Περιστέρι: Από πού βγαίνει το όνομα του Δήμου;

Η λέξη περιστέρι είναι αβέβαιης ετυμολογίας, όπως λέει το Λεξικό της Νέας ελληνικής Γλώσσας. Προέρχεται από το αρχαίο «περιστερά», το οποίο πιθανόν να προκύπτει από το «πελιστερά», από το επίθετο «πελιός», που σημαίνει μελανωπός, ωχρός.

Τώρα, ο ομώνυμος δήμος του δυτικού τομέα του Αθηναϊκού πεδίου, από τους πολυπληθέστερους στην Ελλάδα, το Περιστέρι, δεν είναι σίγουρο πώς πήρε το όνομά του. Κατά μία εκδοχή, ο νονός ήταν κάποιος Περιστέρ Αγάς της Τουρκοκρατίας, αλλά δεν είναι σίγουρο εάν αυτό ήταν το πραγματικό όνομά του, ή απλώς το παρατσούκλι του, από τα πολλά αγριοπερίστερα που σύχναζαν στην περιοχή. Να προσθέσω πως το 1934 το Περιστέρι αποσπάσθηκε από το Δήμο Αθηναίων, στον οποίο ανήκε και αναγνωρίσθηκε ως Δήμος λόγω του μεγάλου πληθυσμού του, ενώ τον ίδιο χρόνο έγιναν οι πρώτες δημοτικές εκλογές.

Τώρα, για κάποιον ανεξήγητο, σε μένα τουλάχιστον, λόγο, το πτηνόν περιστέρι μάλλον πρέπει να έχει εξαιρετικές δημόσιες σχέσεις, μιας και η παρουσία του στη θρησκεία και τη μυθολογία, παλαιά και σύγχρονη, είναι εντονώτατη. Ας πούμε, στη Χριστιανική θρησκεία έχουμε το Άγιο Πνεύμα να παρουσιάζεται με τη μορφή περιστεριού. Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί – θα μπορούσε να είχε τη μορφή κότας ή γαλοπούλας και να ήταν εξίσου άγιο.

Ή, το άλλο τετριμμένο και έωλο σύμβολο των χρόνων μας: το περιστέρι της ειρήνης. Άλλη μια αυθαιρεσία, που πηγάζει πάλι από την εβραϊκή μυθολογία, με το Νώε να στέλνει ένα λευκό περιστέρι μετά τον Κατακλυσμό, για να διαπιστώσει εάν έχουν τραβηχτεί τα νερά.

Θα μπορούσε μια χαρά να είχε στείλει ένα κατάμαυρο κοράκι. Ο κόραξ είναι απείρως εξυπνότερος από το περιστέρι, του οποίου η μοναδική αληθινή συμβολή στην κονωνική ζωή είναι αφενός η άφθονη παραγωγή κουτσουλιών και αφετέρου ο βιοπορισμός των φωτογράφων και μικροπωλητών της πλατείας Συντάγματος, που, παλιότερα τουλάχιστον, πουλούσαν σποράκια, για να βγαίνουν οι τουρίστες φωτογραφίες, με αυτά τα εντελώς υπερεκτιμημένα πτηνά.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.