Εντοπίστηκε δεύτερος παγωμένος εξωπλανήτης γύρω από τον Εγγύτατο Κενταύρου

Μια διεθνής επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής έναν ιταλικής καταγωγής ερευνητή του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη, ανακάλυψαν βάσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη ενός δεύτερου εξωπλανήτη σε τροχιά γύρω από τον Εγγύτατο του Κενταύρου (Proxima Centauri), το κοντινότερο στη Γη άστρο, σε απόσταση 4,3 ετών φωτός.

Με αυτή την ανακάλυψη -η οποία πάντως θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με νέες παρατηρήσεις- ο Εγγύτατος γίνεται το κοντινότερό σύστημα με πολλαπλούς πλανήτες. Ο Εγγύτατος, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1915, είναι ένας κόκκινος νάνος, μικρότερος και πιο κρύος από τον Ήλιο, που αποτελεί το τρίτο άστρο σε ένα τριπλό σύστημα, μαζί με το διπλό άστρο Εγγύτατος ΑΒ. Από το 2016 είχε ανακαλυφθεί ότι φιλοξενεί ένα πλανήτη, τον Εγγύτατο β (Proxima b), με μέγεθος περίπου παρόμοιο με αυτό της Γης και μάλιστα στη λεγόμενη «φιλόξενη ζώνη», δηλαδή σε κατάλληλη απόσταση από το μητρικό άστρο του, ώστε πιθανώς να διαθέτει υγρό νερό και να είναι κατοικήσιμος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Φάμπιο Ντελ Σόρντο, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ και του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, καθώς επίσης τον Μάριο Νταμάσσο από το Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής (INAF) στο Τορίνο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», έφεραν στο φως νέα δεδομένα που υποδηλώνουν την παρουσία ενός δεύτερου πλανήτη σε αυτό το σύστημα, του Εγγύτατου γ (Proxima c).

Η ανάλυση δεδομένων από παρατηρήσεις διάρκειας 17 ετών που έγιναν από το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) στη Χιλή, συγκεκριμένα με τους φασματογράφους HAPRS στο αστεροσκοπείο της Λα Σίγια και UVES στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Σέρρο Παρανάλ, έδωσε στοιχεία για την ύπαρξη του δεύτερου εξωπλανήτη, ο οποίος έχει περίπου έξι φορές μεγαλύτερη μάζα από της Γης, συνεπώς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «υπερ-Γη».

Η διάρκεια του έτους του (πλήρης περιφορά γύρω από το άστρο του) είναι 5,2 γήινα χρόνια, ενώ η θερμοκρασία στην επιφάνειά του υπολογίζεται ότι είναι μείον 230 βαθμοί Κελσίου, καθώς περιστρέφεται σε μακρινή απόσταση μιάμιση αστρονομικής μονάδας από το άστρο του. Συνεπώς, σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για έναν παγωμένο πλανήτη, που δεν είναι πιθανό να φιλοξενεί ζωή όπως τουλάχιστον την ξέρουμε.

Αυτό που κάνει αυτόν τον εξωπλανήτη ενδιαφέροντα, εκτός από την εγγύτητά του στο ηλιακό μας σύστημα, είναι η πιθανότητα οι επιστήμονες να τον παρατηρήσουν με πολλές διαφορετικές μεθόδους, όπως η αστρομετρία και η άμεση απεικόνιση. Δεδομένα από περαιτέρω αστρομετρικές παρατηρήσεις, που βρίσκονται σε εξέλιξη με τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Gaia, θα επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του και θα δείξουν την ακριβή μάζα και τροχιά του.

Προς διερεύνηση παραμένουν διάφορα άλλα ερωτήματα, όπως ποιά είναι η σύνθεση της ατμόσφαιρας του Εγγύτατου γ και αν έχει σύστημα δακτυλίων όπως ο Κρόνος. Το νέο ουράνιο αντικείμενο προς το παρόν έχει τον χαρακτηρισμό του υποψήφιου εξωπλανήτη. Σύμφωνα πάντως με τον Ντελ Σόρντο, η πιθανότητα να υπάρχει όντως ο Εγγύτατος γ, είναι μεγάλη (83%).