Δημήτρης Πιατάς: Εκμεταλλευόμαστε το παρελθόν της Ελλάδας χωρίς να το τιμούμε

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου- Watkinson

Καταμετρά σήμερα σαράντα πέντε χρόνια καριέρας και δηλώνει “ευτυχής” καλλιτέχνης. Είναι ένας από τους λίγους Έλληνες ηθοποιούς που κατάφεραν να διανύσουν αμέτρητα χιλιόμετρα στο σανίδι, βασιζόμενος στο ταλέντο του, τα εκφραστικά του μέσα, μια φωνή χαρισματική και πάνω από όλα την ανάγκη του να δημιουργεί και προβάλλει χαρακτήρες και ήρωες με έμφαση στη σωστή αισθητική και όχι τον εντυπωσιασμό.

Ο πολυπράγμων Δημήτρης Πιατάς φορά το ονειροπόλο προσωπείο του Κουασιμόδου και ανεβάζει από σήμερα στο Παλλάς το σκοτεινό αριστούργημα του Β. Ουγκώ “Η Παναγία των Παρισίων”. Στο πλευρό του έχει τη Νάντια Κοντογέωργη ως Εσμεράλντα, ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει η μετρ των παιδικών παραστάσεων Σοφία Σπυράτου.

Συναντήσαμε τον πολύπειρο ηθοποιό στο καμαρίνι του, μετά από πρόβες για την ιδιαίτερα απαιτητική παράσταση και συζητήσαμε για τα ζητήματα που συνεχίζει να θέτει σήμερα το θρυλικό μυθιστόρημα (ενάμιση αιώνα μετά την κυκλοφορία του), το φαινόμενο του bullying, το παρελθόν και το μέλλον των Ελλήνων, τον έρωτα καθώς και την πρώτη του νουβέλα με τίτλο “Σινέ Λαύκος”, με την οποία αισθάνεται την ανάγκη να εκτεθεί και να αποχαιρετήσει αγαπημένα του πρόσωπα.

Μιλήστε μας λίγο για το κείμενο. Η εκδοχή της Παναγίας των Παρισίων που θα δει το κοινό είναι πιστή στο αρχικό σκοτεινό κείμενο;

«Καταρχάς να πω ότι είναι ένα κλασικό, ένα συγκλονιστικό έργο που έγραψε ο Βίκτορ Ουγκό που αφορά μια συγκεκριμένη εποχή και έχει μια ιδιαιτερότητα, αυτή του υπαρκτού προσώπου: Ο Κουασιμόδος ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο στη Νοτρ Νταμ που υπέφερε από μια πραγματική αρρώστια που του παραμόρφωσε το πρόσωπο. Οι νοητικές του ικανότητες ήταν αρκετά καλές, μόνο που δεν μορφώθηκε, έζησε μέσα στην εκκλησία. Είναι ποιητική αιδοία του Ουγκό το γεγονός ότι ερωτεύεται μια πανέμορφη τσιγγάνα, την οποία ερωτεύεται και ο διοικητής, ο απόλυτος άρχων, η εξουσία, ο Φρολό. Υπάρχει έτσι μια περίεργη αντιπαλότητα ανάμεσα στα δύο πρόσωπα, η οποία είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

Το έργο όντως είναι σκοτεινό και το τέλος του ιδιαίτερα. Ο Στρατής Πασχάλης που έκανε τη διασκευή έμεινε πολύ πιστός στο πνεύμα του έργου, κράτησε την ποιότητα του λόγου, όχι όμως το φινάλε, όχι τη σκοτεινιά, γιατί είναι ένα έργο που απευθύνεται και σε παιδιά. Τελειώνει με ένα happy end που είναι δεδομένο. Και το Χόλιγουντ όταν το έκανε animation, με τον ίδιο τρόπο το τελείωσε.»

Ο Κουασιμόδος για εσάς ποιος είναι, πώς τον προσεγγίσατε;

«Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον στοίχημα. Δεν ήθελα να τον παρουσιάσω γραφικά, ήθελα να τον προσεγγίσω ουσιαστικά, εσωτερικά. Διεκδίκησα αυτό το δικαίωμα που έχει κάθε άνθρωπος στο όνειρο, είτε είναι όμορφος είτε είναι άσχημος. Το δικαίωμά του να ονειρεύεται δεν μπορεί κανείς να του το αφαιρέσει, ό,τι και αν θέλει να κάνει. Κράτησα αυτήν την εσωτερική ποιότητα του ονείρου και ακόμα και στην αγριάδα ενός δύσμορφου προσώπου σαν αυτού του Κουασιμόδου.»

Εκτός της εμφάνισής του είναι και ένα σύμβολο αγάπης: Ο Ουγκό τον ήθελε να αγκαλιάζει μέχρι τον θάνατό του την Εσμεράλντα. Υπάρχει σήμερα τέτοια αγάπη ή έχουμε ξεφύγει με τα clicks και τα likes;

«Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει. Θα ήταν οδυνηρό ο άνθρωπος να πάψει να αγαπάει. Αυτού του είδους την αγάπη όμως -που είναι η απόλυτη αγάπη για την οποία θα θυσιάσεις ακόμα και τη ζωή σου- η σημερινή μας εποχή αντιμετωπίζει με όρους ιατρικούς. Την προσεγγίζει με έννοιες ψυχιατρικές και όχι αληθινές. Είναι η ευτέλεια της ορθολογιστικής εποχής μας που θέλει όλα να τα ερμηνεύσει. »

Σαν ηθοποιός χρησιμοποιείτε τη μεταμφίεση, τη μάσκα σε πιο γκροτέσκο χαρακτήρες είτε ως προς το μέγεθος είτε ως προς την εμφάνιση; Ή αυτό μπορεί να είναι και παγίδα;

«Τη μάσκα τη χρειαζόμαστε ούτως ή άλλως. Ας μην ξεχνάμε ότι το αρχαίο θέατρο ήταν με μάσκες. Με κάποιον τρόπο η μάσκα παγιδεύει ένα συναίσθημα και “καθαρίζει” τον χαρακτήρα του ήρωα. Θέλησα να έχω διττή παρουσία με τη μάσκα: Δηλαδή να μη με παγιδεύσει, απλώς αυτήν τη μάσκα να τη ζωντανέψω, να της δώσω χρώμα και ομορφιά μέσα στην ασχήμια. Το στοίχημα θα κερδηθεί μέσα στην παράσταση.

Η μεταμόρφωσή σας είναι το λιγότερο εντυπωσιακή. Πόση ώρα διαρκεί η διαδικασία;

«Η εντύπωση που έχουν όλοι είναι ότι διαρκεί πάρα πολύ. Δεν είναι τόσο χρονοβόρο. Περισσότερος κόπος χρειάστηκε για να κατασκευαστεί η μάσκα και να μπορέσω να υποστώ τη διαδικασία που χρειαζόταν η κατασκευή της. Η προετοιμασία για την παράσταση είναι σύντομη.

Σας περιορίζει εκφραστικά;

«Δε με περιορίζει αλλά με επηρεάζει σίγουρα.»

Η χημεία σας με τη Νάντια Κοντογεώργη;

«Είναι μια νέα συνάδελφος, την οποία αγαπώ και εκτιμώ πολύ. Την παρακολουθώ εδώ και πολλά χρόνια και χαίρομαι που βρέθηκα μαζί της γιατί επαλήθευσε την εικόνα που είχα σχηματίσει για εκείνη, πριν τη συναντήσω. Είναι ένα γλυκύτατο ταλαντούχο πλάσμα, το οποίο έχει πολλά να δώσει στο θέατρο.»

Το έργο πραγματεύεται πάρα πολλές θεματικές και ζητήματα που παραμένουν καίρια και άλυτα από το 1831 μέχρι σήμερα. Ποια ξεχωρίζετε εσείς;

«Καταρχάς συνειδητοποίησα ότι υφίσταται από αρχαιοτάτων χρόνων αυτό το κυνηγητό των μειονοτήτων και των ανθρώπων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σήμερα έχει ονομασία (bullying) και παρατηρείται πολύ έντονα στα σχολεία ή και αλλού. Οι “υγιείς” άνθρωποι αντιμετωπίζουν πολύ σκληρά ανθρώπους με προβλήματα. Το οδυνηρό είναι ότι εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα. Ανησυχώ πολύ για το μέλλον.»

Η Νάντια Κοντογεώργη σαν Εσμεράλντα στα χέρια του “Κουασιμόδου” Δημήτρη Πιατά

Να μιλήσουμε λίγο για τον ρατσισμό; Ο Κουασιμόδος είναι στα μάτια του κόσμου τρομακτικός. Λόγω της διαφορετικότητάς του, τον λιντσάρουν. Είδαμε πρόσφατα τραγικές εικόνες λιντσαρίσματος με τον Ζακ Κωστόπουλο. Πιστεύετε ότι οι Έλληνες είμαστε ρατσιστές;

«Δεν θέλω να δώσω τέτοιες έννοιες. Θέλω να σταθώ και σε κάποια γεγονότα θετικά που έχουν γίνει. Στη γενναιοδωρία απέναντι σε πρόσφυγες από ανθρώπους που δεν πληρώνονται και όχι από ΜΚΟ που πληρώνονται. Από απλούς αγρότες, νησιώτες οι οποίοι πράγματι φύλαξαν και διέσωσαν ανθρώπους. Νομίζω ότι η χώρα μου δεν διαφέρει πια από την υπόλοιπη Ευρώπη. Περιλαμβάνει όλη την κάστα ανθρώπων, και των καλών και των κακών.»

Τι σας τρομάζει σήμερα στην Ελλάδα;

«Με τρομάζουν δύο πράγματα: Το παρελθόν της και το μέλλον της. Γιατί το παρόν της είναι δεδομένο. Το μέλλον δεν το ξέρω. Το παρελθόν με τρομάζει γιατί το χρησιμοποιούμε, το εκμεταλλευόμαστε αλλά δεν το τιμάμε.»

Τι σας δίνει ελπίδα;

«Ο ήλιος της χώρας μου.»

Τι αγαπάτε;

«Τους συνανθρώπους μου και σίγουρα τα πολύ δικά μου κοντινά πρόσωπα που είναι ο μικρόκοσμός μου. Χάρη σε αυτά μπορώ ακόμα να ελπίζω και να έχω μια ενδιαφέρουσα καθημερινότητα.»

Ποιες είναι οι κινητήριες δυνάμεις σας;

«Η αισιοδοξία μου, το χιούμορ μου και ο ανθρωπισμός μου.»

Ως ηθοποιός έχετε μια μακρά πορεία με πολλούς σημαντικούς σταθμούς και ερμηνείες που ξεχώρισαν. Είστε χορτάτος, υπάρχει κάτι που δεν έχει κάνει ακόμα και θέλετε;

«Δεν είμαι απλά χορτάτος, τα έχω χωνέψει όλα (γέλια). Είμαι 45 χρόνια στο επάγγελμα, έχω κάνει όλα τα είδη του θεάτρου. Θα έλεγα ότι είμαι ένας ευτυχής καλλιτέχνης.»

Μοιραστείτε μαζί μας μια κορυφαία σας στιγμή στο θέατρο και μια αστεία εκτός θεάτρου.

«Εκτός θεάτρου αποφεύγω τις αστείες σκηνές, εξάλλου δεν φέρω καμία κωμικότητα στην προσωπική μου ζωή. Ας πούμε αρκετοί θαυμαστές με έχουν χαρακτηρίσει ως φιλοφρόνηση “γελοίο”. Αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτό, η γλώσσα παίρνει άλλη αξία όταν γίνεται φιλοφρόνηση να σε χαρακτηρίζουν “γελοίο”.

Ως καλλιτέχνης έχω ζήσει υπέροχες στιγμές. Να σταθώ πριν μερικά χρόνια όταν παίξαμε με το Εθνικό Θέατρο τον “Περικλή” του Σαίξπηρ στο θέατρο του βρετανού ποιητή, το Globe Theatre στο Λονδίνο, όπου αποσπάσαμε χειροκροτήματα και κριτικές διθυραμβικές. Για πρώτη φορά αισθάνθηκα ότι ήμουν ηθοποιός του κόσμου. Ήταν ένας χώρος μοναδικός, όπως και η εμπειρία. »

Έχετε δηλώσει ότι σημαντικό στοιχείο στην καριέρα σας αποτέλεσαν και τα όχι που έχετε πει. Σε τι λέτε όχι σήμερα;

«Έχω πρόβλημα με την αισθητική γενικά κι επειδή απουσιάζει πολύ η αισθητική και στον χώρο μου και στο θέατρο, έχω πει πάρα πολλά όχι, προσπαθώντας να διαφυλάξω τα σημαντικά “ναι” που έχω πει.»

Μια ταινία ή παράσταση που είδατε τελευταία και σας άρεσε;

«Είδα και με ενθουσίασε η ταινία “Ψυχρός πόλεμος” του πολωνού σκηνοθέτη Π. Παβλικόφσκι. Τη βρήκα εξαιρετική»

Μιλήστε μας και για το “άνοιγμά” σας στη λογοτεχνεία. Έχετε στα σκαριά το πρώτο σας μυθιστόρημα;

«Ναι, τιτλοφορείται “Σινέ Λαύκος και θα κυκλοφορήσει σε δέκα ημέρες από τις εκδόσεις “Μεταίχμιο”. Είναι μια νουβέλα που έχω γράψει και ταυτόχρονα ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα για φίλους μου που δεν είναι πια στη ζωή και που έζησαν μαζί μου σε ένα υπέροχο χωριό, το Λαύκο του Πηλίου. Λαύκος σημαίνει καθαρός ορίζοντας. Κατέγραψα με πολύ χιούμορ κάποια στιγμιότυπα και θέλω να πιστεύω ότι έχει αρκετό ενδιαφέρον στο να εκτεθώ με ένα πράγμα που δεν είναι το αντικείμενό μου.»

Η διαδικασία της συγγραφής σας δυσκόλεψε;

«Θα έλεγα πιο πολύ με λύτρωσε. Δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας οπότε λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο σαν ένα νέο “παιχνίδι. Η συγγραφή του διήρκεσε περίπου 10 χρόνια, τόσα αριθμούν από τότε που με άρχισαν να με αποχαιρετούν οι φίλοι μου από τη ζωή. Και άρχισα να γράφω κάποια πράγματα που κρίνω ότι είναι πολύ ενδιαφέροντα. Είχαν πολύ αισιοδοξία. Δεν θέλω να το διαβάσουν τόσο οι δικοί μου άνθρωποι γιατί με ξέρουν. Θέλω να το διαβάσουν οι ξένοι.»

Το εξώφυλλο του βιβλίου του Δ. Πιατά “Σινέ Λαύκος”, το οποίο ανοίγει μια πόρτα στον κόσμο του, τις αναμνήσεις και τα ονείρατά του. Ένα οδοιπορικό επιστροφής σ’ ένα εξοχικό σπίτι του 1875, στον Λαύκο Μαγνησίας.

Η Παναγία των Παρισίων

Το κλασικό μυθιστόρημα του Ουγκό ανεβαίνει από σήμερα, Σάββατο, στο θέατρο Παλλάς σε μια σύγχρονη θεατρική διασκευή, μέσα από ένα μουσικοχορευτικό υπερθέαμα για όλη την οικογένεια. «Η Παναγία των Παρισίων» μιλά για τη διαφορετικότητα και τις κοινωνικές διακρίσεις, για το πολυσυζητημένο σύγχρονο bullying που το βρίσκουμε ίδιο με το σημερινό τον καιρό του μεσαίωνα, για τον αγνό, ανιδιοτελή έρωτα που φτάνει ως την απόλυτη προσφορά και αγάπη, για τον αυταρχισμό και τις αυθαιρεσίες της εξουσίας που συνθλίβουν ή χειραγωγούν ύπουλα τον απλό άνθρωπο.

Ένα βαθιά ανθρώπινο ποίημα που θα μας ταξιδέψει στις ιστορίες του αγαθού Κουασιμόδου και της όμορφης Εσμεράλντας, γεμάτες από μαγεία, χιούμορ, αλήθεια και παραμύθι. Με σεβασμό στην ουσία και το κλίμα του κλασικού αφηγήματος, που προσαρμόζεται όμως στις σημερινές γλωσσικές και αισθητικές αντιλήψεις και συνθήκες, ώστε τα παιδιά κάθε ηλικίας να το παρακολουθούν με άνεση και ενδιαφέρον, αλλά και να αντλούν χρήσιμα ηθικά διδάγματα, ευεργετικά για τις ψυχές τους.

Η Εσμεράλντα (Νάντια Κοντογεώργη) χορεύει για τον Φοίβο (Δημήτρης Γκοτσόπουλος)

Συντελεστές

Κείμενο: Στρατής Πασχάλης

Σκηνοθεσία-χορογραφία: Σοφία Σπυράτου

Μουσική: Νίκος Κυπουργός

Σκηνικά-κοστούμια: Μανόλης Παντελιδάκης

Σχεδιασμός φωτισμών: Λευτέρης Παυλόπουλος

Διεύθυνση παραγωγής: Χρηστίνα Νιάρου

Εκτέλεση παραγωγής: Δημήτρης Συνοδινός

Ειδικές κατασκευές: Αλέξανδρος Λόγγος

Παίζουν: Δημήτρης Πιατάς (Κουασιμόδος), Νάντια Κοντογεώργη (Εσμεράλντα), Θοδωρής Κατσαφάδος (Φρολό), Γιώργος Συμεωνίδης (Γκρεγκουάρ), Δημήτρης Γκοτσόπουλος (Φοίβος), Κώστας Μαγκλάρας (Αρχηγός Των Τσιγγάνων), Αλέξανδρος Ψυχράμης (Βασιλιάς Λουδοβίκος), Μάριος Πετκίδης (Γρύπας Α’), Ιωάννης Κοντέλλης (Γρύπας Β’)

Πληροφορίες

«Παναγία των Παρισίων» του Βίκτωρος Ουγκώ

Θέατρο Παλλάς (Βουκουρεστίου 5 -City Link,Κέντρο. Τηλ.: 2103213100 )

Διπλές παραστάσεις κάθε Σάββατο στις 11:30 & 15:00 και Κυριακή στις 11:30 & 15:00

Εισιτήρια: T€ 20-9.

Ο Κουασιμόδος (Δ. Πιατάς) με τους δύο Γρύπες (Μάριος Πετκίδης, Ιωάννης Κοντέλλης)