Aegean: Έγκριση της κρατικής ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι η επιχορήγηση ύψους 120 εκατ. ευρώ της Ελλάδας στην Aegean Airlines είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Το μέτρο αποσκοπεί στην αποζημίωση της αεροπορικής εταιρείας για τις ζημίες που υπέστη άμεσα λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των ταξιδιωτικών περιορισμών που επέβαλε η Ελλάδα και άλλες χώρες προορισμού για την ανάσχεση της εξάπλωσης του κορονοϊού.

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Ο κλάδος των αερομεταφορών είναι ένας από τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία του κορονοϊού. Το μέτρο αυτό θα επιτρέψει στην Ελλάδα να αποζημιώσει την Aegean Airlines για τις ζημίες που υπέστη άμεσα λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών που απαιτήθηκαν για την ανάσχεση της εξάπλωσης του κορονοϊού. Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τα κράτη μέλη για την εξεύρεση εφικτών λύσεων για τη στήριξη των επιχειρήσεων σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.»

Η Aegean Airlines όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2019 μετέφερε περίπου 15 εκατομμύρια επιβάτες. Πριν από την έξαρση του κορονοϊού, η Aegean εκτελούσε πτήσεις από την κύρια βάση της στην Αθήνα και από άλλους ελληνικούς αερολιμένες προς 155 εγχώριους και διεθνείς προορισμούς σε 44 χώρες. Από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού, η Aegean μείωσε δραστικά τις υπηρεσίες της, με αποτέλεσμα να σημειώνει υψηλές λειτουργικές ζημίες.

Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή μέτρο ενίσχυσης για την αποζημίωση της Aegean Airlines για τις ζημίες που υπέστη από τις 23 Μαρτίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020 λόγω των μέτρων ανάσχεσης και των ταξιδιωτικών περιορισμών που επέβαλε η Ελλάδα και άλλες χώρες προορισμού για την αναχαίτιση της εξάπλωσης του κορονοϊού. Η στήριξη θα λάβει τη μορφή άμεσης επιχορήγησης ύψους 120 εκατ. ευρώ, η οποία δεν υπερβαίνει την εκτιμώμενη ζημία που υπέστη άμεσα η αεροπορική εταιρεία κατά την περίοδο εκείνη.

Η Επιτροπή αξιολόγησε το μέτρο βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να εγκρίνει μέτρα κρατικής ενίσχυσης που χορηγούν τα κράτη μέλη με σκοπό την αποζημίωση συγκεκριμένων επιχειρήσεων ή τομέων για ζημίες που προκαλούνται άμεσα από έκτακτα γεγονότα.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η έξαρση του κορονοϊού έχει τα χαρακτηριστικά ώστε να μπορεί να θεωρηθεί έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός με σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Ως εκ τούτου, δικαιολογούνται έκτακτες παρεμβάσεις από το κράτος μέλος για την αντιστάθμιση των ζημιών που συνδέονται με την πανδημία.

Η Επιτροπή έκρινε ότι το ελληνικό μέτρο θα αντισταθμίσει τη ζημία που υπέστη η Aegean Airlines, η οποία συνδέεται άμεσα με την έξαρση του κορονοϊού. Θεώρησε επίσης ότι το μέτρο είναι αναλογικό, δεδομένου ότι η ενίσχυση δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την αποκατάσταση της ζημίας.

Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό μέτρο αποζημίωσης των ζημιών συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Ιστορικό

Η χρηματοδοτική στήριξη με ενωσιακούς ή εθνικούς πόρους που χορηγούνται σε υπηρεσίες υγείας ή άλλες δημόσιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί με τον κορονοϊό δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων. Το ίδιο ισχύει για κάθε δημόσια χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται απευθείας στους πολίτες. Ομοίως, τα δημόσια μέτρα στήριξης που είναι διαθέσιμα σε όλες τις επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα οι επιδοτήσεις μισθών και η αναστολή πληρωμών των φόρων επιχειρήσεων και των φόρων προστιθέμενης αξίας ή των κοινωνικών εισφορών, δεν εμπίπτουν στον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων και δεν απαιτούν την έγκριση της Επιτροπής βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να ενεργήσουν άμεσα.

Όταν εφαρμόζονται οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να εκπονούν γενναιόδωρα μέτρα ενίσχυσης για τη στήριξη συγκεκριμένων επιχειρήσεων ή τομέων που πλήττονται από τις συνέπειες της έξαρσης του κορονοϊού σύμφωνα με το υφιστάμενο πλαίσιο της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Στις 13 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19, στην οποία περιγράφονται οι εν λόγω δυνατότητες.

Στο πλαίσιο αυτό, για παράδειγμα:

Τα κράτη μέλη μπορούν να αποζημιώνουν συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή τομείς (υπό μορφή καθεστώτων) για ζημίες που υφίστανται και προξενούνται άμεσα από έκτακτα γεγονότα, όπως εκείνα που προκαλούνται από την έξαρση του κορονοϊού. Αυτό προβλέπεται από το άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ.

Οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ επιτρέπουν στα κράτη μέλη να βοηθούν τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν ελλείψεις ρευστότητας και τις επιχειρήσεις που χρειάζονται επείγουσα ενίσχυση διάσωσης.

Αυτό μπορεί να συμπληρώνεται με μια σειρά πρόσθετων μέτρων, όπως τα μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και στον γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία, τα οποία μπορούν επίσης να τεθούν σε εφαρμογή από τα κράτη μέλη άμεσα, χωρίς τη συμμετοχή της Επιτροπής.

Σε περίπτωση ιδιαίτερα σοβαρών οικονομικών καταστάσεων, όπως αυτή που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος όλα τα κράτη μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της έξαρσης του κορονοϊού, οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις επιτρέπουν στα κράτη μέλη να χορηγούν στήριξη για να αντιμετωπίσουν σοβαρή διαταραχή στην οικονομία τους. Τούτο προβλέπεται από το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Στις 19 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ που δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να κάνουν χρήση της πλήρους ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο τη στήριξη της οικονομίας υπό τις συνθήκες της έξαρσης του κορονοϊού. Το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου, στις 8 Μαΐου, στις 29 Ιουνίου και στις 13 Οκτωβρίου 2020, προβλέπει τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων που μπορούν να χορηγούν τα κράτη μέλη: i) άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές· ii) κρατικές εγγυήσεις για δάνεια επιχειρήσεων· iii) επιδοτούμενα δημόσια δάνεια σε επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων δανείων μειωμένης εξασφάλισης· iv) διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν τις κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία· v) δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων· vi) στήριξη για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τον κορονοϊό· vii) στήριξη για την κατασκευή και την αναβάθμιση εγκαταστάσεων ιατρικών εξετάσεων· viii) στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού· ix) στοχευμένη στήριξη υπό μορφή αναβολής της καταβολής φόρων και/ή αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης των εργοδοτών· x) στοχευμένη στήριξη υπό μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους· xi) στοχευμένη στήριξη υπό μορφή ιδίων κεφαλαίων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων· xii) στήριξη για μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν σημαντικές απώλειες κύκλου εργασιών λόγω της έξαρσης του κορονοϊού.

Το προσωρινό πλαίσιο θα εφαρμοστεί έως τα τέλη Ιουνίου 2021. Δεδομένου ότι ζητήματα φερεγγυότητας ενδέχεται να προκύψουν μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο, καθώς η κρίση εξελίσσεται, η Επιτροπή έχει παρατείνει την εν λόγω περίοδο έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2021 μόνο όσον αφορά τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης. Για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει, πριν από τις εν λόγω ημερομηνίες, την ανάγκη τυχόν παράτασής του.

Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης SA.59462 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων στον δικτυακό τόπο Ανταγωνισμού της Επιτροπής μόλις διευθετηθούν τυχόν ζητήματα απορρήτου. Οι νέες δημοσιεύσεις αποφάσεων για τις κρατικές ενισχύσεις στο διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα αναρτώνται στο State Aid Weekly e-News (εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο για τις κρατικές ενισχύσεις).