Σαν σήμερα πεθαίνει ο Πιοτρ Τσαϊκόφσκι

Σαν σήμερα, στις 6 Νοεμβρίου του 1893 (με το παλιό ημερολόγιο) πεθαίνει σε ηλικία μόλις 53 ετών ο μεγάλος Ρώσος συνθέτης κλασικής μουσικής της ρομαντικής εποχής Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, ο άνθρωπος που μας έκανε να ταξιδέψουμε σε ένα ονειρικό κόσμο με έργα όπως «Η Λίμνη των Κύκνων», «Η Ωραία Κοιμωμένη», ή «Ο Καρυοθραύστης».

Μεστές και φωτεινές οι μουσικές του επινοήσεις, έγιναν και παραμένουν δημοφιλείς σε όλο τον κόσμο. Ο Τσαϊκόφσκι δεν περιφρόνησε τη ρώσικη μουσική παράδοση, αλλά ούτε και τη λόγια μουσική της Δύσης.  Δημιούργησε ένα ιδιαίτερο μελωδικό ηχόχρωμα στις συνθέσεις του, τις συμφωνίες, τις όπερες, τα μπαλέτα και τα έργα μουσικής δωματίου, που κερδίζει αμέσως την προσοχή, ιδιαίτερα των μικρών παιδιών – δεν υπάρχει καλύτερη μουσική επένδυση για ένα παραμύθι από τις νότες του Τσαϊκόφσκι.

Ο Τσαϊκόφσκι γεννήθηκε το 1840 στο Βότκινσκ της Ρωσίας. Ο πατέρας του, Ίλυα Πέτροβιτς Τσαϊκόφσκι, ήταν κυβερνητικός μηχανικός ορυχείων, ουκρανικής εθνικότητας, που δούλευε ως διευθυντής εργοστασίων σε διάφορες ρώσικες πόλεις. Η μητέρα του συνθέτη, η Αλεξάνδρα Αντρέγιεβνα ντ’ Ασσιέ, είχε και γαλλική καταγωγή.

Ο Τσαϊκόφσκι ξεκίνησε μαθήματα πιάνου στην ηλικία των πέντε ετών. Ως ένας πολύ ταλαντούχος μαθητής, μέσα σε τρία χρόνια ο Πιοτρ Ίλιτς μπορούσε να διαβάζει μουσική τόσο καλά όσο και ο δάσκαλος του. Οι γονείς του υποστήριζαν θερμά το μουσικό ταλέντο του, προσλαμβάνοντας έναν καθηγητή, αγοράζοντάς του ένα πιάνο και ενθαρρύνοντας τις σπουδές του σ’ αυτό το όργανο. Ωστόσο, ο ενθουσιασμός των γονιών του για το μουσικό ταλέντο του, με τον καιρό υποχώρησε. Το 1850, η οικογένεια αποφάσισε να στείλει τον Τσαϊκόφσκι στην Αυτοκρατορική Νομική Σχολή στην Αγία Πετρούπολη, όπου θα προετοιμαζόταν για μια σταδιοδρομία δημοσίου υπαλλήλου.

Ευτυχώς ο Τσαϊκόφσκι, αψήφησε τις επιθυμίες της οικογένειάς του να ακολουθήσει το δημοσιοϋπαλληλικό κλάδο, και τελικά αποφάσισε να αφοσιωθεί στη μουσική. Το 1862 μπήκε στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης, από όπου αποφοίτησε το 1865. Η καριέρα του εκτοξεύτηκε, έγινε διάσημος, τιμήθηκε από τον Τσάρο, του χορηγήθηκε ισόβια σύνταξη και εγκωμιαζόταν στα μουσικά μέγαρα όλου του κόσμου.

Ο πρόωρος θάνατός του αποδίδεται σε χολέρα, αλλά κάποιοι δεν αποκλείουν την αυτοκτονία. Κάτι που δεν φαίνεται απίθανο, αν σκεφτεί κανείς πως ο Τσαϊκόφσκι περνούσε περιόδους έντονης κατάθλιψης, μιας και η προσωπική του ζωή ήταν ταραγμένη: είχε κάνει έναν παρορμητικό, αλλά καταστροφικό γάμο, που διαλύθηκε σύντομα, ενώ η ξαφνική κατάρρευση, μετά από δεκατρία χρόνια, της μοναδικής σοβαρής σχέσης που είχε στη ζωή του, με την πλούσια χήρα Ναντέζντα φον Μεκ, του κόστισε πολύ… 

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.