Τα άλογα της Αρχαίας Αθήνας “μιλάνε” σε μία μοναδική έκθεση

Έχετε ποτέ σκεφτεί πόσο μεγάλη σημασία είχαν τα άλογα στην αρχαιότητα και γιατί απεικονίζονταν σε όλες τις μορφές της αρχαίας ελληνικής τέχνης; Από τις ταφές των αλόγων της Εποχής του Χαλκού (1200 π.Χ.) έως την παράσταση ιππέων στη γλυπτή ζωφόρο του Παρθενώνα. Τα άλογα έχουν επίσης εξέχουσα θέση στην αρχαία ελληνική γραμματεία, όπως γνωρίζουμε από τον Όμηρο, όπου τα άλογα του Αχιλλέα μπορούν πραγματικά να μιλήσουν, ή στην κωμωδία Ιππείς του Αριστοφάνη, όπου οι ιππείς συγκροτούν το χορό.

Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα διοργανώνει μία νέα έκθεση τέχνης και επιστήμης στην Πτέρυγα «Ιωάννης Μακρυγιάννης» από τις 20 Ιανουαρίου έως το τέλος Απριλίου 2022. Με τίτλο «ΙΠΠΟΣ: Το Άλογο στην Αρχαία Αθήνα», η έκθεση θέτει σε πρώτο πλάνο το σημαντικό ρόλο της αρχαιολογικής επιστημονικής έρευνας στην κατανόηση του παρελθόντος.

Για πρώτη φορά θα εκτεθεί ένας αρχαίος σκελετός αλόγου, ο οποίος μελετάται από τον συνεργάτη του Malcolm H. Wiener Εργαστηρίου Αρχαιολογικών Επιστημών, Δρ. Flint Dibble, μαζί με τα αρχαιολογικά του συμφραζόμενα και ζωοολογικά δεδομένα. Το έκθεμα αυτό έχει σαν στόχο να αναδείξει τη μοναδική συνεργασία της Αμερικανικής Σχολής με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων για τη συντήρηση και μελέτη του οστεολογικού υλικού από την ανασκαφή του νεκροταφείου του Φαλήρου.

Το άλογο είναι κάτι όμορφο… κανείς δε θα κουραστεί να το κοιτάζει όσο επιδεικνύεται στο θεατή με όλο του το μεγαλείο.

Αυτά έγραψε ο Αθηναίος Ξενοφών στην πραγματεία του Περί Ιππικής τον 4ο π.Χ. αιώνα. Τα άλογα απεικονίζονταν σε όλες τις μορφές της αρχαίας ελληνικής τέχνης και η έκθεση θα περιλαμβάνει μια ποικιλία αρχαιοτήτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως μαρμάρινα γλυπτά, αγγεία και νομίσματα από τη Γεωμετρική, την Αρχαϊκή, την Κλασική και την Ελληνιστική περίοδο. Αυτά τα έργα τέχνης, και κυρίως τα αττικά γραπτά αγγεία, απεικονίζουν την εμμονή των Αθηναίων με την εκτροφή των αλόγων και τους ιππικούς αγώνες. Οι ανασκαφές στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας έχουν φέρει στο φως αρκετές μαρτυρίες για την οργάνωση και το σημαντικό ρόλο του αθηναϊκού ιππικού σώματος, των ιππέων, με τη μορφή επιγραφών, συμβόλων και τιμητικών μνημείων. Ένα από τα κεντρικά εκθέματα της έκθεσης αποτελεί η Ελληνιστική χάλκινη κεφαλή αλόγου του 340-330 π.Χ. από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, η οποία ανήκε στη συλλογή του Λαυρέντιου του Μεγαλοπρεπή των Μεδίκων.

Την έκθεση θα πλαισιώνουν εβδομαδιαία εκπαιδευτικά προγράμματα που θα πραγματοποιούνται από την υπότροφο της Σχολής Ελένη Γκίζα (Steinmetz Family Foundation Museum Fellow). Η έκθεση θα περιλαμβάνει ειδικές επεξηγηματικές λεζάντες για παιδιά, καθώς και ένα παιδικό βιβλίο γραμμένο από τη Διευθύντρια της Σχολής, Καθηγήτρια Jenifer Neils. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Σχολής έξι διαλέξεις σχετικά με την αρχαία ιππική τέχνη. Οι διαλέξεις θα είναι διαθέσιμες και διαδικτυακά στον ιστότοπο της Σχολής (www.ascsa.edu.gr).

Σκοπός της έκθεσης, η οποία πέρα από το φιλότεχνο κοινό, απευθύνεται σε οικογένειες και σχολικές ομάδες, είναι να αναδείξει τους διαφορετικούς ρόλους που έπαιζαν τα άλογα στην αρχαία Αθήνα και να διδάξει στους επισκέπτες την ιδιαίτερη σημασία που είχαν στη ζωή των αρχαίων Αθηναίων. Μέσα από την έκθεση αυτή η Αμερικανική Σχολή στοχεύει να εκπληρώσει μια από τις πιο σημαντικές αποστολές της, τη διάδοση της αρχαιολογικής και επιστημονικής της έρευνας.

Διάρκεια έκθεσης: 20 Ιανουαρίου 2021 – 30 Απριλίου 2022/Οργάνωση: Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα/ Malcolm H. Wiener Εργαστήριο Αρχαιολογικών Επιστημών/Επιμελήτρια: Professor Jenifer Neils, Διευθύντρια Αμερικανικής Σχολής/Επιστημονικοί Σύμβουλοι: Δρ. Στέλλα Χρυσουλάκη, Προϊστάμενη Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων/Dr. Flint Dibble, Ζωοαρχαιολόγος/Υπεύθυνη Τεκμηρίων- Συντονισμός: Ιωάννα Δαμανάκη, Βοηθός Διεύθυνσης – Archaeological Heritage Coordinator/Ψηφιακή Υποστήριξη: Κωνσταντίνος Τζωρτζίνης, Υπεύθυνος ψηφιακών μέσων/Εκπαιδευτικά Προγράμματα: Ελένη Γκίζα, Steinmetz Family Foundation Museum Fellow/Σχεδιασμός Έκθεσης: Μικρή Άρκτος, Ανδρέας Γεωργιάδης, Βιβή Γερολυμάτου

Χώρος: Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Πτέρυγα Ι. Μακρυγιάννη, Σουηδίας 61, 106 76 Αθήνα/Είσοδος Ελεύθερη/Ώρες Λειτουργίας:Τετάρτη 12:00 – 18:00,Πέμπτη 16:00 – 22:00,Παρασκευή 12:00 – 18:00,Σάββατο 12:00 – 18:00,Κυριακή 12:00 – 18:00