Σωκράτης Λέφας: Η στιγμή που δεν θα ξεχάσω ποτέ στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα

Στην οδό Σόλωνος στο κέντρο της Αθήνας το Κέντρο Ημέρας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ανοίγει καθημερινές τις πόρτες του για να προσφέρει υπηρεσίες υγείας σε πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν ανάγκη. Συντονιστής του προγράμματος αυτού είναι ο Σωκράτης Λέφας, ένας άνθρωπος που τα τελευταία 11 χρόνια γεμίζει και αδειάζει τις βαλίτσες του συνεχώς ακολουθώντας τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα σε διάφορες αποστολές ανά τον κόσμο.

Σουδάν, Νότιο Σουδάν, Λίβανος, Ιράκ, Ιορδανία, Φιλιππίνες, Ουγκάντα. Από το 2008 μέχρι και σήμερα η ζωή του είναι ένα αέναο ταξίδι σε κάθε γωνιά του πλανήτη όπου υπάρχουν ανάγκες.

«Ο πατέρας μου ήταν η αιτία που ξεκίνησα το ταξίδι μου με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Παιδίατρος ο ίδιος με έντονη εθελοντική και φιλανθρωπική δράση μου μετέδωσε από νωρίς την αγάπη του για τον άνθρωπο. Έτσι οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ήταν μονόδρομος για μένα. Έκανα μία αίτηση, με πήραν και ξεκίνησα αρχικά ως τεχνικός, στη συνέχεια ως συντονιστής μιας μεγαλύτερης ομάδας τεχνικών και σήμερα ως συντονιστής προγράμματος».

Προσπαθώντας να σκεφτεί την πιο δύσκολη αποστολή του, η απάντηση έρχεται άμεσα και αυθόρμητα. «Η πρώτη αποστολή είναι πάντα η πιο δύσκολη και η πιο έντονη. Για μένα ήταν το 2008 στην Ουγκάντα σε επισιτιστικό πρόγραμμα. Ήταν η πρώτη φορά που είδα βρέφη και παιδιά να πεθαίνουν από την πείνα. Ήταν το πιο δύσκολο συναίσθημα να δεχτείς ότι ο κόσμος πεθαίνει επειδή δεν έχει να φάει».

Η ιστορία που δεν θα ξεχάσει ποτέ έρχεται λίγο αργότερα, στο Νότιο Σουδάν. «Μια πολύ έντονη στιγμή που έχω ζήσει ήταν όταν ήμουν σε ένα μικρό αεροδρόμιο στο Νότιο Σουδάν για να ταξιδέψω στην πρωτεύουσα, την Τζούμπα. Στεκόμουν σε ένα μικρό αεροδιάδρομο, φορώντας το μπλουζάκι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Ξαφνικά με πλησιάζει μία κοπέλα και με δάκρυα στα μάτια αρχίζει να με ευχαριστεί. Σε κάποιο από τα προγράμματά μας στο Νότιο Σουδάν, οι ομάδες μας είχαν βοηθήσει τη μητέρα της, η οποία διαφορετικά θα πέθαινε και η κοπέλα με αυτό τον τρόπο θέλησε να δείξει την ευγνωμοσύνη της προς όλους εμάς. Το να βλέπεις τους ανθρώπους να σε ευχαριστούν με αυτό τον τρόπο είναι η καλύτερη ανταμοιβή».

Η πιο σοκαριστική στιγμή, όμως, ήταν στην αποστολή του στις Φιλιππίνες αμέσως μετά το πέρασμα του τυφώνα Χαϊγιάν το 2013. «Είχα πετάξει με ελικόπτερο πάνω από τις περιοχές που έπληξε ο τυφώνας. Ήταν ο μόνος τρόπος που είχαμε να μετακινηθούμε. Είδα την εικόνα της απόλυτης καταστροφής. Όλα ήταν ισοπεδωμένα. Ήταν μεγάλο σοκ».

11 χρόνια και αρκετές αποστολές μετά την πρώτη του απόφαση να ξεκινήσει με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ο Σωκράτης δεν έχει μετανιώσει λεπτό για την επιλογή του. Έχει μετανιώσει μόνο για ένα πράγμα. Που δεν έλαβε την απόφαση αυτή νωρίτερα. «Για μένα η ζωή μου χωρίζεται σε πριν και μετά τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Με έχει αλλάξει πολύ όλη αυτή η εμπειρία. Έχω αναθεωρήσει την οπτική μου για τη ζωή. Πλέον θεωρώ μικρά και ασήμαντα αυτά που έβλεπα μεγάλα και σημαντικά στην προηγουμένη μου ζωή. Η φράση «την υγεία μας να έχουμε» είναι τόσο μα τόσο σημαντική. Αυτό το καταλαβαίνεις όταν βλέπεις ότι σε κάποια μέρη του κόσμου ζουν χωρίς καν τα βασικά πράγματα. Αν δεν έχεις εκτεθεί σε τέτοιες εικόνες είναι δύσκολο να το συνειδητοποιήσεις».

Τον τελευταίο χρόνο ο Σωκράτης επέστρεψε στην Ελλάδα και συντονίζει το Κέντρο Ημέρας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αθήνα. Στην ουσία κάνει αποστολή στη χώρα του. Εκεί οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας, ψυχικής υγείας και φροντίδα υγείας για χρόνιες παθήσεις σε πρόσφυγες και μετανάστες. «Φέτος (μέχρι το τέλος Νοεμβρίου) πραγματοποιήσαμε 17.300 συνεδρίες. Από τον Ιούλιο και μετά που καταργήθηκε ο ΑΜΚΑ έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι ασθενείς μας στο Κέντρο, καθώς δεν έχουν πλέον πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας και έρχονται σε εμάς ζητώντας βοήθεια. Πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζουν και πρόβλημα στέγασης. Είναι άνθρωποι που έχουν λάβει άσυλο, έχουν φύγει από τις δομές φιλοξενίας, αλλά βρίσκονται στο δρόμο, χωρίς δουλειά και υποστήριξη. Αυτό θα συνεχίσει να υφίσταται και να εντατικοποιείται.

Είναι κάτι που θα πρέπει να το διαχειριστούμε. Για μένα το προσφυγικό δεν είναι πρόβλημα στο οποίο πρέπει να βρούμε τώρα μία λύση. Δεν είναι πρόβλημα και δεν υπάρχει λύση. Είναι φαινόμενο. Οι άνθρωποι μεταναστεύουν. Αυτό γίνεται χρόνια.

Μετακινούμαστε για να βρούμε νερό, τροφή, πόρους. Είναι ένα φαινόμενο που συνδέεται με το ανθρώπινο είδος και ως τέτοιο θα πρέπει να το διαχειριστούμε, σεβόμενοι πάνω από όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ας μην ξεχνάμε ότι κι εμείς οι ίδιοι μπορεί να είμαστε οι κλιματικοί μετανάστες του αύριο».

Ο Σωκράτης Λέφας είναι ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της νέας καμπάνιας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα με κεντρικό μήνυμα «Τώρα που μπορείς, Σώσε ζωές».

Μπορείς να υποστηρίξεις τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα εδώ.

Δες εδώ το σποτ της καμπάνιας: