ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ

Οι αρχιτέκτονες Γιώργος Παρμενίδης, Κριστίv Λοvγκεπέ, Ιφιγένεια Μάρη, η ομάδα δηλαδή που βρίσκεται πίσω από τον σχεδιασμό του εσωτερικού και εκθεσιακού χώρου του νέου κτιριακού συγκροτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης, απέσπασε ένα από τα σημαντικότερα βραβεία Design σε έναν σπουδαίο παγκόσμιο διαγωνισμό στον οποίο συμμετέχουν σχεδιαστές, σχεδιαστικά κόνσεπτ, προϊόντα και υπηρεσίες από όλο τον κόσμο.

Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα απέσπασε τη Χρυσή διάκριση “A Design” Award στην Κατηγορία Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων και Εκθέσεων (Golden A’ Design Award Winner for Interior Space and Exhibition Design Category in 2022).

Σημειώστε πως η αρχιτεκτονική ομάδα Γιώργος Παρμενίδης, Κριστίν Λοvγκεπέ, Ιφιγένεια Μάρη ανέλαβε το 2015 τη μελέτη και επίβλεψη του μουσειογραφικού σχεδιασμού του νέου κτιριακού συγκροτήματος της Πινακοθήκης και το 2019 τους ανατέθηκε και η ολοκλήρωση της διαμόρφωσης των υπαίθριων χώρων του αναγεννημένου ιδρύματος.

Στον επίσημο ιστότοπο των Βραβείων “A Design” διαβάζουμε αναφορικά με την έμπνευση πίσω από τη μελέτη για τον μουσειογραφικό σχεδιασμό του νέου κτιριακού συγκροτήματος της Πινακοθήκης ότι πρόκειται για: «τον σχεδιασμό της μόνιμης και περιοδικής έκθεσης της Ελληνικής Τέχνης του 19ου και 20ου αιώνα με υλικούς και γεωμετρικούς χωρικούς δείκτες, που δίνουν την αίσθηση της ελεύθερης επιλογής του επισκέπτη στην κίνησή του μέσα στο μουσείο. Ο σχεδιασμός επιτρέπει το μέγιστο βάθος στο βλέμμα του επισκέπτη, ο οποίος διατηρεί μία open-air αίσθηση, την οποία ενισχύει ο έμμεσος φωτισμός και οι προσλαμβάνουσες εικόνες της πόλης”.

Πράγματι, πρόκειται για ένα αρχιτεκτονικό έργο στο οποίο αποσπάσματα της πόλης είναι ορατά από τους εκθεσιακούς χώρους: υπάρχει δηλαδή μία αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στο έργο ως έκθεμα και στην πόλη ως έκθεμα.

“Υπάρχουν σημεία, όπως κινείσαι, όπου βλέπεις μέρος της πόλης, κι άλλα όπου βλέπεις μέρος της έκθεσης. Άρα, υπάρχει αυτός ο διάλογος μεταξύ αυτού που συμβαίνει μέσα και αυτού που συμβαίνει έξω. Μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στο έργο ως έκθεμα και στην πόλη ως έκθεμα” είχαν αναφέρει οι αρχιτέκτονες σε συνέντευξη που είχε δώσει πριν ένα περίπου χρόνο στο Magazine.

Οι υλικότητες στους χώρους των εκθέσεων και στον χώρο της εισόδου είναι υποτονισμένες προκειμένου να αναδειχθούν τα έργα τέχνης. Γι΄αυτό και οι ξύλινες κατασκευές δεν έχουν χωρίς “έντονα νερά” του ξύλου πάνω τους, το μάρμαρο στο δάπεδο έχει υποστεί ματ επεξεργασία, ενώ στους εκθεσιακούς χώρους επικρατεί το γκρι χρώμα προκειμένου να μειωθεί η ανάκλαση του φωτός.

Ανάμεσα στους χώρους έκθεσης μεσολαβούν ζώνες που αντιστοιχούν στους κόμβους κυκλοφορίας, και επενδύονται με ξυλεπενδύσεις προκειμένου να προσανατολίσουν τον επισκέπτη στους χώρους πρόσβασης, αλλά και να διαιρέσουν τον χώρο σε επιμέρους τμήματα.

Στους χώρους των μόνιμων εκθέσεων μεγάλα εκθεσιακά πανό τοποθετούνται με διαγώνιες χαράξεις μέχρι την οροφή προκειμένου να αναδείξουν ένα σημαντικό μεγάλο έκθεμα και γύρω από αυτό τοποθετούνται μικρότεροι πίνακες με την ίδια θεματική: δημιουργούνται έτσι διακριτές νησίδες ενώ το βλέμμα δεν διακόπτεται.

“Μια πολύ βασική ιδέα ήταν ότι στις μόνιμες συλλογές θα βάζαμε τα πανέλα –τα εκθεσιακά πανό, δηλαδή– έτσι ώστε να κατευθύνουν την πορεία του βλέμματος του θεατή. Κάθε τόσο, δηλαδή, να δημιουργείται μεταξύ των εκθεμάτων ένα κενό, μια έκπληξη, μια μετάβαση. Συγχρόνως, προσπαθήσαμε ο θεατής να έχει και την συνολική αντίληψη της αίθουσας, των ορίων της. Αυτά τα πανέλα είναι μεγάλα, ψηλά μέχρι την οροφή.

Πάνω τους τοποθετήσαμε στο κέντρο της αίθουσας τους μεγάλους πίνακες [σ.σ. σαν την «Προσωπογραφία της Κλεμάνς Σερπιέρη» (1869), έργο του Νικηφόρου Λύτρα που λόγω όγκου δεν είχε ποτέ πριν εκτεθεί] και γύρω-γύρω μικρότερους συναφείς πίνακες δημιουργώντας διακριτές θεματικές νησίδες. Έτσι, αυτή η κίνηση του βλέμματος, που είπαμε, γίνεται από μεγάλη νησίδα, σε μεγάλη νησίδα, και πάει λέγοντας. Επίσης, σ’ αυτές τις αίθουσες με τα σταθερά πανό υπάρχουν ψευδοροφές με φώτα, όσο το δυνατόν κρυμμένα, οι οποίες δουλεύουν σαν μηχανές φωτισμού. Είναι ουσιαστικά οροφές διαφώτισης με μεγάλη δυνατότητα ρύθμισης”.

Αναφορικά με την υλοποίηση του έργου, στον ιστότοπο των Βραβείων “A’Design” η αρχιτεκτονική ομάδα αναφέρει πως: “η ομάδα μας έχει μακρά εμπειρία σε περισσότερες από 50 παρόμοιες μελέτες και κατασκευές, για εκθέσεις τέχνης. Στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, συνδυάσαμε την υπάρχουσα αρχιτεκτονική του κτιρίου με τη μουσειολογική μελέτη της Εθνικής Πινακοθήκης και την ελεύθερη ροή των επισκεπτών της έκθεσης, ελέγχοντας τα αποτελέσματα για την μετακίνησή τους με λεπτομερείς τρισδιάστατες μακέτες”.

Οι τρεις αρχιτέκτονες αναφέρονται και στις προκλήσεις που αντιμετώπισαν λέγοντας:“Το δυσκολότερο σημείο ήταν ο συντονισμός από τη μία του μεγάλου αριθμού κατασκευαστών και μηχανικών με τα δεδομένα της μουσειογραφικής μελέτης και από την άλλη των εποπτών του Υπουργείου, των επιμελητών της Πινακοθήκης, των συμβούλων και των χορηγών”.

Λίγα λόγια για το “A’ Design Award and Competition”

Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους παγκόσμιους διαγωνισμούς, στον οποίο συμμετέχουν σχεδιαστές, σχεδιαστικά κόνσεπτ, προϊόντα και υπηρεσίες. Μέσα στα εκατομμύρια προϊόντα και σχεδιαστικά έργα που δημιουργούνται κάθε χρονιά, ο διαγωνισμός “A’ Design Award” γεννήθηκε με την επιθυμία να διακρίνονται και να βραβεύονται τα καλύτερα έργα και προϊόντα υψηλής ποιότητας, τα οποία λειτουργούν ως μοχλός ανάπτυξης της κοινωνίας. Ο διαγωνισμός παρέχει μία πλατφόρμα μέσω της οποίας δημιουργοί από όλο τον κόσμο, πρωτοπόροι στον τομέα τους, επικοινωνούν την πρωτοποριακή δουλειά τους στα διεθνή κοινά. Οι νικητές του “A’ Design Award and Competition” είναι οι καλύτεροι σχεδιαστές, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, brands και influencers σε όλο τον κόσμο.

Οι δημιουργοί των έργων που βραβεύονται – σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της διοργάνωσης “A’ Design Award”– έχουν την ευκαιρία να δουν τη δουλειά τους στην Ιταλία στο «MOOD: Museum of Design». Τα “A’ “Design Award and Competition” στηρίζει και το Bureau of European Design Associations.