ΑΝ ΔΕΝ ΒΛΕΠΕΙΣ ΑΚΟΜΑ ΤΟ “YELLOWJACKETS”, ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ;
Το “Yellowjackets” μαθαίνει στη νέα γενιά πώς νιώθαμε κάποτε με το “Lost”. Πώς έγινε ένα μικρό τηλεοπτικό φαινόμενο που ολοένα και γιγαντώνεται;
Η σειρά που στην Αμερική προβάλλεται από το Showtime και στην Ελλάδα αποκλειστικά από την COSMOTE TV έχει γίνει ένα παραδοσιακό από-στόμα-σε-στόμα χιτ που ήρθε για να μείνει. Ανανεώθηκε πριν καν τελειώσει για δεύτερη σεζόν (με πλάνο για πέντε), και κατορθώνει να προσθέτει θεατές με κάθε του νέο επεισόδιο. Η ιδέα και ο χώρος του “Yellowjackets” όμως γεννήθηκε μέσα από μία αποτυχία που ποτέ δεν ξεκίνησε.
Το 2017, ένα μόλις μήνα αφότου το HBO είχε ανακοινώσει το παντελώς διασυρμένο “Confederate”, μία σειρά εναλλακτικής ιστορίας που θα επιμελούνταν οι showrunners του “Game of Thrones” πριν το ίντερνετ εκραγεί εναντίον του κόνσεπτ (καταπληκτική ιδέα το να οραματιστούν δύο λευκοί πλούσιοι άνδρες έναν κόσμο όπου η δουλεία δε θα είχε καταργηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες), η Warner Bros είχε κάνει μία ακόμη ανακοίνωση που έτυχε κακής υποδοχής. Θα διασκεύαζαν τον “Άρχοντα των Μυγών”, το Νόμπελ του 1983 από τον William Golding, αλλά με γυναικείο καστ.
Ο “Άρχοντας των Μυγών” βασίζεται στην αποτυχία έξι αγοριών να αυτοκυβερνηθούν όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με την ανάγκη επιβίωσής τους σε ένα απομονωμένο νησί μετά από αεροπορικό ατύχημα. Μέχρι το τέλος του βιβλίου τρία από αυτά θα ήταν νεκρά.
Οι αντιδράσεις που ξεσηκώθηκαν μετά την προοπτική μεταφοράς του έργου με κορίτσια είχαν δύο κυρίως κατευθύνσεις. Καταρχάς πως το πρότζεκτ δεν έπρεπε εξαρχής να αναληφθεί από δύο άντρες (την ταινία θα έγραφαν και θα σκηνοθετούσαν ο Scott McGehee και ο David Siege). Επιπλέον όμως, ίσως η ίδια η πρόταση ενός γυναικείου καστ δε θα λειτουργούσε καν. “Η πλοκή εκείνου του βιβλίου δε θα συνέβαινε με γυναίκες”, είχε τουιτάρει η συγγραφέας Roxane Gay. “Τι θα έκαναν; Θα συνεργάζονταν μέχρι θανάτου;”, έγραφε ένας χρήστης forum.
Αυτό ήταν ένα από τα σχόλια που είχε διαβάσει η Ashley Lyle, μία παραγωγός και σεναριογράφος που μαζί με τον σύζυγο και συνεργάτη της Bart Nickerson έχουν κάνει την παραγωγή του “Narcos” στο Netflix. “Δεν υπήρξες ποτέ έφηβη, κύριε”, θυμάται να σκέφτεται. Η ίδια είχε υπάρξει όμως και μπορούσε να ανακαλέσει εκείνο το κορίτσι στο Γυμνάσιό της που δηλητηρίαζε το φαγητό των συμμαθητριών της για πλάκα. “Με το να δείχνεις τα κορίτσια να τα πηγαίνουν καλά και μόνο, δε ζωγραφίζεις την πλήρη εικόνα”, έλεγε πρόσφατα στους New York Times.
Η ταινία με τα ξεβρασμένα κορίτσια ακυρώθηκε τελείως από τη Warner Bros. και το πρότζεκτ άλλαξε ρότα. Το 2019, το στούντιο έφερε τον σκηνοθέτη του “Call Me by Your Name” Luca Guadanigno, για να το αναλάβει. Η δική του εκδοχή πρόκειται να μείνει πιστή στο αρχικό κείμενο, με μία ομάδα αγοριών ξανά στο επίκεντρο. Στο μεταξύ όμως η Lyle είχε νιώσει την επιθυμία να δοκιμαστεί στο κόνσεπτ που τόσοι άνθρωποι έβρισκαν αμφίβολο.
“Το 1975, οι Dearborn High Yellowjackets έγιναν η πρώτη ομάδα στην ιστορία της πολιτείας τους που προκρίθηκε για το Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Κορασίδων των ΗΠΑ στο Μάντσεστερ του Νιού Χάμσαϊρ. Δεν είχαν όμως ποτέ την ευκαιρία να αγωνιστούν. Ίσα μέρη έπος επιβίωσης, ιστορία τρόμου και κατάμαυρη αφήγηση ενηλικίωσης, το “Yellowjackets” αφηγείται την ιστορία των (άτυχων) επιζώντων ενός αεροπορικού δυστυχήματος βαθιά στην άγρια φύση του Οντάριο, εξιστορώντας την έκπτωσή τους από μία φιλική, συνεργάσιμη ομάδα σε αντιμαχόμενες, κανιβαλιστικές φατρίες.
Την ίδια στιγμή ακολουθεί τις ζωές που προσπάθησαν να κάνουν μαζεύοντας τα κομμάτια τους σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, αποδεικνύοντας ότι το παρελθόν δεν είναι ποτέ πραγματικά παρελθόν και ότι αυτό που ξεκίνησε στα άγρια δάση απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει”.
Αυτή ήταν η σύνοψη του “Yellowjackets” όταν ανακοινώθηκε το 2018. Περιγράφει ακριβώς τη σειρά που μας έχει συνεπάρει εδώ και δύο μήνες, με εξαίρεση τη χρονική της τοποθέτηση. Το “Yellowjackets” που έφτασε στις οθόνες μας ξεκινά το 1996, τη χρονιά που οι New York Times είχαν ονομάσει “Το Έτος του Έφηβου Κοριτσιού”. Πριν δούμε τη σχολική ομάδα να επιβιβάζεται στο αεροπλάνο που θα γκρεμιζόταν σε κάποιο πυκνό δάσος του Καναδά, ο πιλότος είχε αρχίσει με ένα κυνήγι από το κοντινό τους μέλλον.
Ένα κορίτσι έτρεχε στην ερημιά. Ήταν χειμώνας. Φωνές ζώων και άλλων κοριτσιών ηχούσαν μέσα από τα δέντρα. Το κορίτσι-θήραμα θα έπεφτε σε μία παγίδα και μία άλλη μασκοφόρος φιγούρα με ροζ Converse θα επιθεωρούσε το παλουκωμένο της κορμί από ψηλά. Στη συνέχεια η κοπέλα θα δενόταν, θα σερνόταν μέχρι μία κατασκήνωση, θα την κρεμούσαν για να αιμορραγήσει, θα μαγειρευόταν και θα τρωγόταν γύρω από τη φωτιά.
Η Karyn Kusama του “Girlfight” και του “Jennifer’s Body”, μία σκηνοθέτιδα δοκιμασμένη στις προκλήσεις της γυναικείας εφηβείας, δεν ήταν καθόλου τυχαία επιλογή για τη σκηνοθεσία του πιλότου. Έναν ρόλο πολύ σημαντικό για την τηλεόραση καθώς ο δημιουργός που θα αναλάβει τον πιλότο θα έχει την ευθύνη για την οπτική ταυτότητα και την ιδιοσυγκρασία ολόκληρης της σειράς, ακόμα και αν δεν σκηνοθετήσει κανένα άλλο επεισόδιο μετά από τότε
“Νομίζω ότι αυτό που με ελκύει περισσότερο είναι η έκφραση της πείνας και οι τρόποι με τους οποίους οι γυναίκες λιμοκτονούν. Το εννοώ με κυριολεκτικό και μεταφορικό τρόπο”, δήλωσε η Kusama όταν ρωτήθηκε για τον κανιβαλισμό ως κοινό στοιχείο του “Yellowjackets” και του “Jennifer’s Body”. “Έχω παρατηρήσει πόσο μεγάλο μέρος της ζωής των κοριτσιών και των γυναικών υπαγορεύεται από τη σχέση τους με το σώμα τους. Και κάτι σε σχέση με αυτό συνέχιζε να προκύπτει, τόσο στο “Jennifer’s Body” όσο και στο “Yellowjackets” – το δράμα του να πρέπει να διορθώσεις τα πράγματα με τον φυσικό σου εαυτό”.
Το 1996 και επί 19 μήνες τα κορίτσια θα έφτιαχναν και θα κατέστρεφαν την κοινότητά τους, θα έφταναν στα άκρα των βιολογικών τους ορίων, θα δέχονταν επιθέσεις από λύκους, θα ερωτεύονταν, θα γελούσαν, θα τραγουδούσαν και θα έκαναν πάρτι για τον αποχαιρετισμό της παλιάς τους ζωής. Το 2021, οι επιζώσες (κάποιες από αυτές;) ζουν στον απόηχο του τραύματος, από το οποίο καμιά τους δε θέλει να ορίζεται. Επέζησαν μία τραγωδία, αλλά είναι και σαδίστριες. Τρομοκρατούν υπερήλικες ασθενείς, αυνανίζονται με την εικόνα του συντρόφου της έφηβης κόρης τους, δολοφονούν κουνέλια στον κήπο για διασκέδαση, κάνουν βρώμικες εκστρατείες για να εκλεγούν στις εκλογές της Γερουσίας.
Είναι πολλά χρόνια τώρα που η τηλεόραση πειράζει τα όρια της ανάγκης μας να βλέπουμε συμπαθείς γυναίκες στην οθόνη, αλλά αυτό δε σημαίνει πως η ανάγκη αυτή έπαψε να υπάρχει. Έχουμε εκπαιδευτεί να προτιμάμε τους αντι-ήρωές μας αρσενικούς. Όταν γυναικείοι χαρακτήρες της κατηγορίας προβαίνουν σε παρόμοιες πράξεις με εκείνους, η ανταπόκριση του κοινού είναι πάντα, με μαθηματική βεβαιότητα, πιο επιθετική. Το “Yellowjackets” δε νοιάζεται καθόλου όμως γι’ αυτό. Δεν έχεις δει ποτέ άλλη σειρά να παρουσιάζει μία ομάδα επιζωσών τόσο συμπονετικά τραγική, αλλά ταυτόχρονα και τόσο τρομακτική και αναπολογητικά μη συμπαθή με την ευρεία έννοια.
Δεδομένου ότι πρόκειται για σειρά με έφηβα κορίτσια, τα δοκιμασμένα αρχέτυπα χαρακτήρων αφθονούν μεταξύ των θυμάτων του δυστυχήματος. Αλλά το “Yellowjackets” απολαμβάνει να ανατρέπει τις προσδοκίες μας σχετικά με το τι πρέπει να είναι και τι πρέπει να κάνουν αυτές οι νεαρές γυναίκες, δίνοντας ακόμη και στους δευτερεύοντες χαρακτήρες εσωτερικότητα.
Η αρχηγός της ομάδας και “όμορφη του σχολείου” (Ella Purnell) αποδεικνύεται ανέτοιμη για τις προκλήσεις της επιβίωσης, και σύντομα αντικαθιστάται από την αθόρυβη φίλη της (Sophie Nélisse ως έφηβη, Melanie Lynskey ως ανήλικη) που έχει τα κατάλληλα ένστικτα, ατσαλένια νεύρα και κρυφές επιθυμίες. Η Natalie (Sophie Thatcher/Juliette Lewis) πίνει για να αντιμετωπίσει τη βία στο σπίτι της, αλλά επιδεικνύει μία τόσο αναγκαία ενσυναίσθηση σε μερικά από τα πιο χαμένα μέλη του γκρουπ. Και η κοινωνικά αδέξια Misty (Samantha Hanratty/Christina Ricci) ανακαλύπτει ότι οι δεξιότητές της μπορούν να την κάνουν χρήσιμη, έως και δημοφιλή στις νέες τους συνθήκες. Για να διατηρήσει τους δεσμούς που διαμορφώνει και δεν έχει ξαναβιώσει. θα κάνει σκοτεινές επιλογές.
Το “Yellowjackets” συγκρινόταν με το “Lost” από την κυκλοφορία του τρέιλερ του ακόμα, αλλά οι συγκρίσεις ήταν επιδερμικές σε εκείνο το επίπεδο. Η ανατροπή όμως των αρχετύπων ήταν βασικό συστατικό εκείνου του τηλεοπτικού φαινομένου, συχνά μέσα από ανακαλύψεις που έκαναν οι χαρακτήρες για πτυχές του εαυτού τους που δε γνώριζαν στη ζωή τους Πριν Από το Νησί.
Και φυσικά έχουμε τη διάσταση του mystery box που μοιράζονται οι δύο σειρές: την αναγνωρίσιμη πια αρχιτεκτονική επεισοδίων που κάνουν περισσότερες ερωτήσεις από τις απαντήσεις που παρέχουν, οδηγώντας τους φαν στην τρέλα (και στα message boards) στην προσπάθειά μας να αποκωδικοποιήσουμε το επόμενο βήμα του show. Επιδόθηκαν οι σημερινοί κύριοι χαρακτήρες σε κανιβαλισμό; Ποιος χάραξε τα αινιγματικά σύμβολα σε διάφορες επιφάνειες στο απομακρυσμένο δάσος όπου συνετρίβη το αεροπλάνο; Ποιοι είναι οι άνθρωποι χωρίς μάτια; Ποιο είναι το κορίτσι που τρώνε στο πρώτο επεισόδιο; Μήπως είναι η Jackie; Ή επιβιώνει; Και αν επιβιώνει, γιατί δεν την έχουμε γνωρίσει στην τρέχουσα πλοκή; Και αν τελικά τη γνωρίσουμε, ποιος θρύλος των 1990s θα την υποδυθεί; (Η Rebecca Gayheart έρχεται πακέτο με τα δολοφονικά ένστικτα του teen “Jawbreakers”, λέω εγώ τώρα).
Είναι το μυστήριο και η επένδυση στους χαρακτήρες ταυτόχρονα που κάνουν το κοινό να επιστρέφει και να γιγαντώνεται, βδομάδα τη βδομάδα, όταν το παραδοσιακό ραντεβού με την τηλεόραση είχε θεωρηθεί ξεγραμμένο στην εποχή του streaming. Σκέφτομαι ήδη τη χρονιά που θα μεσολαβήσει μέχρι να επιστρέψει η σειρά και υποφέρω.
