Φοιτητής και φοιτήτρια: Λέξεις άγνωστης ετυμολογίας

Στις κάλπες προσήλθαν χτες οι φοιτητές των ΑΕΙ και των ΤΕΙ για να εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους. Δυστυχώς κάποια παρατράγουδα έγιναν – μέχρι και τραυματισμοί σημειώθηκαν… Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς, είναι να συστήσουμε αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία – κι ίσως να πούμε μερικά πράγματα για τους φοιτητές από ετυμολογικής άποψης.

Λοιπόν, ο φοιτητής και η φοιτήτρια, είναι εκείνα τα πρόσωπα που φοιτούν στο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο ή σε άλλη ανώτατη σχολή, όπως λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Η λέξη «φοιτητής» έχει γίνει η πρώτη ύλη για κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες λέξεις, όπως η φοιτητριούλα κι ο φοιτητάκος, ο αιώνιος φοιτητής, το φοιτηταριό, η φοιτητοπαρέα, ο φοιτητόκοσμος, ο φοιτητοπατέρας και βέβαια το ένδοξο φοιτηταριάτο, όπως λέμε προλεταριάτο.

Ο συνδυασμός νιάτων, υψηλής εκπαίδευσης, ευφυίας, επαφής με ένα σωρό ριζοσπαστικές ιδέες, ελευθερίας από οικογενειακές δεσμεύσεις και ξενοιασιάς από βιωτικές ανάγκες, κάνει πολύ ενδιαφέρουσα, σε γενικές γραμμές εννοείται, την καθημερινότητα των φοιτητών και των φοιτητριών, ειδικά εάν προσθέσεις στην εξίσωση και το ερωτικό στοιχείο. Τόσο ενδιαφέρουσα, που για πολλούς η φοίτηση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι η καλύτερη εποχή της ζωής τους – τα φοιτητικά μας χρόνια, λένε, χαμογελώντας. Εδώ να πω πως η λέξη φοιτητής παράγεται από το αγνώστου ετύμου αρχαίο ρήμα «φοιτώ», δηλαδή «είμαι φοιτητής» αλλά και «συχνάζω».

Όμως ο Δημητράκος στο μνημειώδες λεξικό του το πιάνει αλλιώς το ζήτημα. Λοιπόν, «φοιτώ» σημαίνει «περιφέρομαι τήδε κακείσε, περιέρχομαι, πηγαίνω εδώ κι εκεί, τριγυρίζω, μπαίνω-βγαίνω, πάντοτε με τη σημασία της συχνής και επανειλημμένης κινήσεως ή του ασκόπου και αβεβαίου βαδίσματος…» Κι εδώ που τα λέμε, πολλοί φοιτούν, περνούν την φοιτητική τους ζωή ακριβώς έτσι.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.