Σιγά τον πολυέλαιο: Τι σημαίνει η φράση

Τον καιρό του Όθωνα, στις δεξιώσεις που διοργάνωνε το παλάτι, οι προσκεκλημένοι ήταν ετερόκλητοι. Οι Βαυαροί ευγενείς και οι υψηλοί ξένοι καλεσμένοι του ελληνικού θρόνου συγχρωτίζονταν με αγωνιστές του 1821, ή τους απογόνους τους, που είχαν μία τελείως διαφορετική αντίληψη για το σαβουάρ βιβρ στις επίσημες εκδηλώσεις.

Εκτός από τους ευρωπαϊκούς χορούς, στις δεξιώσεις του Όθωνα χορεύονταν και ελληνικοί δημοτικοί χοροί –άλλωστε ο ίδιος ο βασιλιάς Όθων, Otto στα γερμανικά, συνήθως παρευρισκόταν ντυμένος παραδοσιακά με φουστανέλα, με τη βασίλισσα Αμαλία αναλόγως ενδεδυμένη.

Κατά τη διάρκεια λοιπόν των δημοτικών χορών, που χόρευαν με ενθουσιασμό οι ντόπιοι και προσπαθούσαν φιλότιμα να μάθουν οι ξένοι, οι χορευτές, όταν έφταναν το τσακίρ κέφι συνήθιζαν να βγάζουν την κουμπούρα και να πυροβολούν ψηλά, ενώ μαζί με τις μπαλοθιές, καμιά φορά και κάνα δίκιλο από τα καρφιά τσαρούχι εκτοξευόταν προς τα πάνω.

Από τα βλήματα αυτά φυσικά κινδύνευαν τα ακριβά κρυστάλλινα πολύφωτα που καταύγαζαν τις ανακτορικές αίθουσες. Τότε, από τους ψυχραιμοτέρους των χορευτών, ή από κάποιον αυλικό της Οθωνικής καμαρίλας ακουγόταν η παραίνεση προς τον ενθουσιώδη κορυφαίο του χορού: «σιγά τον πολυέλαιον», δηλαδή, πρόσεξε τον πολυέλαιο.

Συνηθέστατα, αυτός ο χορευτής αδιαφορούσε απολύτως για την συμβουλή. Έτσι, με τα χρόνια, η φράση «σιγά τον πολυέλαιο» έγινε ειρωνική κι έφτασε να χρησιμοποιείται για κάποιον ή κάτι ανάξιο λόγου. Ας πούμε, σε μια κούφια απειλή από κάποιον θρασύδειλο, η φράση αποτελεί μια καλή απάντηση.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.