Οι δυο ευκαιρίες της αναθεώρησης

Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Έτσι ενώ είναι κατανοητές οι ενστάσεις και προβληματισμοί τόσο του Μαξίμου όσο και του Μοσχάτου για δύο από τα σημαντικότερα προς αναθεώρηση άρθρα του Συντάγματος, είναι κρίμα αυτή η ευκαιρία να πάει χαμένη ή να αναλωθεί σε ημίμετρα.

Ο λόγος για το άρθρο 86, τον περίφημο νόμο περί ευθύνης υπουργών, και το άρθρο 3 που αναφέρεται σε επικρατούσα θρησκεία.

Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, που έχει καταντήσει νόμος περί ανευθυνότητας υπουργών, πρέπει να αλλάξει και δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κανείς που να διαφωνήσει με αυτό. Η ΝΔ όμως δε θα ψηφίσει ούτε το άρθρο 86 όπως κατέστη σαφές χθες, ενοχλημένη από τις κατηγορίες Τσίπρα ότι ο Μητσοτάκης δεν θέλει να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και προβάλλοντας τον προβληματισμό πως εάν αναθεωρηθεί έστω ένα άρθρο αυτή τη φορά, θα χαθεί η δυνατότητα αναθεώρησης οποιουδήποτε άρθρου του Συντάγματος για τα επόμενα πέντε χρόνια. Άρα μία επόμενη κυβέρνηση ΝΔ δε θα μπορεί να βάλει τη δική της σφραγίδα. Και η ΝΔ επιμένει από τη δική της πλευρά σε ζητήματα όπως η αλλαγή του άρθρου 16 για να επιτραπούν μη κρατικά ΑΕΙ.

Καθώς όμως ειδικά το άρθρο 86 είναι πολύ πιθανό να προχωρήσει έτσι κι αλλιώς, ποιο το νόημα της άρνησης;

Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ, που ως αριστερό κόμμα είχε πάντα θέση υπέρ του διαχωρισμού Κράτους- Εκκλησίας, δεν τολμά να καταργήσει το άρθρο 3 του Συντάγματος (ή να δει και το προοίμιο, το οποίο ξεκινά με την επίκληση στην Αγία Τριάδα), αλλά μπαίνει στη λογική της τροποποίησης. Και αυτό χάριν της επίτευξης συναινέσεων, καθώς βλέπει προφανώς ότι το Ποτάμι θα ακολουθήσει τη ΝΔ στη συνολική άρνηση και το ΚΙΝΑΛ έχει υποχωρήσει από την αρχική του θέση για πλήρη και ξεκαθαρο διαχωρισμό Κράτους- Εκκλησίας.

Ακόμη βέβαια και να ψηφίσει ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ την τροποποίηση του άρθρου 3 που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ δε συγκεντρώνονται 180 για να αλλάξει με απλή πλειοψηφία το άρθρο στην επόμενη Βουλή (εκτός εάν τελικά ψηφίσει το Ποτάμι το συγκεκριμένο άρθρο, ΝΔ και ΑΝΕΛ είναι προφανές ότι δε θα το πράξουν) ενώ μία επόμενη κυβέρνηση με κορμό τη ΝΔ δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα το προχωρήσει. Από την άλλη μία ακόμη πιο ρηξικέλευθη πρόταση αναθεώρησης στην καλύτερη να ψηφιζόταν και από το ΚΚΕ οπότε στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο θα χρειαζόταν 180. Προς τι θα πει κανείς τότε η φασαρία; Και στην τελική δεν είναι ιστορικά ταυτισμένη η Ορθοδοξία με το ελληνικό έθνος; Με το έθνος ναι, αλλά γιατί να είναι με το κράτος, το οποίο οφείλει να αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο όλους τους πολίτες του; Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ.

Ίσως πάντως να ήταν ακόμη πιο σημαντικό να βλέπαμε βέβαια το θέμα της μισθοδοσίας των ιερέων από το κράτος… Οσο για την περίφημη εκκλησιαστική περιουσία, ας αποδίδεται στην Εκκλησία αποζημίωση.

Σίγουρα αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να πάει χαμένη. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση επιρρίπτουν βέβαια ευθύνες η μία στην άλλη για το γεγονός ότι μπορεί να χαθούν ευκαιρίες. Ομως η αντιπαράθεση αυτή εν τέλει δεν ενδιαφέρει τους πολίτες. Τους ενδιαφέρει να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές, που θα έχουν αντίκτυπο στην ποιότητα της δημοκρατίας.