επιδημιολογικά η χώρα έδειχνε να ανταπεξέρχεται. Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 122 εταιρείες του κλάδου από όλη την Ελλάδα.

Τα επόμενα χρόνια μέρος των διοργανώσεων με φυσική παρουσία θα αντικατασταθεί από διαδικτυακές/υβριδικές εκδηλώσεις

Οι συνέπειες από τις ακυρώσεις και τις αναβολές υπολογίζεται ότι έχουν επιφέρει μείωση του τζίρου σε ποσοστό 76% για τις εταιρείες διοργάνωσης συνεδρίων και εκδηλώσεων και σε ποσοστό 69% για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα στα ξενοδοχεία, στους χώρους εκδηλώσεων και στα συνεδριακά κέντρα. Σημειώνεται δε ότι το 20% των ερωτηθέντων καταγράφει ήδη ακυρώσεις ή αναβολές προγραμματισμένων εκδηλώσεων και για το 2021, με την πλειονότητα να αναμένει περαιτέρω ακυρώσεις το επόμενο χρονικό διάστημα.΄

Ενας στους δύο ερωτηθέντες πιστεύει πως τα επόμενα χρόνια μέρος των διοργανώσεων με φυσική παρουσία θα αντικατασταθεί από διαδικτυακές/υβριδικές εκδηλώσεις. Σύμφωνα με την έρευνα, στις εταιρικές εκδηλώσεις, στα ταξίδια κινήτρων και στις εκθέσεις καταγράφεται μεγαλύτερη τάση ακυρώσεων σε σύγκριση με τα επιστημονικά συνέδρια. Σύμφωνα δε με ενημερωτικό έγγραφο του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο, η υγειονομική κρίση κατέστησε επιτακτική την ανάγκη μετάβασης στην εποχή κατά την οποία οι εκθέσεις θα διεξάγονται ψηφιακά μέσω cloud computing (υπολογιστικού νέφους), χωρίς περίπτερα και επισκέπτες σε αίθουσες συνεδριακών κέντρων.

Η «απόδοση της επένδυσης» των εμπορικών εκθέσεων του παρελθόντος φαίνεται πλέον να μην μπορεί να επιτευχθεί. Το χαμηλό ενδιαφέρον συμμετοχής διεθνών εκθετών εξαιτίας των περιορισμών του COVID-19 και η εντατική προσπάθεια ψηφιοποίησης των δραστηριοτήτων τους, υποδηλώνουν ότι η κρίση του κορωνοϊού θα αλλάξει μάλλον μόνιμα τη βιομηχανία των εμπορικών εκθέσεων.

Σύμφωνα με έρευνα της Ένωσης Διεθνών Εκθέσεων (UFI) η οποία πραγματοποιήθηκε στα μέσα Ιουλίου, το 56% των εκπροσώπων του κλάδου εμπορικών εκθετών πιστεύει ότι στο μέλλον θα υπάρχουν λιγότερες διεθνείς εμπορικές εκθέσεις, με σαφώς λιγότερους συμμετέχοντες. Το 82% μάλιστα εξ αυτών αναμένει ότι θα αυξηθεί και ο αριθμός των λεγόμενων «υβριδικών» εμπορικών εκθέσεων.

Μετά τις εκθέσεις του Ανόβερου και της Κολωνίας, η έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης θα είναι η επόμενη εμπορική έκθεση που θα διεξαχθεί ψηφιακά στη Γερμανία. Πιο συγκεκριμένα οι «Ψηφιακές Ημέρες» στο Ανόβερο, στα μέσα Ιουλίου, κατέγραψαν περίπου 10.000 εγγεγραμμένους συμμετέχοντες. Οι σχεδόν 200 ομιλητές και οι 100 συμμετέχουσες εταιρείες, σε διαλέξεις, ζωντανές συζητήσεις και παρουσιάσεις καινοτομίας, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν με την πραγματική Έκθεση του Ανόβερου, η οποία αριθμούσε σταθερά τα τελευταία χρόνια πάνω από 6.500 εκθέτες και 225.000 επισκέπτες. Ωστόσο σύμφωνα με τον επικεφαλής της Έκθεσης, το περιεχόμενό της στο μέλλον σχεδιάζεται να επεκταθεί ψηφιακά προκειμένου να προσεγγίσει μεγαλύτερο αριθμό online επισκεπτών. Αναφορικά με την εμπορική Έκθεση της Κολωνίας, η οποία πραγματοποιείται σταθερά κάθε Σεπτέμβριο με καθαρά εικονικό τρόπο, τόσο οι εκθέτες όσο και οι επισκέπτες πληρώνουν ηλεκτρονικό εισιτήριο για να εισέλθουν στην ηλεκτρονική περιήγησή τους στα περίπτερα.

Σύμφωνα, τέλος, με εκπροσώπους του κλάδου δια μέσω των εμπορικών εκθέσεων επιτυγχάνονταν στο παρελθόν οι διασυνδέσεις των ενδιαφερόμενων μερών, ενώ δύο στους 3 στους τρεις διεθνείς εκθέτες δηλώνουν ότι η εξάλειψη των πραγματικών εμπορικών εκθέσεων αναμένεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην επιχείρησή τους. Όπως υπογραμμίζει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου της Γερμανικής Βιομηχανίας Εκθέσεων Auma, κ. Harting νέοι πελάτες θα είναι δύσκολο να προσεγγιστούν.