Μεταμόσχευση Πνευμόνων: Αισιόδοξο το μέλλον για τους Έλληνες Ασθενείς

Τις εξελίξεις στο μέτωπο των μεταμοσχεύσεων και ειδικά πνευμόνων στην Ελλάδα και τις προοπτικές που διανοίγονται σε αυτή την ιδιαίτερα σημαντική ιατρική πράξη, ανέλυσαν σε πρόσφατο webinar καταξιωμένοι επιστήμονες της ιατρικής κοινότητας. Το webinar “Η Μεταμόσχευση Πνεύμονα στην Ελλάδα: Οι Εξελίξεις στο Παρόν και οι Προκλήσεις στο Μέλλον” οργανώθηκε υπό την επιστημονική αιγίδα του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.

Στην Ελλάδα, μετά από 10 χρόνια, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του Υπουργείου Υγείας, του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, αλλά και χάρη στη συμβολή του Προγράμματος Υποτροφιών του Ιδρύματος Ωνάση, που συνέδραμε στη μετεκπαίδευση Ελλήνων ιατρών στο εξωτερικό, ξεκίνησε το Πρόγραμμα Μεταμόσχευσης Πνεύμονα, αποτελώντας ορόσημο στον τομέα της Υγείας στη χώρα μας.

Ειδικότερα για την τρέχουσα κατάσταση του προγράμματος μεταμοσχεύσεων πνεύμονα και τις προοπτικές μίλησε ο κ. Θεμιστοκλής Χαμογεωργάκης, Διευθυντής Β’ Καρδιοχειρουργικού Τμήματος, Υπεύθυνος Καρδιοχειρουργός Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς, Πνεύμονα και Μηχανικής Υποστήριξης στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.

Όπως σημείωση στην έναρξη της ομιλίας του, η χειρουργική δεν είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στις μεταμοσχεύσεις, αλλά η οργάνωση πριν και μετά φροντίδα των ασθενών. Το να αφαιρέσεις και να συρράψεις ένα όργανο είναι το πιο εύκολο μέρος της διαδικασίας σημείωσε, θέλοντας να επισημάνει την μεγάλη αξία των υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει αυτή τη στιγμή το Ωνάσειο αλλά και τις προοπτικές που δημιουργούνται με τη δημιουργία του Ωνάσειου Μεταμοσχευτικού Κέντρου.

Τους τελευταίους 9 μήνες έχουν γίνει 4 μεταμοσχεύσεις με την αρωγή του «Αυστριακού Προγράμματος» , δηλαδή το πρόγραμμα που αφορούσε μέχρι και πριν από λίγα χρόνια στη συμφωνία Ελλάδας – Αυστρίας, ώστε η δεύτερη να αναλαμβάνει τα συγκεκριμένα περιστατικά για λογαριασμό της χώρας μας.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία λίστα 7 ασθενών ενώ έχουν προσληφθεί στο Ωνάσειο και έχουν εκπαιδευτεί γιατροί πάνω στη μεταμόσχευση πνεύμονα, με ειδικότητες στην Πνευμονολογία, την Εντατικολογία, τη χειρουργική και την αναισθησιολογία.

Σημαντικά βήματα από το Ωνάσειο

«Είμαστε σε μία φάση που εξασφαλίζουμε τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, χρειάζονται πέρα από τα χειρουργικά εργαλεία για να κάνουμε τη λήψη των μοσχευμάτων και την εμφύτευση των πνευμόνων, χρειάζονται κι άλλα εργαλεία. Κυρίως στον ενδοσκοπικό τομέα που θα βοηθήσουν στο κομμάτι των αεραγωγών. Επίσης χρειάζονται μέσα για διαδοχικές βιοψίες κ.α., εξοπλισμός που αποκτιέται. Ακόμη υλικά που θα αφορούν σε ασθενείς υψηλού ρίσκου, οι οποίοι βρίσκονται σε πιο σοβαρή κατάσταση προεγχειρητικά, αλλά κι εκείνα για ασθενείς που χρειάζονται υποστήριξη μετεγχειρητικά, καθώς παρουσιάζουν δυσπραγία στο μόσχευμα. Έχουμε ήδη αποκτήσει όλο αυτόν εξοπλισμό και είμαστε έτοιμοι», σημείωσε ο κ. Χαμογεωργάκης.

Ανέφερε ακόμη ότι απαιτούνται και υποβοηθητικές ειδικότητες, όπως επεμβατικοί ακτινολόγοι, φυσικοθεραπευτές, διατροφολόγοι και πολλές από αυτές δεν υπάρχουν σε ένα εξειδικευμένο κέντρο, όπως στο Ωνάσειο, και οι υπηρεσίες αυτές χρειάζεται να παρέχονται με τη μορφή συμβούλων και χρειάζεται υποστήριξη από Γενικά Νοσοκομεία. Στο πλαίσιο αυτό το Ωνάσειο έχει υπογράψει πρωτόκολλο συνεργασίας με το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», για ασθενείς οι οποίοι θα χρειαστούν νοσηλεία και κάποια θεραπευτική παρέμβαση εφόσον απαιτηθεί.

Σχετικά με την προοπτική του Ελληνικού Προγράμματος και τι μπορεί να γίνει στο μέλλον ο κ. Χαμογεωργάκης ανέφερε ότι σίγουρα μπορούμε να αυξήσουμε τη λίστα των ασθενών που θα ενταχθούν σ’ αυτή για μεταμόσχευση πνεύμονα ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα μοσχεύματα και να ενθαρρύνουμε τον πληθυσμό ώστε να δωρίζει περισσότερα μοσχεύματα.

«Θα πρέπει να γίνει μια συνεργασία με τους γενικούς πνευμονολόγους ώστε να παραπέμπουν περιστατικά ασθενών τελικού σταδίου αναπνευστική ανεπάρκεια ώστε να μπουν πιο νωρίς στη λίστα προς μεταμόσχευση, ώστε να μη χάνουν αυτό το «πολύτιμο παράθυρο» τα μεταμοσχευτικό γιατί όταν οι ασθενείς παρουσιάζονται με μεγάλη υποθρεψία και καχεξία αλλά και πολυοργανική ανεπάρκεια, δεν είναι τότε κατάλληλοι για μεταμόσχευση χάνοντας έτσι την ευκαιρία αυτή» σημείωσε ο γιατρός.

Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι θα γίνουν κι άλλες προσλήψεις πνευμονολόγων ειδικών στις μεταμοσχεύσεις και ότι μέσω του σχετικού νομοσχεδίου αλλά και του Εθνικού Σχεδίου Μεταμοσχεύσεων που εκπονείται από διακεκριμένους επιστήμονες σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο τομέας των μεταμοσχεύσεων και δη πνεύμονα θα πάει ένα βήμα ακόμη πιο μπροστά στη χώρα μας.

Στην προσπάθεια αυτή συνδράμει και το Ίδρυμα Ωνάση καθώς χτίζεται δίπλα στο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο το Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, στη βάση μίας συγκροτημένης κι συστηματικής προσπάθειας για να πάει το εγχείρημα πιο μπροστά.

Προσπάθεια αύξησης της δωρεάς μοσχευμάτων

«Μεταμόσχευση χωρίς όργανα και δωρεά οργάνων δε γίνεται, κι εκεί υπάρχει δυνατότητα βελτίωσης. Θα πρέπει να γίνει μια συστηματική καμπάνια και ίσως και κάποια αλλαγή στην νομοθεσία σχετικά με τον εγκεφαλικό θάνατο ώστε να γίνεται η δωρεά πιο νωρίς. Μάλιστα το Αττικόν έχει κάνει μία πολύ καλή και συστηματική προσπάθεια και έχει εξασφαλίσει αρκετούς δότες τελευταία» σημείωσε ο κ. Χαμογεωργάκης.

Σχετικά με τον εγκεφαλικό θάνατο αναφέρθηκε σε πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση στο Neurology, που συντάχθηκε από τον νευρολόγο Παναγιώτη Βαρελά που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ. Με βάση τα συμπεράσματα της δημοσίευσης που ασχολείται με τον εγκεφαλικό θάνατο, για μη ισχαιμικές αιτίες θανάτου, δηλαδή αιμορραγία στον εγκέφαλο και για κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ένα σύνολο εξετάσεων για διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου είναι αρκετό και δεν αλλάζει το στάτους των ασθενών που έχουν διαγνωστεί με εγκεφαλικό θάνατο. Είναι πολύ πιο πιθανό οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ένα μόνο τεστ εγκεφαλικού θανάτου, μη ισχαιμικής αιτιολογίας, να δωρίσουν πνεύμονες.

Κλείνοντας ο κ. Χαμογεωργάκης ανέφερε πως υπάρχει δυνατότητα να ενισχύσουμε και τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και θα πρέπει να γίνει αυτό από την πλευρά της Πολιτείας ώστε να προσληφθούν οι ειδικότητες που θα μπουν σε νοσοκομεία και θα μπορούν να παρέμβουν για να καταγράψουν εγκεφαλικούς θανάτους, να προσεγγίσουν συγγενείς, να δωρίσουν πνεύμονες, να γίνονται πιο πολλές μεταμοσχεύσεις και να λογοδοτούν στο Υπουργείο Υγείας.