Πέθανε ο σπουδαίος θεατρικός σκηνοθέτης Γιώργος Μιχαηλίδης

Πέθανε χθες σε ηλικία 80 ετών, ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Γιώργος Μιχαηλίδης, ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς σκηνοθέτες. Ο Γ. Μιχαηλίδης αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια προβλήματα υγείας. Η κηδεία του θα γίνει την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου, στις 4.00 το απόγευμα, στο νεκροταφείο Μεταμόρφωσης.

Ο Γ. Μιχαηλίδης γεννήθηκε στη Νέα Ιωνία Αττικής το 1938. Διέκοψε τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική σχολή στο Γκρατς της Αυστρίας, για να σπουδάσει υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Το 1965, δημιούργησε το Θέατρο Νέας Ιωνίας, στην ομώνυμη συνοικία της Αθήνας – το πρώτο λαϊκό περιφερειακό θέατρο στην Ελλάδα, το οποίο λειτούργησε μόνο για δυο χρόνια. Εκεί ανέβασε τα έργα «Έξω από την πόρτα» (Μπόρχερτ), «Ορέστης» (Ευριπίδη), «Η αυλή των θαυμάτων» (Καμπανέλη), «Η τελετή» (Μάτεσι), «Η επιστροφή του ευεργέτη» (Μάτεσι), «Ο κομιστής ειδήσεων» (Ανδρεόπουλου).

Το 1972, μέσα στη δικτατορία, δημιουργεί το πρώτο Ανοιχτό Θέατρο στην Κυψέλη, και παράλληλα εκδίδει το περιοδικό «Ανοιχτό Θέατρο» – μια μηνιαία επιθεώρηση πολιτικού θεάτρου. Ανέβασε τα έργα «Βόυτσεκ» (Μπύχνερ), «Κυριακάτικος περίπατος» (Μισέλ), «Μπερτόλδος» (Σκούρτη), «Ιστορίες από το δάσος της Βίεννης» (Χόρβαρτ), «Η δίκη των έξι» και «Η μάχη της Αθήνας» (Γ. Μιχαηλίδη), «Τρωαδίτισσες» (Ευριπίδη). Το 1975, διακόπτεται η λειτουργία του Ανοιχτού Θεάτρου.

Στα εννιά χρόνια που μεσολαβούν, ως τη δημιουργία του δεύτερου Ανοιχτού Θεάτρου, συνεργάζεται με τα κρατικά θέατρα και ανεβάζει με το Εθνικό Θέατρο τα έργα «Αμεδαίος» (Ιονέσκο), ‘Αντον Τσέχωφ «Βυσσινόκηπος» (Τσέχοφ), «Ηλέκτρα» (Ευριπίδη), «Μαρία Στιούαρτ» (Σίλλερ), «Οιδίπους Τύραννος» (Σοφοκλή), «Στοιχειωμένο σπίτι» (Πλαύτου). Στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανέβασε τα έργα «Εχθροί» (Γκόρκι), «Σχολείο Γυναικών» (Μολιέρου), «Φουέντε Οβεχούνα» (Λόπε Ντε Βέγκα), «Ικέτιδες» (Αισχύλου).

Το 1984 αρχίζει η λειτουργία του δεύτερου Ανοιχτού Θεάτρου. Ανέβασε μεταξύ άλλων, Ουίλιαμ Σαίξπηρ («Πολύ κακό για το τίποτα», 1984-85, «Τρικυμία» 1987-88, «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας»), Καρόν ντε Μπομαρσαί («Κουρέας της Σεβίλλης» και «Γάμοι του Φίγκαρο», 1985-86), Τζον Φορντ («Κρίμα που είναι πόρνη», 1986-87), Άουγκουστ Στρίντμπεργκ («Πελεκάνος» και «Τα δεσμά», 1987-88), Μορίς Μαίτερλινγκ (« Γαλάζιο πουλί», 1991-92), ‘Αρτουρ Σνίτσλερ («Μοναχικός δρόμος», 1992-93), Αισχύλο («Ορέστεια», 1993-94 και 2002-3), Αριστοφάνη («Ειρήνη», 1994-95), Φράνκ Βέντεκιντ («Το ξύπνημα της άνοιξης», 1995-96), Χάινερ Μίλλερ («Κουαρτέτο», 1995-96), Ίνγκμαρ Μπέργκμαν («Μετά την πρόβα» και «Τελευταία κραυγή», 1997-98), Αριστοφάνη («Αχαρνής», καλοκαίρι 1998), Φρανκ Βέντεκιντ («Λούλου», 1998-99), Ιακ. Καμπανέλη («Βίβα Ασπασία» και «Η τελευταία πράξη», 2000-01), ‘Αντον Τσέχωφ, («Η κυρία με το σκυλάκι» σε διασκευή Γ. Μιχαηλίδη, 2001-02), Ροζέ Βητράκ («Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία», 2003-04), Μάνο Ελευθερίου, Μάρω Δούκα, Μένη Κουμανταρέα, μονόπρακτα με γενικό τίτλο «Μπλε μελαγχολία» (2007), Άντον Τσέχωφ («Ο θείος Βάνιας») και Γιάννη Σολδάτο («Όταν ο Σκαρίμπας κήρυξε τον πόλεμο κατά της Χαλκίδας», 2007-08).

Το 2009 στο Θέατρο Μέλι, ανέβασε το έργο «Η αμφιβολία» του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ ενώ την ίδια περίοδο σκηνοθέτησε και την κωμωδία της Βίλλης Σωτηροπούλου «Κάθε Δευτέρα χωρίζουμε;» (2009). Στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001-2004, σκηνοθέτησε στο Μέγαρο Μουσικής την όπερα «Λυσιστράτη» του Μίκη Θεοδωράκη και στο Ηρώδειο το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλη «Μια κωμωδία». Επίσης, σκηνοθέτησε στην Πειραματική της Λυρικής Σκηνής, τον «Φάρο» του Π.Μ. Ντέιβις το 2004, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το «Τέλος καλό, όλα καλά», του Σαίξπηρ το 2005, και το «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» του Ευριπίδη (Φεστιβάλ Επιδαύρου) το 2006. 

Έχει σκηνοθετήσει στην τηλεόραση, σε δικά του σενάρια, τις σειρές «Συμβολαιογράφος», «Λαυρεωτικά», «Άθλιοι των Αθηνών», «Κάθοδος», «Θυσία» κ.ά.. Επίσης έγραψε πολλά βιβλία, μεταξύ άλλων τα μυθιστορήματα «Πέτρος Δαρζέντας» (Κέδρος, 1980) και «Φιλμ Νουάρ» (Υάκινθος, 1980), τη μελέτη «Νέοι Έλληνες θεατρικοί συγγραφείς» (Κάκτος 1987), τη νουβέλα «Η Πύλη» (Καστανιώτης 1987), το μυθιστόρημα «Τα Φονικά» (Καστανιώτης 1991, την τριλογία μυθιστορήματος «Μύηση», «Λαβύρινθος», «Έξοδος» (Καστανιώτης 1999, 2002, 2004) κ.α.

Υπουργείο Πολιτισμού: Εμφανές το ιδιαίτερο στίγμα του

Συλλυπητήριο μήνυμα για τον θάνατο του Γιώργου Μιχαηλίδη δημοσίευσε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, που ανέφερε τα εξής: «Ο Γιώργος Μιχαηλίδης υπήρξε ένας σκηνοθέτης με πλούσια παρουσία και προσφορά στο ελληνικό θέατρο. Το ιδιαίτερο στίγμα του είναι εμφανές, ήδη από το ξεκίνημά του, το 1965, και τη δημιουργία του Θεάτρου της Νέας Ιωνίας. Το θέατρο αυτό, το πρώτο λαϊκό περιφερειακό θέατρο στην Ελλάδα, λειτούργησε μόνο για δύο χρόνια, αλλά κατάφερε να δώσει ένα εμφανές στίγμα με τις ιδιαίτερες παραστάσεις του, που αγαπήθηκαν από μια ολόκληρη γενιά.

Το θέατρο της Νέας Ιωνίας έγινε κτήμα της ζωής στη γειτονιά, σπάζοντας στεγανά και φέρνοντας με ουσιαστικό τρόπο τον κόσμο σε άμεση επαφή με τη θεατρική τέχνη. Το 1972, μέσα στη δικτατορία, ο Μιχαηλίδης θα δημιουργήσει το Ανοιχτό Θέατρο και παράλληλα εκδίδει το περιοδικό «Ανοιχτό Θέατρο», μηνιαία επιθεώρηση πολιτικού θεάτρου. Ο μεγάλος αριθμός παραστάσεων που θα ακολoυθήσουν, η ιδιαίτερη σκηνοθετική του προσέγγιση σε κλασικά και σύγχρονα έργα, μαζί με την προσφορά του στη θεατρική διδασκαλία και τη συγγραφή, περιγράφουν την πολύπλευρη προσφορά του στον σύγχρονο νεοελληνικό θέατρο.

Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού εκφράζει θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του».

ΣΥΡΙΖΑ: Η απώλειά του μας στερεί από έναν διανοούμενο με βαθιά πολιτική σκέψη

«Ένας σπουδαίος άνθρωπος του θεάτρου και του πνεύματος δεν είναι πια κοντά μας» αναφέρει το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε συλλυπητήριο μήνυμα του για τον Γιώργο Μιχαηλίδη, τον σκηνοθέτη «που σημάδεψε με το έργο του το μεταδικτατορικό θεατρικό τοπίο της χώρας» και που «”έφυγε” το βράδυ της Κυριακής αφήνοντάς μας φτωχότερους”.

Κάνοντας αναδρομή στο σημαντικό έργο και την πολυδιάστατη προσφορά του, ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει για τον Γιώργο Μιχαηλίδη:

«Γεννήθηκε στη Νέα Ιωνία το 1938. Εγκατέλειψε τις σπουδές αρχιτεκτονικής για να δοθεί στο θέατρο. Αποφοίτησε από τη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου και το 1965 ίδρυσε το “Θέατρο Νέας Ιωνίας”, ένα πραγματικά λαϊκό θέατρο, στο οποίο τα δύο χρόνια που λειτούργησε, πριν κλείσει από το δικτατορικό καθεστώς, έδωσε ένα πρώτο στίγμα της ιδιαίτερης ματιάς του σκηνοθέτη.

Το 1972 θα ιδρύσει στο κέντρο της Αθήνας, στο γνωστό υπόγειο του Γκύζη, το “Ανοιχτό Θέατρο”, έναν χώρο που θα αγαπηθεί από διαδοχικές γενιές θεατών και θα προσφέρει στο θεατρικό κοινό πρωτοποριακές παραστάσεις, νέες αναγνώσεις παλαιότερων και νεότερων κλασικών, γόνιμες συνεργασίες με τους σύγχρονους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς, μια στιβαρή και μοντέρνα εικαστική πρόταση στην όψη των παραστάσεών του. Το “Ανοιχτό Θέατρο” θα φιλοξενήσει στα πρώτα τους βήματα μια γενιά ταλαντούχων ηθοποιών που πολύ γρήγορα θα γίνουν ευρύτερα γνωστοί, όπως ο Μηνάς Χατζησάββας, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η Χρύσα Σπηλιώτη κ.ά.

Με λίγες αλλά ιδιαίτερες δουλειές ο Γιώργος Μιχαηλίδης θα αφήσει τη σφραγίδα του και στη μεταδικτατορική κρατική τηλεόραση (“Ο συμβολαιογράφος”, “Λαυρεωτικά”, “Κάθοδος”).

Ως συγγραφέας, θα στρέψει τη ματιά του σε ταραγμένες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και θα ζωντανέψει στα βιβλία του την ιστορική μνήμη».

«Η απώλειά του μας στερεί από έναν διανοούμενο της σκηνής με βαθιά πολιτική σκέψη, έναν σπουδαίο δάσκαλο, έναν άνθρωπο που με το έργο του διαπαιδαγώγησε γενιές ηθοποιών και θεατών, αφήνοντας πολύτιμη παρακαταθήκη» αναφέρει το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ και εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του Γιώργου Μιχαηλίδη.