Κρασί: Κάτι περισσότερο από ζουληγμένα σταφύλια

Η ετυμολογική προέλευση της λέξης «κρασί», έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί λέει πολλά για τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι Έλληνες την πόση και τη μέθη. Λοιπόν, το κρασί προέρχεται από το μεσαιωνικό «κρασίον» που είναι υποκοριστικό της λέξης «κράσις», που σημαίνει «ανάμειξη». Η λέξη δήλωνε, όπως λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, την ανάμειξη οίνου και νερού, δηλαδή τον «κεκραμένον οίνον», που χρησιμοποιούσαν στα συμπόσια, ακριβώς για να μη γίνονται σκνίπα από την αρχή, και να μπορούν να πίνουν σχεδόν όλη νύχτα έχοντας τα μυαλά τους στη θέση τους από τη μια, κι από την άλλη μια ευχάριστη, ελαφριά μέθη.

Να πούμε πως ο αρχιτρίκλινος, ο επικεφαλής του συμποσίου, ο συμποσίαρχος, ρύθμιζε την «ευκρασία» του οίνου, τη δύναμή του δηλαδή, ανάλογα με τη σύνθεση και τις δυνατότητες της παρέας των συμποσιαστών. Ονομαστή έχει μείνει η αντοχή του Σωκράτη στο κρασί – ακόμα και άκρατο οίνο και αν έπινε, δηλαδή ανέρωτο κρασί, δεν μεθούσε, γιατί τον στήριζε, όπως μαθαίνουμε από τον Πλάτωνα, το «δαιμόνιό» του.

Το κρασάκι μας λοιπόν, που μας φτιάχνει όμορφο κεφάλι, όταν είμαστε «μετρίως υποπίνοντες», όταν το σιγοπίνουμε δηλαδή, τσιμπώντας μια μπουκιά μεζεδάκι, καθαγιάζοντάς το με καλή παρέα κι έξυπνη κουβέντα, αυτό το κρασί, μας μαθαίνει, από την ίδια την ετυμολογία του, το νόημα όχι της βίαιης κατάπνιξης, αλλά του ελέγχου των παθών και της συνακόλουθης απόλαυσης, όπως δηλαδή κάνουν οι πότες, κι όχι οι μπεκρήδες.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.