Θέατρο Βράχων: Οι Οθωμανοί νίκησαν (;) τον Βολανάκη

Η ανηφόρα προς το Θέατρο Βράχων είναι βασανιστική. Καθώς, όμως, κάποια στιγμή φτάνεις στο χώρο, όπου βρίσκονται το εμβληματικό “Μελίνα Μερκούρη” και το φτιαγμένο στο χέρι “Άννα Συνοδινού”, όλα σε αποζημιώνουν.

Η θέα των φωτισμένων βράχων, ίσως το ελαφρύ αεράκι σε μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα, μπορεί το αυγουστιάτικο φεγγάρι και σίγουρα το θέαμα που διάλεξες να παρακολουθήσεις. Είτε συναυλία, είτε θεατρικό, είτε κάτι άλλο, όλα έχουν μια κοινή συνισταμένη, που εδώ και χρόνια έχει χαραχθεί από τους ανθρώπους οι οποίοι εργάστηκαν ή εργάζονται στο φεστιβάλ. Πολιτισμός για όλους, αλλά με σεβασμό στην τέχνη, την ποιότητα και την ψυχαγωγία με τον καθαρό ορισμό της έννοιας.

Αυτό ήταν και το όραμα του ανθρώπου που πριν από 40 χρόνια, είδε μέσα από τα νταμάρια που υπήρχαν στην Αθήνα, τον τρόπο να φτάσει η τέχνη, η αρχαία τραγωδία κατ’ αρχήν, που ο ίδιος υπηρέτησε και διακόνησε στη ζωή του, στις ευρείες μάζες της ελληνικής κοινωνίας. Ήταν ο σκηνοθέτης Μίνως Βολανάκης, αυτός που είδε τον χώρο στο Βύρωνα και λέγεται ότι είπε στον Γιάννη Βόγλη (τότε δημοτικός σύμβουλος Βύρωνα) “εδώ”. Εκεί θα ανέβαζαν την “Μήδεια”, για την οποία στον σκηνοθέτη είχαν παραχωρήσει το Ηρώδειο, καθώς η Επίδαυρος είχε δοθεί στο Εθνικό Θέατρο και στον Αλέξη Μινωτή (που επίσης ανέβαζε τη Μήδεια).

Ο Βολανάκης θεωρούσε το Ηρώδειο ακατάλληλο για παράσταση αρχαίας τραγωδίας και στράφηκε στα λατομεία, έχοντας ίσως στο μυαλό του την δουλειά που είχε κάνει μαζί με την Άννα Συνοδινού το 1965, για το θέατρο στον Λυκαβηττό. Ο χώρος στην “Εργάνη” όπως είχε ονομαστεί το λατομείο του Βύρωνα, εντυπωσίασε τον σκηνοθέτη, που θεωρούσε ιδανική και την αντανάκλαση των ήχων στην πέτρα των βράχων.

Το θέατρο φτιάχτηκε πρόχειρα και στις 6 Αυγούστου 1980, δόθηκε η παράσταση της “Μήδειας”. Ο Γιάννης Βόγλης μιλώντας στην Καθημερινή και στον Γιώργο Σαρηγιάννη, αρκετά χρόνια αργότερα, διηγήθηκε την ιστορία:

“Επισκεφτήκαμε μερικά ακόμα από τα σαράντα πέντε λατομεία που υπάρχουν στο Λεκανοπέδιο. Η τελική επιλογή έγινε σε τρεις υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, χωροταξικά επιλεγμένες με σοφία. Η Πετρούπολη για τη δυτική Αθήνα, ο Βύρωνας για την ανατολική και η Νίκαια για τον Πειραιά. Έτσι στις 6 Αυγούστου, γιορτή της Μεταμορφώσεως, στο λατομείο του Βύρωνα εγκαινιάστηκε το πρώτο θέατρο που το ονομάσαμε συμβολικά “Μεταμόρφωση”, διότι ένα λατομείο – χωματερή, που προορίζονταν από την πολιτεία να γίνει νεκροτομείο, μεταμορφώθηκε σε θέατρο. Σήμερα έχει μετονομαστεί σε θέατρο “Μελίνα Μερκούρη”. Ακολούθησε ο Κοκκινόβραχος στη Νίκαια– σημερινό”Κατράκειο” – και τον επόμενο χρόνο το θέατρο “Πέτρας” στην Πετρούπολη”

Τρεις μέρες αργότερα, μετά την “Μήδεια”, στην αυγουστιάτικη πανσέληνο του 1980 ο Μάνος Χατζιδάκις, παίζοντας πιάνο συνόδεψε τον Σπύρο Σακκά, στο πρώτο ρεσιτάλ του μεγάλου Έλληνα συνθέτη μετά το 1965. Οι γιορτές των Βράχων, άρχιζαν μέσα σε μυσταγωγία, ενώ η σκόνη από το παλιό λατομείο δεν είχε καλά-καλά κατακαθίσει.

Αλλά εκεί που κάποτε ο ήχος από τα φουρνέλα ακουγόταν στα αυτιά κάθε μεγάλου ή μικρού Βυρωνιώτη, δεν φτιάχτηκαν μόνο δυο θέατρα, που φιλοξενούν σπουδαία ακροάματα. Δυο άλλοι οραματιστές και εμβληματικοί Δήμαρχοι, ο Δημήτρης Νικολαΐδης του Βύρωνα και ο Ανδρέας Λεντάκης του Υμηττού, κινητοποιώντας τους δημότες τους, είχαν σαν στόχο ο συνολικός χώρος που μάλιστα αποτελεί και φυσικό σύνορο των δυο Δήμων, να μετατραπεί σε ένα πολιτιστικό και αθλητικό κέντρο. Φτιάχτηκαν αθλητικές εγκαταστάσεις και δυο ποδοσφαιρικά γήπεδα, τα οποία φιλοξενούν περισσότερους από 3.000 αθλούμενους!

Η απόφαση του Εφετείου Αθηνών

Είχαν λάθος οράματα, λοιπόν, ο Βολανάκης και οι δυο σπουδαίοι Δήμαρχοι, που άφησαν εποχή; Και οι τρεις δεν βρίσκονται εν ζωή. Όπως δεν ζει και η Μελίνα Μερκούρη, η οποία το 1986 παραχώρησε τον εξοπλισμό της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, Αθήνα 1985, και έτσι κατασκευάστηκε το θέατρο, που πήρε και το όνομά της.

Θα’ χε ενδιαφέρον να ζούσαν όλοι, να δούμε τις αντιδράσεις τους στην πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Αθηνών, με την οποία αναιρέθηκε η προ πενταετίας απόρριψη από το πολυμελές πρωτοδικείο, της αγωγής (σε βάρος των δυο Δήμων και του Ελληνικού Δημοσίου) 18 ιδιωτών που είχαν εγείρει απαιτήσεις ιδιοκτησίας επί του χώρου.

Γιατί εκτός από το … οθωμανικό δίκαιο που αναλύει διεξοδικά το Εφετείο (για τα τεσσαρούφ, τα βακούφια, τα μούλκια και τα μεριγιέ, όπως διαβάζουμε στο πολυσέλιδο σκεπτικό του ), τις φωτογραφίες του 1930 και του 1960 που επικαλείται και οι οποίες “αποδεικνύουν ότι ο λόφος Κοπανά είχε θαμνώδη βλάστηση (άρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί δασική έκταση) και την λεπτομερή διαδρομή των τίτλων ιδιοκτησίας από το 1840 μέχρι το 2021, ουσιαστικά οι τρεις δικαστίνες “δίκασαν” και τον Βολανάκη και τον Νικολαΐδη και τον Λεντάκη αλλά και την Μερκούρη. Οι χώροι ήταν ιδιωτικοί, κακώς έγιναν οι κινητοποιήσεις, κακώς αποδόθηκαν εν τέλει στους Δήμους για χρήση.

Και κακώς όλα αυτά τα χρόνια πηγαίναμε στο Θέατρο να δούμε μια συναυλία, ή να κάνουμε ένα περίπατο, ή να δούμε τα παιδιά μας να παίζουν μπάλα.

Τα βοσκοτόπια και τα βράχια που ανήκαν κάποτε στον Σουλτάνο και μετά αποδόθηκαν σε Έλληνες ιδιοκτήτες (και εν συνεχεία στους μακρινούς κληρονόμους τους) είναι σύμφωνα με την απόφαση … ιδιωτικός χώρος. Και ως εκ τούτου, πρέπει να αποχωρήσουν ο Δήμος και το Δημόσιο (ή να αποζημιώσουν τους ιδιώτες). Αυτό αποφάσισε το Εφετείο, θεωρώντας εσφαλμένη την πρωτόδικη απόρριψη (βασισμένη σε διπλή πραγματογνωμοσύνη) παραθέτοντας στοιχεία, νόμους, αριθμούς άλλων δικαστικών αποφάσεων, συμβολαιογραφικών πράξεων και λοιπών εγγράφων των διαφόρων κρατικών υπηρεσιών.

Μελαγχολικά, μπορεί κανείς να αντιπαραθέσει σε όλα αυτά, τα σοφά λόγια του Βολανάκη, πριν από 40 χρόνια, μπας και συνειδητοποιήσουμε την αξία όλων αυτών που συνέβησαν μετά τη δική του πρωτοβουλία: “Πόσες χιλιάδες Έλληνες είναι μακριά από το υψηλό θέαμα; Την τραγωδία. Δεν θα ερχόταν κανείς στο Ηρώδειο κι ας μη μένουν πολύ μακριά. Και πόσο υγιές είναι το θέατρο, η μουσική και ο χορός να απλώσουν τις ρίζες σε μια γλάστρα πιο μεγάλη από το Κολωνάκι; Μια γλάστρα όσο το λεκανοπέδιο, ώστε το δεντράκι να γίνει πιο ψηλό και να βγάλει τα καλύτερα φρούτα. Αυτή είναι η ιδέα των βράχων”

Αυτές τις ρίζες που περιέγραφε τόσο όμορφα ο ρηξικέλευθος σκηνοθέτης, προσπαθεί να ξεριζώσει η πρόσφατη απόφαση του εφετείου. Ο Κοπανάς, όμως, μια περιοχή που ονομάστηκε έτσι επειδή κάποτε (στην Πλατεία Τσιρακοπούλου, στην βρύση που υπήρχε οι γυναίκες έπλεναν και κοπανούσαν τα ρούχα), ο Βύρωνας ολόκληρος δεν είναι διατεθειμένος να παραδοθεί έτσι εύκολα.

Θα διεκδικήσει, θα φωνάξει, θα απαιτήσει, έχοντας άλλωστε σαν μπακ γκράουντ όχι το αχανές λατομείο, που παρέλαβε το 1980 αλλά σαράντα χρόνια πολιτισμού που σμίλεψαν τον άγριο βράχο με συναίσθημα, τραγούδια και χειροκροτήματα χιλιάδων θεατών.

Γρηγόρης Κατωπόδης: “Θα δικαιωθεί η ιστορία”

Για τον Δήμαρχο του Βύρωνα, Γρηγόρη Κατωπόδη, το Θέατρο Βράχων έγινε, πλέον, υπόθεση απόλυτης προτεραιότητας. Μαζί με τον Δήμαρχο Δάφνης Υμηττού, Τάσο Μπινίσκο, βρέθηκαν την Τετάρτη στον Άρειο Πάγο για την αίτηση αναίρεσης της απόφασης του εφετείου που σηματοδοτεί και την εκκίνηση των νομικών ενεργειών τους.

Μικρός, ο Δήμαρχος έπαιζε μπάλα ανάμεσα στις πέτρες και τη σκόνη του λατομείου. Αργότερα συμμετείχε στις κινητοποιήσεις του αείμνηστου Νικολαΐδη, κι όπως όλοι οι Βυρωνιώτες δεν μπορεί να σκεφτεί την πόλη χωρίς τον εμβληματικό χώρο γύρω από το Θέατρο.

– Πώς έχει η ιστορία;

“Το 2003 έγιναν οι πρώτες αγωγές, από δυο ομάδες ιδιωτών. Υποστήριζαν ότι διέθεταν τίτλους ιδιοκτησίας από το 1860, σε συνέχεια παραχωρήσεων με βάση το οθωμανικό δίκαιο επί τουρκοκρατίας. Μέχρι τότε κι ενώ είχαν προηγηθεί όλες οι διαδικασίες της δεκαετίας του 80, με την πρωτοβουλία Βολανάκη, εν συνεχεία τις καταλήψεις του Δήμου και στο τέλος την παραχώρηση του χώρου από το Δημόσιο στον Δήμο Βύρωνα (και αντίστοιχα στον τότε Δήμο Υμηττού), δεν υπήρχε, εξ’ όσων τουλάχιστον γνωρίζω, κάποια διεκδίκηση, τουλάχιστον σε δικαστικό επίπεδο…”

– Ναι, διότι μιλάμε για παρέλευση δυο δεκαετιών από την πρώτη χρήση του χώρου και 15-17 ετών, μετά την κατασκευή του Θεάτρου, όπως το ξέρουμε μέχρι σήμερα

“Το θέατρο λειτουργεί κανονικά από το 1986, όταν το τοποθέτησε εκεί η Μελίνα Μερκούρη, παραχωρώντας ουσιαστικά τις υποδομές και τον εξοπλισμό της “πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης” (Αθήνα, 1985). Γι αυτό το λόγο, άλλωστε, πήρε και το όνομά της Επίσης, εκείνη την εποχή φτιάχτηκε το γήπεδο τόσο του Βύρωνα, όσο και του Υμηττού. Όλα αυτά τα χρόνια, λοιπόν, το θέατρο λειτουργούσε κανονικά, μαζί και τα γήπεδα με τους δήμους να παρεμβαίνουν στη διαμόρφωση των χώρων, γνωρίζοντας, πάντως, ότι έχουν την χρήση, χωρίς να έχουν στα χέρια τους κάποιο έγγραφο. Η εντύπωση ήταν ότι το ελληνικό Δημόσιο, όπως συνηθιζόταν άλλωστε, κρατούσε την κυριότητα”

–Ξέρατε, λοιπόν, ότι είναι ένας δημόσιος χώρος όπως είχε εκχωρηθεί στους Δήμους. Γίνεται, όμως, η πρώτη αγωγή. Η συνέχεια;

“Πάνε, λοιπόν, στο Πρωτοδικείο που συνεδρίασε δυο φορές, ζητώντας την βοήθεια από εμπειρογνώμονες. Οι δύο δήμοι κάλεσαν και το ελληνικό Δημόσιο ζητώντας την δικαστική συμπαράστασή του, καθώς θεωρούσαν ότι είχαν πάρει τον χώρο για χρήση με την τελική έγκρισή του. Το 2016 αυτό δέχθηκε και το δικαστήριο, απορρίπτοντας την αγωγή. Οι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες, έκαναν έφεση. Η απόφαση του εφετείου μας εστάλη στα τέλη του περασμένου Νοέμβρη. Με τα ίδια επιχειρήματα, τα ίδια ακριβώς στοιχεία, χάρτες και λοιπά, το ένα δικαστήριο είπε όχι και το άλλο ναι…”

– Οπότε;

“Εμείς την απόφαση αυτή δεν μπορούμε να την αποδεχθούμε. Θεωρούμε, άλλωστε, ότι όλοι οι χώροι όσους διεκδικούν και όσους όχι, είχαν παραχωρηθεί στους Δήμους από το δημόσιο. Αναθέσαμε την εκπροσώπησή μας σε ένα ειδικευμένο δικηγορικό γραφείο και καταθέσαμε ήδη την αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο ελπίζοντας πως δεν θα ολοκληρωθεί μια καταστροφή. Μόνο αυτή η λέξη μπορεί να αποδώσει το πλήγμα που δέχεται ο πολιτισμός μας, γιατί μιλάμε για ένα φεστιβάλ που γίνεται με τεράστια επιτυχία εδώ και 35 χρόνια. Είναι, επίσης, καταστροφή γιατί σε αυτό τον χώρο και στις αθλητικές εγκαταστάσεις του, βρίσκονται τέσσερα σωματεία με τα τμήματα υποδομών τους.

Αθλούνται επίσης ατομικά οι δημότες του Βύρωνα κι εμείς υπολογίζουμε ότι περισσότερα από 2.000 άτομα, αξιοποιούν καθημερινά τις εγκαταστάσεις. Ταυτόχρονα κινητοποιούμε και την τοπική κοινωνία, γιατί η φωνή της είναι και πολύτιμη, πολύ περισσότερο πρέπει να ακουστεί με κάθε τρόπο και να φτάσει εκεί που χρειάζεται. Ήδη έχουμε ενημερώσει τα κόμματα, το ΚΚΕ, μάλιστα, έκανε επερώτηση στη Βουλή, οι φωνές ενώνονται και πιστεύω ότι στο τέλος θα τις ακούσουν και οι δικαστές, αποφασίζοντας υπέρ των πολιτών”.

– Ο Άρειος Πάγος μπορεί να ανατρέψει την απόφαση;

“Η αίτηση αναίρεσης αν γίνει δεκτή, σημαίνει ότι η υπόθεση επιστρέφει και εκδικάζεται ξανά, υπό το βάρος, βέβαια, της αναίρεσης του ανώτατου δικαστηρίου”

– Κι αν υπάρξει, εκ νέου, αρνητική για τους Δήμους, απόφαση;

“Δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο, γιατί αντίκειται σε όλη τη λογική και την χρήση των χώρων εδώ και σχεδόν σαράντα χρόνια. Αν, βέβαια, φτάσουμε σε αυτό το σημείο θα ζητήσουμε από το Δημόσιο να απαλλοτριώσει τους χώρους. Και πάλι, όμως, τονίζω ότι δεν σκεφτόμαστε καν ότι θα οδηγηθούμε σε αυτό το σημείο. Γι αυτό ζητάμε και την ενεργοποίηση όσων συναντάμε πλέον, είτε πρόκειται για υπουργούς, είτε βουλευτές, ζητώντας και τη δική τους υποστήριξη σε ένα καθόλα δίκαιο αίτημα…”

– Πώς μπορεί να εκτιμηθεί η προσφορά αυτού του χώρου στον πολιτισμό; Νομίζω είναι ανεκτίμητη, για όσους τουλάχιστον, έστω μια φορά, έχουν επισκεφθεί το φεστιβάλ

“Συμφωνώ απόλυτα. Και δεν αφορά μόνο τους δημότες του Βύρωνα, αλλά συνολικά ολόκληρο το λεκανοπέδιο. Από την στιγμή, που έκλεισε το θέατρο του Λυκαβηττού, μετά το φεστιβάλ Αθηνών, είναι το σπουδαιότερο σε επισκεψιμότητα και σπουδαιότητα αν θες σε όλη την Αθήνα. Η πολιτιστική του υπεραξία, αν το θέλετε, είναι τεράστια. Για οποιοδήποτε καλλιτέχνη, τραγουδιστή, ηθοποιό κλπ, η εμφάνιση στο Θέατρο Βράχων είναι εξόχως σημαντική. Όπως σημαντική είναι η άθληση για όσους ασκούνται, ή απλά κάνουν τον περίπατό τους. Ειδικά, τώρα στην εποχή της καραντίνας, ο χώρος βοήθησε πάρα πολύ στην εκτόνωση του μαζικού εγκλεισμού όλων μας…”

– Από τις “καταλήψεις” στη δεκαετία του 80, στο πρώτο φεστιβάλ και εν συνεχεία στη διαδημοτική συνεργασία Βύρωνα και Υμηττού-Δάφνης στη συνέχεια;

“Το 2012 έγινε η σύζευξη, γιατί μέχρι τότε το Θέατρο το μοιραζόμασταν τους καλοκαιρινούς μήνες. Τότε φτιάχτηκε το διαδημοτικό δίκτυο πολιτισμού. Νομίζω ότι το φεστιβάλ απέκτησε ακόμη μεγαλύτερο κύρος. Έχουν φιλοξενηθεί πολύ μεγάλα καλλιτεχνικά γεγονότα.

Να θυμάμαι, τώρα που μιλάμε, την καταπληκτική μεγάλη συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου το 2018. Ο κόσμος που είχε μαζευτεί τότε ήταν απίστευτος. Κάποια στιγμή, μετά κόπων και βασάνων ανέβηκα στην σκηνή και αντίκρυσα έστω και για λίγο το τεράστιο πλήθος. Τρομερό συναίσθημα. Φαντάζομαι πως νιώθουν οι καλλιτέχνες, πως ένιωσε και ο ίδιος ο τεράστιος συνθέτης, που μερικούς μήνες αργότερα έφυγε από τη ζωή…”

– Προφανώς φέτος, το φεστιβάλ θα έχει διεκδικητικό χαρακτήρα…

“Ναι, το θέλουμε αυτό και το προγραμματίζουμε. Περιμένουμε, βέβαια, τις οριστικές αποφάσεις για το άνοιγμα των εκδηλώσεων, με πόσο κόσμο δηλαδή θα γίνουν το καλοκαίρι, ωστόσο, θέλουμε η φετινή διοργάνωση να εκφράσει και την θέλησή μας να κρατήσουμε ανοιχτό το θέατρο για όλο τον κόσμο. Έχουμε ήδη έρθει σε επαφή με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος και Ακροάματος, μιλάμε με τον ΣΕΗ, ζητάμε και από τους καλλιτέχνες να γίνουν κοινωνοί των δίκαιων αιτημάτων της τοπικής κοινωνίας και όχι μόνο. Πρέπει να πω ότι εισπράττουμε ήδη μια μεγάλη συμπαράσταση απ’ όλους γιατί το θέατρο Βράχων, όπως είπα, είναι ορόσημο για την καριέρα τους…”

– Πολλοί θα πιστεύουν ότι οι δυο Δήμοι έχουν και τεράστια έσοδα από το φεστιβάλ…

“Δεν είναι έτσι. Και δε γίνεται γιατί εμείς νοικιάζουμε το χώρο στους εκπροσώπους των καλλιτεχνών και έχουμε ένα ποσοστό 8-10% σε κάθε εκδήλωση. Ουσιαστικά καλύπτουμε τα έσοδα των εκδηλώσεων με τη βοήθεια και των πωλήσεων από το κυλικείο. Πέρσι, λόγω της πανδημίας, κάλυψαν τα έξοδα οι δυο Δήμοι. Φέτος θα το κάνουμε, με στόχο να μην μπούμε “μέσα”. Όπως και πέρσι θα έχουμε εκδηλώσεις και από την περιφέρεια Αττικής, που πληρώνει τους καλλιτέχνες και η είσοδος γίνεται, σε αυτή την περίπτωση, με προσκλήσεις.

Η ιδέα των φεστιβάλ όμως δεν γεννήθηκε για να βγάζει λεφτά ο Δήμος. Δεν είχε αυτό στο μυαλό του ο πατέρας των θεάτρων στα νταμάρια, ο Μίνως Βολανάκης. Γι αυτό μίλησα πριν και για την πολιτιστική υπεραξία, ενός εμβληματικού χώρου…”

– Που νομίζω ότι έχει συνδεθεί με την ζωή όλων στον Βύρωνα

“Τι να πρωτοπεί κανείς για το Θέατρο; Πως ήταν, πως έγινε; Ακόμη έχω στα αυτιά μου τον θόρυβο από τα φουρνέλα στο λατομείο, που έκλεισε το 1976. Η οικογένεια μου έφτασε στο Βύρωνα το 1965. Τα πρώτα χρόνια μέναμε στην οδό Κωνσταντινουπόλεως, ψηλά, όσοι ξέρουν την περιοχή καταλαβαίνουν τον χώρο. Όχι μόνο τα φουρνέλα ακούγαμε, αλλά ζούσαμε μέσα στην σκόνη και τον θόρυβο των φορτηγών.

Τα απογεύματα, όταν σταματούσε η δραστηριότητα, πηγαίναμε και παίζαμε μπάλα μέσα στις πέτρες! Θέλω να πω ότι όσοι έχουμε ζήσει το πριν και βλέπουμε το τώρα, καμαρώνουμε αυτό το χώρο, όπως έχει διαμορφωθεί με τις κατά καιρούς παρεμβάσεις μας. Η ομορφιά του είναι απίστευτη, όλο το σκηνικό δένει, γιατί έχουμε να κάνουμε με ένα χώρο πολιτισμού, αθλητισμού, πρασίνου και αναψυχής…”

– Τα σωματεία έχουν ήδη ξεκινήσει τον αγώνα;

“Λογικό είναι. Γι αυτά είναι χώρος που δεν βρίσκεται πουθενά αλλού. Είναι ζήτημα επιβίωσης και λειτουργίας. Ο Βύρωνας έχει αθλητική ιστορία, που έχει γραφτεί απ’ όλα τα σωματεία του. Αν χαθούν, η ιδιωτικοποιηθούν αυτοί οι χώροι θα είναι ένα πλήγμα για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, τον οποίο υπηρετούν όλοι σύλλογοι της πόλης”.

– Είναι χαρακτηρισμένη και σαν δασική περιοχή;

“Με βάση το προεδρικό διάταγμα, ναι. Γι αυτό και δεν πήραν άδεια λειτουργίας τα “Αστρα”, το αναψυκτήριο που είχε χτιστεί παλιότερα. Εκεί, όμως, εμείς μαγειρεύουμε κάθε μέρα, 160 μερίδες φαγητό. Σε άλλες 180-200 οικογένειες δίνουμε τρόφιμα, ενώ λειτουργεί και το κοινωνικό φαρμακείο. Είναι τα τρία προγράμματα της περιφέρειας που λειτουργούν από την διοίκηση Δούρου και προσφέρουν βοήθεια, σε εκείνους που έχουν ανάγκη, έστω κι αυτό το πιάτο φαΐ. Άνθρωποι άνεργοι, που ζουν δύσκολα, με κομμένο το ρεύμα, με έλλειψη των στοιχειωδών ανέσεων, στον απόηχο των μνημονίων και της βαθιάς οικονομικής κρίσης. Μη ξεχνάμε και το δίκτυο αλληλεγγύης…”¨

– Ε λόγω και καταβολών ο Βύρωνας έχει την αλληλεγγύη στο DNA των δημοτών του…

“Ναι, , κάνουμε ό,τι μπορούμε. Είναι μια φτωχή συνοικία. Δεν έχουμε τα έσοδα άλλων δήμων, από χρήση παραλίας, ή μαρίνας. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο τα περισσότερα έσοδά μας προέρχονται από την χρήση του Νεκροταφείου. Λειτουργούμε και το υπερσύγχρονο κολυμβητήριο, αλλά τα έξοδα εκεί είναι πολλά, με αποτέλεσμα να είμαστε “ίσα βάρκα ίσα νερά”.

Με αυτά τα δεδομένα παλεύουμε, όσο μπορούμε περισσότερο για την ποιότητα ζωής των πολιτών του Βύρωνα. Και το θέατρο Μελίνα Μερκούρη, αλλά και το Άννα Συνοδινού που χτίστηκε αργότερα (σ.σ το 1995), είναι η παρακαταθήκη μας, η περιουσία μας και η ζωή μας. Θα την προστατεύσουμε και θα την διεκδικήσουμε με κάθε τρόπο. Όλοι να είναι σίγουροι γι αυτό…”

Ελένη Βασιλοπούλου: “Η τέχνη δεν ανήκει στους λίγους”

Η Ελένη Βασιλοπούλου ζει το φεστιβάλ από μέσα εδώ και δεκαετίες. Το έζησε από την πρώτη του στιγμή, μέχρι την τωρινή μετεξέλιξή του. Η περιφερειακή σύμβουλος Αττικής, πρώην Αντιδήμαρχος Βύρωνα, είναι αντιπρόεδρος του δικτύου πολιτισμού Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού. Όπως και ο Γρηγόρης Κατωπόδης, συμμετείχε στις κινητοποιήσεις επί δημαρχίας Δημήτρη Νικολαΐδη.

“Θεωρώ ακατανόητη και άδικη την απόφαση του Εφετείου ,που παρά τις δικαστικές αποφάσεις υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα της έκτασης των πρώην λατομείων της Εργάνη αποδίδει ιδιοκτησίες στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες. Δεκαετίες τώρα ο χώρος υποδέχεται χιλιάδες κατοίκων της Αττικής,στα Θέατρα Βράχων με σπουδαίες συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών….” λέει και υπογραμμίζει:

“Το κύμα συμπαράστασης που αγκαλιάζει τις πόλεις μας,η ποικιλία των αντιδράσεων επώνυμων και μη πολιτών, φορέων, κομμάτων, συλλογικοτήτων, μας δημιουργεί την πεποίθηση ότι ο αγώνας μας θα έχει αποτέλεσμα. Προσωπικά συμμετείχα σαν νέα δημοτική σύμβουλος επί δημαρχίας του αείμνηστου Δημήτρη Νικολαΐδη,στην διεκδίκηση του χώρου το 1985. Είχα την τιμή να γνωρίσω τον Μίνω Βολανάκη ο οποίος μαζί με τον Γιάννη Βόγλη, διοργάνωσαν τις “Γιορτές Βράχων” το μακρυνό 1980!

Καθάρισαν μόνοι τους ,ένα πραγματικό σκουπιδότοπο για να παίξει ο Μάνος Χατζιδάκις, στην πρώτη του συναυλία μετά το 1965! Οι άνθρωποι αυτοί μαζί με τον Λυκούργο Καλλέργη, την Άννα Συνοδινού, την Μελίνα Μερκούρη οραματίστηκαν και έκαναν πραγματικότητα τα θέατρα στα νταμάρια της Αττικής.

Για να στέκουν απέναντι από το Ηρώδειο, που υπήρχε μόνο για λίγους! Για να είναι η τέχνη προσιτή στα πιο φτωχά , λαϊκά στρώματα,στις γειτονιές του λεκανοπέδιου. Είμαι σίγουρη ότι ενωμένοι και αποφασισμένοι ,θα καταφέρουμε αυτό που σήμερα μοιάζει ανυπέρβλητο!”

“Μοναδικός χώρος σε όλο το Λεκανοπέδιο”

Η Δόξα Βύρωνα, είναι το ιστορικότερο αθλητικό σωματείο του Βύρωνα. Πέρσι συμπλήρωσε 75 χρόνια ζωής και εξακολουθεί να είναι κεντρικό σημείο αναφοράς της συνοικίας. Την ακολουθούν πιστά οι Βυρωνιώτες κι ας παίζει στο τοπικό πρωτάθλημα (Α ΕΠΣΑ), Δόξα άλλωστε δε γίνεσαι για να … βλέπεις την ομάδα σου στην Α Εθνική. Οι “μπλε” εδρεύουν στα γήπεδα της Εργάνης, εκεί προπονούνται, εκεί λειτουργούν οι πολυπληθείς κι εκεί δίνουν, πλέον, τα περισσότερα παιχνίδια τους.

Ο Θανάσης Δαραδήμος μετέχει, εκ μέρους της Δόξας ήδη στη συντονιστική επιτροπή σωματείων και μαζικών φορέων του Βύρωνα, που σε τέτοιες στιγμές ξέρει να οργανώνεται και πολύ καλά μάλιστα: “Το τι θα κάνει ο Δήμος μέσω της νομικής οδού και των υπόλοιπων διαδικασιών που έχει ξεκινήσει είναι ανεξάρτητο με την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κόσμου του Βύρωνα. Η ίδια η τοπική κοινωνία, πιστεύουμε, ότι θα υπερασπίσει με κάθε τρόπο το δημόσιο χαρακτήρα των θεάτρων και των γηπέδων. Η ενεργοποίηση των αντανακλαστικών μας είναι το πρώτο μέλημα σε αυτή τη δικαστική απόφαση, η οποία υπονομεύει ένα μοναδικό αθλητικό και πολιτιστικό κέντρο, που όμοιό του δεν βρίσκεις εύκολα στην Αθήνα…” λέει στο News247

“Δεν είναι δυνατόν από τη μια στιγμή στην άλλη να χάσουμε το γήπεδό μας, να μην ξέρουμε που θα προπονηθούμε, να μας αφαιρέσουν το δικαίωμα να έχουμε το δικό μας χώρο, για μια ιστορική ομάδα, τους ποδοσφαιριστές και τις ακαδημίες της. Εδώ έρχονται περίπου 1.000 παιδιά για να παίξουν μπάλα και ξαφνικά θα τους πούμε, φύγετε γιατί οι χώροι ανήκουν σε ιδιώτες;” προσθέτει, τονίζοντας: “Το θέμα, φυσικά, ξεφεύγει από το καθαρά αθλητικό. Για όλους στο Βύρωνα, το θέατρο Βράχων, είναι σημείο αναφοράς. Όλοι έχουμε μεγαλώσει εκεί. Αποκλείεται να μην έχει πάει κάποιος έστω σε μια από τις συναυλίες που αφορούν ολόκληρη την Αθήνα. Είναι ο χώρος που όλοι οι Βυρωνιώτες έχουν περπατήσει και γι αυτό τους μοιάζει αδιανόητο αυτό που έμαθαν…”

Ήδη έχει γίνει πρώτη συγκέντρωση στην Πλατεία Ταπητουργείου (με πρωτοβουλία της Ένωσης Γονέων Βύρωνα) όπου συντάχθηκε ψήφισμα το οποίο διακινείται και υπογράφεται μέσω διαδικτύου. Το υπογράφουν όλα τα αθλητικά σωματεία της πόλης και μαζικοί φορείς της πόλης: “Στις 15 Μαΐου, κι αν εν τω μεταξύ έχουν ανοίξει οι αθλητικές εγκαταστάσεις προγραμματίζουμε μια μεγάλη συγκέντρωση, κάτι σαν γιορτή-διεκδίκηση, με τη συμμετοχή όλων των αθλητών μας” καταλήγει ο Θανάσης

“Ένα εφιαλτικό σενάριο”

“Δεν θέλω να σκέφτομαι τι θα συμβεί, αν πράγματι ισχύει η απόφαση του Εφετείου. Μιλάμε για ένα εφιαλτικό σενάριο” λέει με τη σειρά του ο Πέτρος Μήτρου, από τους ανθρώπους που “τρέχουν” τον Αστέρα Βύρωνα, ένα σύλλογο ο οποίος διατηρεί μόνο ακαδημίες (με μικρούς αθλητές από 4 έως 16 ετών).

Στο γήπεδο “Δημήτρης Νικολαΐδης” περνάει τις περισσότερες ώρες, όλης της εβδομάδας: “Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα, που δεν θα πάω εκεί. Είναι το σπίτι και η ζωή μου. Ο χώρος είναι ένας πυρήνας αθλητισμού και πολιτισμού, συγκεντρώνει εκατοντάδες παιδιά που αθλούνται και μου μοιάζει ολότελα παράλογο να χαθεί από τη δικαιοδοσία του Δήμου…”

Ο Πέτρος θεωρεί ότι ενδεχόμενη απώλεια των αθλητικών εγκαταστάσεων “θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα σε βάρος του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου. Ήδη έχουμε χάσει πολλά λόγω της πανδημίας, αν αυτό που αποφάσισε το Εφετείο ισχύσει εντέλει, θα μιλάμε για καταστροφή. Δεν θέλω να το σκέφτομαι. Για όλους μας η υπεράσπιση του Θεάτρου και των γηπέδων είναι μονόδρομος. Δεν έχουμε επιλογές, γιατί … δεν υπάρχει και κάτι άλλο. Που θα πάμε; Στο Δημοτικό Στάδιο, όπου υπάρχει και φυσικό χόρτο, δεν χωράμε όλοι. Πιστεύω ότι θα βρεθεί η λύση, αλλά θα χρειαστεί να δυναμώσουμε τη φωνή μας, όσο περισσότερο γίνεται…”

Επί προσωπικού: Ο Βύρωνας είναι συνυφασμένος με τους Βράχους. Η οικογένεια μου, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, βίωσε το φεστιβάλ στη διαδρομή του χρόνου. Η μητέρα μου εργάστηκε πάνω από είκοσι χρόνια στο Ταμείο, κόβοντας εισιτήρια (κι άλλα τρία ο αδερφός μου). Θυμάμαι ακόμη την αγωνία της, μετρώντας πρώτα τα χιλιάρικα κι ύστερα τα ευρώ, μην τυχόν είχε χάσει κάτι, την κούραση της μετά από μια εκδήλωση, καθώς πήγαινε νωρίς-νωρίς με τον ήλιο να καιει ακόμα και έφευγε τα μεσάνυχτα…

Είναι και τα μεσημέρια μαζί με την καλλιτεχνική διευθύντρια και ψυχή του φεστιβάλ, Τασία Σαρίδου, που σήκωνε και έκλεινε το κινητό της, αδυνατώντας να εξυπηρετήσει όλο τον κόσμο που ήθελε να δει μια κορυφαία συναυλία και με διαολόστελνε όταν της ζητούσα μια πρόσκληση. Είναι κι όσοι έφυγαν από κοντά μας κι εκεί ψηλά στους Βράχους, κάθε καλοκαίρι, βλεπόμαστε ακόμη στα όνειρά μας. Δεν θα μας τα πάρουν κι αυτά. Δεν θα μπορέσουν…

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις