Τι σηματοδοτούν τα γεγονότα στο Καζακστάν

Η πρόσφατη κρίση στο Καζακστάν, που προσώρας έχει τεθεί υπό έλεγχο, ήρθε να υπομνήσει πως μόνο φαινομενική είναι η σταθερότητα στις χώρες που συγκροτούσαν την πάλαι ποτέ αχανή Σοβιετική Ένωση. Ιδίως αυτές που βρίσκονται στα νοτιοδυτικά της Ρωσίας και έχουν Μουσουλμανικό κατεξοχήν πληθυσμό. Ενίοτε δε αποτελούν και δεξαμενή ανθρώπινου δυναμικού για τις φονταμενταλιστικές Ισλαμιστικές οργανώσεις.

Σε πρώτη ανάγνωση η κρίση αφήνει πίσω της με επίσημα στοιχεία 164 νεκρούς, 8.000 συλληφθέντες, εκατοντάδες κτίρια λεηλατημένα και εκατοντάδες αυτοκίνητα πυρπολημένα. Πολλά εξ αυτών ανήκουν στις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας. Αυτά σε επίπεδο στατιστικής. Στα θέματα ουσίας η κρίση σηματοδοτεί την ουσιαστική ενεργοποίηση του μηχανισμού του Οργανισμού Συλλογικής Ασφάλειας (Collective Security Treaty Organisation). Και άλλες φορές στο παρελθόν ζητήθηκε η συνδρομή του (πρώτη επανάσταση στο Κυργιστάν το 2005, εθνοτικές συγκρούσεις μεταξύ Κιργίζιων και Ουζμπέκων το 2010) αλλά δεν υπήρξε ανταπόκριση. Όπως και στην περίπτωση του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τότε που ένα μέλος του, η Αρμενία, ηττήθηκε κατά κράτος. Στην περίπτωση του Καζακστάν, τέτοιου είδους ενδοιασμοί δεν υπήρξαν. Φαίνεται κατά τούτο να δημιουργείται το πρόκριμα για την ανάδειξή του σε ρόλο αντίστοιχο με αυτόν του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Που χρησιμοποιήθηκε για την κατάπνιξη των εξεγέρσεων σε Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία και Ανατολική Γερμανία.

Η κρίση όμως στο Καζακστάν εύλογα απασχολεί και για τις συνεπαγωγές της στην αγορά της ενέργειας. Τόσο λόγω του ότι η χώρα διαθέτει εξαιρετικά πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, που αποτελούν και τον πρωταγωνιστικό τομέα των εξαγωγών της, όσο και λόγω των ενεργειακών αγωγών, που διέρχονται από αυτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 5% των Κινεζικών εισαγωγών σε φυσικό αέριο, προέρχονται από το Καζακστάν. Κάθε ανατροπή του ενεργειακού της ρόλου, ακόμα και σε επίπεδο πρόσκαιρης παρεμπόδισης, δημιουργεί ντόμινο εξελίξεων και ράλι ανατιμήσεων στον χώρο της ενέργειας, που ήδη βρίσκονται σε πρωτόγνωρα ύψη. Το γεγονός ότι η επίσημη πλέον Ρωσική παρουσία, μέσα από τον Οργανισμό Συλλογικής Ασφάλειας, μπορεί να συνδυαστεί με την ‘αξιοποίηση’ της ευάριθμης Ρωσικής κοινότητας στα Βόρεια της χώρας, όπου βρίσκονται κατά βάση οι υδρογονάνθρακες, προκαλεί ανησυχίες για την απόκτηση των κλειδιών της ενεργειακής στρόφιγγας της χώρας από τον Πρόεδρο Πούτιν. Ο οποίος έχει δείξει πως ξέρει να τα χρησιμοποιεί.

* Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης, είναι Δικηγόρος, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου, Διεθνών Σχέσεων και Προμηθειών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.