Αλβανοί: Από την αρχαία Ιλλυρία και το Λάτιο, στη χώρα των Αετών

Οι Αλβανοί ονομάζουν τον εαυτό τους Σκιπτάρ και τη χώρα τους Σκιπερία, δηλαδή χώρα των αετών. Από πού όμως προέρχεται η λέξη «Αλβανία»; Σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας η μεσαιωνική λέξη Αλβανός παράγεται από τον λατινικό όρο «Albanus mons», δηλαδή το «Αλβανόν Όρος», ένα βουνό του Λάτιου, της ιστορικής περιοχής στην κεντρική Ιταλία, εξαιτίας των Ιλλυρικών πληθυσμών που είχαν κατοικήσει εκεί, γύρω από αυτό το Αλβανόν Όρος.

Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τον όρο Αλβανοί, όταν οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ονόμαζαν την περιοχή της σημερινής Αλβανίας, Ιλλυρία. Στη μία από τις δύο σημαντικές διαλέκτους της αλβανικής γλώσσας, στη γκέγκικη, η Αλβανία λεγόταν Άρμπεν και οι κάτοικοί της Άρμπενες, ή Αρμπιναίοι και Αρμπανέοι. Τώρα, από πού κρατά η σκούφια των ίδιων των Αλβανών, αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα.

Η επικρατέστερη επιστημονική γνώμη θέλει τους σύγχρονους Αλβανούς απογόνους των γηγενών αρχαίων Ιλλυριών, αλλά και ως ένα βαθμό, και άλλων αρχαίων βαλκανικών λαών, όπως οι Θράκες και οι Δάκες. Τώρα, οι Αρβανίτες, είναι εκείνα τα φύλα που κατέβηκαν μαζικά στη κεντρική και νότια Ελλάδα από τον 13ο μέχρι και τον 16ο αιώνα.

Η λέξη Αρβανίτης δεν έχει ετυμολογική σχέση με τον Αλβανό, καθώς παράγεται από τα Άρβανα, μια οροσειρά δυτικά της Αχρίδας, που ανήκε στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Να πούμε πως πολλοί ήρωες της Επανάστασης του 1821 ήταν Αρβανίτες, όπως ο Μιαούλης, ο Κουντουριώτης, ο Κριεζώτης, ο Κορυζής, ο Βούλγαρης κι η Μπουμπουλίνα.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.