Ιράν: Η συνεχής απειλή προς τις ΗΠΑ – Το “κρυφό όπλο” και η στρατηγική Μπάιντεν

Το Ιράν αποφάσισε κυρώσεις το βράδυ της Τρίτης (19/1) σε βάρος του Ντόναλντ Τραμπ και αρκετών υπουργών και συμβούλων του που συμμετείχαν στην εκστρατεία “μέγιστης πίεσης” της Ουάσινγκτον εναντίον της Τεχεράνης.

Οι κυρώσεις αυτές περιλαμβάνουν ταξιδιωτική απαγόρευση και πάγωμα των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που ο Τραμπ και οι άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιθανόν να διατηρούν στο Ιράν.

Εκτός από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αποχώρησε από τον Λευκό Οίκο την Τετάρτη (20/1), οι κυρώσεις στοχεύουν επίσης τον Μάικ Πομπέο, τον πρώην υπουργό Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν, και τον πρώην υπουργό Άμυνας, Μαρκ ‘Εσπερ.

Η Τεχεράνη με αυτόν τον τρόπο θέλησε να στείλει το δικό της μήνυμα προς τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θυμίζοντάς του, ότι δεν έχει ξεχάσει τη δολοφονία του Ιρανού υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί στις 3/1.

Η στοχευμένη δολοφονία συνιστά κλιμάκωση της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με το Ιράν και γίνεται σε μια περίοδο ανακατατάξεων στις διεθνείς συμμαχίες και σφοδρού ανταγωνισμού για ενεργειακές πηγές, οδούς μεταφοράς τους και γεωστρατηγικές σφαίρες επιρροής, όπου συμμετέχουν μεγάλες δυνάμεις όπως οι Ρωσία, Κίνα και άλλες περιφερειακές δυνάμεις.

Το γεγονός μάλιστα ότι η ένταση κλιμακώνεται μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, και ενόψει της κυβερνητικής εναλλαγής, επιβεβαιώνει ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική όχι μόνο δεν πρόκειται να μετατοπιστεί από τους βασικούς της άξονες, αλλά θα γίνει ακόμα πιο επιθετική. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τα άλλα κράτη και ειδικά με την Κίνα, που απειλεί την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία.

Σ’ αυτήν την αντιπαράθεση, η περιοχή του Κόλπου αναδεικνύεται σε ένα από τα σημεία – κλειδιά. Καθόλου τυχαία, οι αμερικανικές στρατιωτικές υπηρεσίες είχαν έγκαιρα σημειώσει την αυξημένη παρουσία του κινεζικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή, με διάφορες αφορμές, όταν παλιότερα την επισκέπτονταν σπάνια έως καθόλου.

Η στρατηγική Μπάιντεν

Με τη σειρά του, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν προβλέπει την άρση των αυστηρών κυρώσεων που επέβαλε ο Τραμπ με αντάλλαγμα την απλή επιστροφή του Ιράν στη συμφωνία, η οποία υπεγράφη όταν ο ίδιος ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα.

Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Δημοκρατικός υποψήφιος είχε δηλώσει ότι αν οι ιρανικές αρχές επιστρέψουν “στην αυστηρή τήρηση” των δεσμεύσεών τους βάσει της συμφωνίας του 2015, οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν με τη σειρά τους σε αυτή και θα τη θεωρήσουν “σημείο εκκίνησης” για τις διαπραγματεύσεις “που θα ακολουθήσουν”.

Μετά την εκλογή του επιμένει σε αυτή τη θέση. “Θα είναι δύσκολο, αλλά ναι”, δήλωσε σε συνέντευξή του στους New York Times όταν ρωτήθηκε σχετικά.

“Ο καλύτερος τρόπος να πετύχουμε μια κάποια σταθερότητα στην περιοχή” είναι να ασχοληθούμε “με το πυρηνικό πρόγραμμα” της Τεχεράνης, εκτιμά ο Μπάιντεν και προειδοποίησε κατά μιας κούρσας στη Μέση Ανατολή για την απόκτηση ατομικής βόμβας.

Ο Τραμπ είχε αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, την οποία είχαν υπογράψει και η Κίνα, η Ρωσία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, προκειμένου να αποτρέψουν την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Παράλληλα ο Ρεπουμπλικάνος απερχόμενος πρόεδρος είχε επαναφέρει τις αμερικανικές κυρώσεις εναντίον του Ιράν, προς απογοήτευση των Ευρωπαίων εταίρων της Ουάσινγκτον που επιθυμούν να σώσουν τη συμφωνία. Πρόσφατα η Τεχεράνη άρχισε να παραβιάσει κάποιους από τους όρους της.

Στις νέες συνομιλίες με την Τεχεράνη, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να συμμετάσχουν και χώρες της περιοχής, όπως η Σαουδική Αραβία.

Τα όπλα της Τεχεράνης

Την ίδια στιγμή, το Ιράν ενημέρωσε πρόσφατα τον παρατηρητή του ΟΗΕ για την πυρηνική ενέργεια ότι σχεδιάζει να εμπλουτίσει ουράνιο με καθαρότητα έως και 20%, στο πυρηνικό εργοστάσιό του Fordow, ένα επίπεδο που είχε πετύχει πριν από τη διεθνή συμφωνία του 2015.

Η κίνηση είναι η τελευταία σε μια σειρά πρόσφατων γνωστοποιήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας προς την IAEA για τις προθέσεις της να παραβιάσει περαιτέρω την JCPOA (συμφωνία για τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος), τους όρους της οποίας άρχισε να αθετεί το 2019 σε απάντηση στην αποχώρηση της Ουάσινγκτον από τη συμφωνία, και την επακόλουθη επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης.

Αυτό το βήμα είναι ένα από τα πολλά που περιλαμβάνονται σε ένα νόμο που ψηφίστηκε από το ιρανικό κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα ως απάντηση στη δολοφονία του κορυφαίου πυρηνικού επιστήμονα της χώρας, για την οποία η Τεχεράνη κατηγόρησε το Ισραήλ.

Το εργοστάσιο Fordow είναι χτισμένο μέσα σε ένα βουνό, προφανώς για την προστασία του από εναέριους βομβαρδισμούς και η συμφωνία του 2015 δεν επέτρεπε τον εμπλουτισμό εκεί. Η χώρα εμπλουτίζει ήδη στο Fordow χρησιμοποιώντας φυγοκεντρητές IR-1 πρώτης γενιάς.

Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει παραβεί το όριο 3,67% της συμφωνίας για την καθαρότητα στην οποία μπορεί να εμπλουτίζει ουράνιο, αλλά έχει φτάσει μόνο στο 4,5% μέχρι στιγμής, πολύ χαμηλότερο από το 20% που πέτυχε πριν από τη συμφωνία και το 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Ο κύριος στόχος της διεθνούς συμφωνίας JCPOA για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ήταν να παρατείνει το χρόνο που θα χρειαζόταν να παραγάγει επαρκές σχάσιμο υλικό για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, αν το επέλεγε, σε τουλάχιστον ένα χρόνο από περίπου δύο έως τρεις μήνες.

Παράλληλα, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν εκτόξευσαν «άφθονους» βαλλιστικούς πυραύλους επιφανείας-επιφανείας και προχώρησαν σε δοκιμές ιρανικής κατασκευής νέων μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη διάρκεια στρατιωτικών γυμνασίων.

Τα γυμνάσια, τα οποία παρακολούθησε ο διοικητής των Φρουρών υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί στην κεντρική ερημική περιοχή της χώρας, πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες ημέρες της κυβέρνησης του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Το Ιράν διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα πυραυλικά προγράμματα στη Μέση Ανατολή, καθώς θεωρεί τα όπλα αυτά αποτρεπτική δύναμη, αλλά και δύναμη αντιποίνων εναντίον των ΗΠΑ και άλλων αντιπάλων σε περίπτωση πολέμου.

Οι υποσχέσεις για εκδίκηση

Η δολοφονία του Σουλεϊμανί φούντωσε τις αντιδράσεις στο Ιράν κατά των ΗΠΑ και του Ισραήλ, καθώς το τελευταίο επωφελείται από την εξόντωση ενός αξιωματούχου που πολλές φορές είχε μπει εμπόδιο στις ισραηλινές επιχειρήσεις σε Λίβανο, Συρία και Ιράκ.

Ο Ιρανός ανώτατος Σιίτης ιερωμένος Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ορκίστηκε “αδυσώπητη εκδίκηση”. Ο Πρόεδρος της χώρας, Χασάν Ροχανί, διεμήνυσε πως το Ιράν και τα “ελεύθερα έθνη της περιοχής” θα πάρουν εκδίκηση από τις ΗΠΑ. Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της χώρας αποφάσισε αντίποινα, ενώ έχουν ενισχυθεί οι ένοπλες δυνάμεις στα νότια σύνορα της χώρας.

Η νέα εκρηκτική κατάσταση που διαμορφώνεται αναγκάζει το Ιράν να προχωρήσει σε νέους σχεδιασμούς αντιποίνων, σε μία γεωπολιτική σκακιέρα “μακράς διάρκειας”, δίχως ταυτόχρονα να κλείνει την πόρτα σε πιθανά νέα παζάρια που αφορούν γενικότερα πεδία ανταγωνισμού και όχι μόνο το πυρηνικό του πρόγραμμα.

Είναι ενδεικτική η δήλωση του Ιρανού αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί, ότι “δεν έχει καταρρεύσει” η διεθνής συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, παρά την πρόσφατη απόφαση της Τεχεράνης για πλήρη αποχώρηση. “Η πυρηνική συμφωνία δεν είναι ακόμα νεκρή”, δήλωσε ο Αραγκτσί, επισημαίνοντας πως η ιρανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να επιστρέψει “στην πλήρη συμμόρφωση με τη συμφωνία, και αυτό εξαρτάται από τον τερματισμό των κυρώσεων και το κέρδος από τα οικονομικά οφέλη της συμφωνίας”.

Πέρα από τις δηλώσεις Αραγκτσί, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ δείχνει να εντείνει τις επαφές με ξένους ομολόγους του σε Ρωσία, Κίνα, αλλά και ισχυρές χώρες της ΕΕ.

Μάλιστα, ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί συνέκρινε με δηλώσεις του τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ με τον εκλιπόντα Ιρακινό δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν.

“Στην πρόσφατη ιστορία του Ιράν, χρειάστηκε δύο φορές να αντιμετωπίσουμε δύο τρελούς. Τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Σαντάμ”, δήλωσε ο Ροχανί.

Ο ένας ενέπλεξε το Ιράν σε ένα στρατιωτικό πόλεμο (1980-88), ο άλλος σε έναν οικονομικό, δήλωσε ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας στην κρατική τηλεόραση.

“Ο Σαντάμ εκτελέστηκε για τα εγκλήματά του… Και η μοίρα του Τραμπ δεν πρόκειται να είναι πολύ καλύτερη”, δήλωσε ο Ροχανί, προσθέτοντας πως στο τέλος, το Ιράν βγήκε νικηφόρο και στους δύο πολέμους.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν δεν κατόρθωσε να καταλάβει το νότιο και νοτιοδυτικό τμήμα του Ιράν, ούτε ο Τραμπ μπόρεσε επίσης να επιβάλει τα σχέδιά του για αλλαγή καθεστώτος, πρόσθεσε.

Μένει να δούμε αν ο Ιρανός πρόεδρος θα επιβεβαιωθεί…

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.