Παρασκευόπουλος: Ιδιωτικοποιήσεις (στον απόηχο της ΔΕΘ)

Στη μεταμνημονιακή περίοδο τα φτωχότερα και τα μεσαία στρώματα συνεχίζουν να πλήττονται  από την στυγνή πολιτική λιτότητας. Έτσι, λογικά, από την ομιλία του Α. Τσίπρα στη ΔΕΘ περισσότερο προσέχθηκαν η εξαγγελία για την αύξηση του κατώτατου μισθού, ο σχεδιασμός φορολογικών ελαφρύνσεων και η διαγραφή μέρους του ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε στο διάστημα της πανδημίας.  Αν πάντως θα χρειαζόταν να ξεχωρίσουμε εκείνες τις εξαγγελίες που θα ήταν τελείως αδιανόητες μέσα σε ένα νεοφιλελεύθερο πολιτικό πλαίσιο, θάπρεπε να  προτάξουμε άλλες:  Κατεξοχήν εκείνες που αφορούν την ενίσχυση του δημόσιου τομέα, δηλαδή  την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και της δημόσιας παιδείας. Επίσης την επανασύνδεση  μιας τουλάχιστον συστημικής Τράπεζας με τη δημόσια διαχείριση.

Για τους κορυφαίους της πολιτικής επιστήμης ( βλ. πχ Κ. Καστοριάδη, J. Ranciere ) δημοκρατία χωρίς ισχυρό δημόσιο τομέα δεν νοείται. Στα τελευταία χρόνια μάλιστα τονίζεται ότι η υπεράσπιση της δημοκρατίας προϋποθέτει πια μια διαρκή πάλη κατά των ιδιωτικοποιήσεων εκείνων που συρρικνώνουν τον ζωτικό δημόσιο τομέα.

Ο μέσος Έλληνας πάντως και χωρίς διάβασμα έχει πια ειδική εμπειρία της σημασίας του δημόσιου τομέα και της φιλελεύθερης επιθετικότητας απέναντί  του. Η μνημονιακή  -κατεξοχήν και εξορισμού λόγω ΔΝΤ νεοφιλελεύθερη- πολιτική παρίστανε ότι βασικός της στόχος ήταν η λιτότητα που εξυπηρετεί την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους. Εκ του αποτελέσματος ωστόσο ήλθε η διάψευση, αφού το μνημόνιο αξιολογήθηκε και εξέπνευσε χωρίς το χρέος να μειώνεται. Ήταν άλλωστε αισθητό σε όλους: Η συρρίκνωση του προϋπολογισμού των Υπουργείων πχ οδηγούσε σε περιστολές δαπανών για συντήρηση εξοπλισμών. Η ασυντηρησιά εντωμεταξύ  οδηγούσε σε βλάβες και σε λειτουργικά αξεπέραστες ανάγκες αγοράς νέων. Πράγμα που οδηγούσε κατά προβλέψιμο εννοείται  τρόπο σε μεγάλες οικονομικές επιβαρύνσεις. Η λιτότητα ήταν μέσο για άλλο σκοπό, ανομολόγητο.

Αντίθετα, η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων ήταν μια ειλικρινής και ωμή επίθεση κατά του δημόσιου τομέα: Ασκήθηκε άμεσα, όπως στην περίπτωση της εκποίησης δημόσιων κτημάτων. Ασκήθηκε όμως επίσης έμμεσα και σταδιακά, ιδίως κατά την πρώτη μνημονιακή περίοδο: Ας αναλογιστούμε το παράδειγμα  της καταστροφικής συρρίκνωσης των προϋπολογισμών των δημόσιων πανεπιστημίων ώστε να ωφεληθεί ανακλαστικά η ιδιωτική εκπαίδευση. Στις μέρες μας μάλιστα η συρρίκνωση αυτή εντείνεται κι επιταχύνεται με την καθιέρωση της Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) των φοιτητών.  Σε κάθε περίπτωση όμως η απομείωση των δημόσιων χώρων και λειτουργιών ήταν χειροπιαστή και αποτελεσματική, όχι προσχηματική όπως εν πολλοίς η λιτότητα.

Πολλές δεκαετίες (αν όχι δυο αιώνες) προεκλογικών υποσχέσεων και διαψεύσεων έχουν  δημιουργήσει  μια κεκτημένη ταχύτητα λαϊκής δυσπιστίας απέναντι στις εξαγγελίες. Σήμερα βέβαια το Μητρώο της αξιωματικής αντιπολίτευσης δείχνει  αξιόπιστο: Πλείστες εξαγγελίες του Ιανουαρίου του 2015 είχαν μείνει  ανεκπλήρωτες, αφού είχαν γίνει με την αίρεση της νίκης στη μάχη με τους δανειστές. Η σύγκρουση έγινε, ήταν σφοδρή, η νίκη όπως τη θέλαμε δεν ήλθε. Ωστόσο οι εξαγγελίες του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους 2015 στηριγμένες στη νέα κατάσταση και στο μέτρο του εφικτού τηρήθηκαν.

Τώρα, σε κάθε περίπτωση ακόμη  κι όποιος διατηρεί την πατροπαράδοτη δυσπιστία καταλαβαίνει: Το σύνθημα της αναγκαίας ενίσχυσης του δημόσιου συμφέροντος και του δημόσιου τομέα έχει αναμφίβολη πολιτική αξία αφού ενισχύει ιδέες και δυναμικές. Έχει προκύψει άλλωστε ως απόηχος ευρύτερων λαϊκών διεκδικήσεων, όχι ως εφεύρημα ενός κόμματος.

* Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του  ΑΠΘ

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις