Marfin: Μια εκδήλωση μνήμης με πολιτικές διαστάσεις

Η θλιβερή επέτειος της πυρκαγιάς στην Marfin -πριν 10 χρόνια-, που στοίχισε την ζωή στην Παρασκευή Ζούλια, τον Επαμεινώνδα Τσακάλη και την έγκυο Αγγελική Παπαθανασοπούλου, βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής.

Αφορμή ήταν η απόφαση της κυβέρνησης να προσκαλέσει τους πολιτικούς αρχηγούς σε εκδήλωση μνήμης στο σημείο του συμβάντος, όπου θα αναρτηθεί πλακέτα.

Μάλιστα σε μία συγκυρία που σε πολλά θυμίζει το 2010 και τις απαρχές του μνημονίου, μιας και η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μία ακόμη – ανυπολόγιστη οικονομικά και κοινωνικά – ύφεση. Ως εκ τούτου δύσκολα μπορούν να αποφευχθούν οι πολιτικές αναγωγές.

Δύο πλευρές

Η επαναφορά στο πολιτικό προσκήνιο,  της υπόθεσης Marfin με κυβερνητική πρωτοβουλία, μοιάζει να έχει τουλάχιστον δύο πλευρές.

Την πρώτη εξέφρασε γλαφυρά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας Χρήστος Μπουκώρος, αναφέροντας χαρακτηριστικά, πως «βρέθηκε ένας Έλληνας Πρωθυπουργός, μία Κυβέρνηση, ένα Ελληνικό Κοινοβούλιο να τιμήσει εκείνα τα θύματα». Φράση που συνιστά προφανώς κριτική στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί όχι όμως και αιχμή για ατολμία στις κυβερνήσεις της χώρας από το 2010 έως σήμερα.  Δηλαδή και στις κυβερνήσεις συνεργασίας στις οποίες συμμετείχε ως βασικός εταίρος η Νέα Δημοκρατία.

Με την κίνηση αυτή, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αποσαφηνίζει το στίγμα της για όσα σχετίζονται με τις συνθήκες που επικράτησαν τότε στην χώρα. Δηλαδή την περίοδο της γενικευμένης «αντιμνημονιακής ρητορικής» που υπήρξε η βάση μεγάλων πολιτικών ανακατατάξεων. Καθόλου τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στον «διχασμό» ως ένα από τα αίτια που οδήγησαν στα τραγικά γεγονότα.  Θυμίζουμε πως ο πρωθυπουργός είχε ζητήσει ήδη από τις 5 Μαϊου του 2018 την κατασκευή ενός μνημείο στο σημείο της τραγωδίας αναφέροντας σε μήνυμά του πως οι οικογένειες των νεκρών «ακόμη περιμένουν να εντοπιστούν ποιοι τους δολοφόνησαν, επειδή απλά εργάζονταν», προσθέτοντας, τότε πως «πρέπει να θυμόμαστε πάντα που οδηγούν οι ιδεοληψίες και ο τυφλός φανατισμός».

Η δεύτερη πλευρά αφορά την ξεκάθαρη πρόθεση του Μεγάρου Μαξίμου, να θέσει ευθέως συγκεκριμένα διλλήματα στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων. Ο πρωθυπουργός αν και ανακοίνωσε την πρόθεση του να υπάρξει εκδήλωση για τα θύματα την Τρίτη 5 Μαΐου, ανήμερα της θλιβερής επετείου, οι επαφές του γραφείου του και οι προσκλήσεις στους πολιτικούς αρχηγούς έγιναν την επόμενη. Προκαλώντας έτσι «αλυσίδα» αρνητικών και θετικών απαντήσεων από τους επικεφαλής των κομμάτων. Σε μία εκδήλωση, μάλιστα, που θα μετάσχει και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελαροπούλου, η οποία εξελέγη με τις 261 ψήφους της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και του Κινήματος Αλλαγής. 

Η αντιπολίτευση

Η αξιωματική αντιπολίτευση, διαβλέποντας πρόθεση της κυβέρνησης να βρεθεί συμβολικά απομονωμένος και «στο στόχαστρο» ο ΣΥΡΙΖΑ θέλησε να «ξεπεράσει τον σκόπελο» ανακοινώνοντας ότι θα τιμήσει τους νεκρούς της Marfin, στο σημείο που θα αναρτηθεί η πλακέτα. Όμως θα το κάνει μερικές ώρες νωρίτερα, στις 9.30 το πρωί.

Στην ανακοίνωσή του – που εκδόθηκε πριν την αποδοχή της πρόσκλησης από την Φώφη Γεννηματά – επισήμανε πως «η ανθρώπινη ζωή και ο πόνος των ανθρώπων που μένουν πίσω δεν μπορούν να υπηρετούν επικοινωνιακές σκοπιμότητες, ούτε να γίνονται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και συκοφάντησης των κοινωνικών αγώνων». Ουσιαστικά με την αναφορά αυτή εγκαλεί την κυβέρνηση για μικροκομματική αξιοποίηση της επετείου και ταυτόχρονα επαναφέρει την κριτική που είχε ασκήσει και το 2010, για την προσπάθεια να ανασχεθούν οι κοινωνικοί αγώνες της περιόδου εκείνης μέσω του γεγονότος. Μάλιστα μνημονεύει τις ευθύνες της Τράπεζας και τα προβλήματα ασφαλείας του κτιρίου που οδήγησαν άλλωστε και στην καταδίκη των υπευθύνων.

Η Φώφη Γεννηματά με μια λιτή ανακοίνωση, δήλωσε πως «θα είμαι το Σάββατο στην Μαρφίν» προσθέτοντας ότι η εκδήλωση απλά δεν αρκεί αφού «εκείνο που μετράει είναι η ειλικρινής στάση όλων μας απέναντι στη βία. Και κυρίως η δέσμευση να εξιχνιαστεί το έγκλημα και να τιμωρηθούν οι δράστες». Έτσι, παρά το ότι το τελευταίο διάστημα έχει ασκήσει σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση, δεν θα διστάσει να βρεθεί σε κοινή εκδήλωση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.  Άλλωστε την στάση του ΚΙΝ.ΑΛ είχε ουσιαστικά προαναγγείλει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος Ανδρέας Λοβέρδος αναφέροντας στην Βουλή πως «χειροκρότησα σήμερα τον Πρωθυπουργό, γιατί είναι η πρώτη φορά που στη Βουλή αυτή γίνεται μια τόσο σημαντική αναφορά στους νεκρούς αυτούς. Θα έλεγα ότι θα έπρεπε και άλλοι, Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι και κόμματα, να έχουν πάρει τον λόγο και να τοποθετηθούν» αφήνοντας σαφείς αιχμές προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν μπορεί πάντως να διαφύγει τις προσοχής, το ότι η πρωτοβουλία που λήφθηκε από την πλευρά της κυβέρνησης, οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα Αλλαγής να κάνουν δύο διαφορετικές συμβολικές επιλογές. Σε μία περίοδο που καταγράφονται διεργασίες και οιωνοί  για την όσμωση των δύο χώρων. Η επέτειος της τραγωδίας της Marfin επαναφέρει στο «σήμερα», μνήμες από τις  προ δεκαετίας συνθήκες, που οδήγησαν σταδιακά σε αλλαγή ηγεμονίας στον λεγόμενο χώρο της «κεντροαριστεράς».

Όσο για το ΚΚΕ θα καταθέσει στεφάνι στον χώρο του μνημείου νωρίτερα, χωρίς να μετάσχει στην εκδήλωση. Αναφερόμενο στην εκδήλωση έκανε λόγο για «ενέργειες που υπηρετούν άλλους πολιτικούς σκοπούς και με τη συμμετοχή πολιτικών δυνάμεων που αξιοποίησαν τότε το θάνατο των εργαζομένων της MARFIN για να συκοφαντήσουν τους δίκαιους αγώνες του λαού μας». Μίλησε επίσης για προσπάθεια να ταυτιστούν οι αγώνες «με την προβοκατόρικη δράση “γνωστών – αγνώστων”, οι οποίοι αποδεδειγμένα και διαχρονικά έχουν σχέση με αυτούς τους μηχανισμούς “κρατικούς” και “παρακρατικούς” που οδηγούν σε τραγωδίες σαν αυτές που ζήσαμε στη Marfin».