Τα αθέατα και άγνωστα θύματα του κορονοϊού

Άγχος, κρίσεις πανικού, φόβος… Το μενού της ανασκόπησης του 2020 είχε απ᾽ όλα. Σύμφωνα με έρευνες τους τελευταίους δέκα μήνες, διάστημα που ο κορονοϊός ορίζει τις ζωές μας, οι προαναφερόμενες ψυχικές διαταραχές και καταστάσεις παρουσιάζουν αξιοσημείωτα ποσοστά.

Χαρακτηριστικά είναι τα πρώτα αποτελέσματα της Παγκόσμιας Μελέτης Υγείας και Λειτουργικότητας σε Περιόδους Μεταδοτικών Λοιμώξεων (Μελέτη COH-FIT) στον πληθυσμό της Ελλάδας, τα οποία δημοσιεύτηκαν τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με αυτά, παρουσιάζεται υψηλή επίπτωση της πανδημίας στο στρες, τη μοναξιά και τον θυμό. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών (72%) ανέφερε επιδείνωση του στρες τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών) παρουσίασαν το υψηλότερο ποσοστό επιδείνωσης των επιπέδων του στρες, το οποίο έφτασε στο 96%.

Όσον αφορά τη μοναξιά, οι περισσότεροι/ες συμμετέχοντες/ συμμετέχουσες (70%) στην έρευνα ανέφεραν επιδείνωση της μοναξιάς τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Το υψηλότερο ποσοστό επιδείνωσης των επιπέδων της μοναξιάς -έφτασε στο 96%- παρουσίασαν οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών).

Οι νεαροί ενήλικες (18-39 έτη) ανέφεραν μεγαλύτερα ποσοστά επιδείνωσης της μοναξιάς συγκριτικά με τους ενήλικες μέσης ηλικίας (40-64 έτη). Αναφορικά με τον θυμό, 71% των συμμετεχόντων/ συμμετεχουσών παρουσίασε επιδείνωση τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Τα ποσοστά επιδείνωσης του θυμού ήταν υψηλότερα στους ηλικιωμένους (96%) αλλά και στους νέους (57%) συγκριτικά με τα άτομα μέσης ηλικίας (53%).

Περιπτώσεις που δεν έχουν καταγραφεί (είναι ανέφικτο άλλωστε) και ούτε θα ανακοινωθούν ποτέ μαζί με τα κρούσματα, τους θανάτους και τους διασωληνωμένους κατά την καθιερωμένη ενημέρωση από τον ΕΟΔΥ για την πορεία του κορονοϊού στη χώρα μας. Πρόκειται για τα αθέατα και άγνωστα θύματα του ιού. Αυτά που παλεύουν με τον εαυτό τους, τα fake news, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ για να συνεχίσουν την δύσκολη καθημερινότητά τους, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από τα περιοριστικά μέτρα και τα κατά καιρούς lockdown.

Το ψυχολογικό φορτίο της πανδημίας αποδεικνύεται βαρύ και ίσως ασήκωτο για κάποιους, και όπως δήλωσε στο News 24/7 η ψυχολόγος Νατάσσα Καραμολέγκου, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο ψυχικό τραύμα. Ένα τραύμα, του οποίου κανείς δεν γνωρίζει το μέγεθός του, ούτε πώς θα εξελιχθεί όταν δοθεί τέλος στην περιπέτεια.

“Η πανδημία μπορεί να οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο ψυχικό τραύμα. Αρκεί να σκεφτούμε πόσα εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν εντελώς ξαφνικά τους αγαπημένους τους, που δεν πρόλαβαν να συνειδητοποιήσουν πως έφυγαν τόσο ξαφνικά από τη ζωή… που δεν είχαν τη δυνατότητα να τους κηδέψουν όπως θα ήθελαν… ούτε καν να τους δουν και να τους αποχαιρετίσουν. Η διαχείριση της απώλειας και του πένθους είναι πολύ δύσκολη, θα έλεγα αφόρητη, για τους περισσότερους ανθρώπους. Η πανδημία οδήγησε στη διάλυση πολλών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα χιλιάδες ανθρώπων να χάσουν οριστικά τη δουλειά τους και τους κόπους μιας ζωής. Ο κόσμος άλλαξε σε μια στιγμή, και τώρα καλούμαστε να τον ξαναστήσουμε από την αρχή, αλλά τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο” τόνισε χαρακτηριστικά.

Οι διαπροσωπικές σχέσεις, που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας, έχουν δεχτεί ισχυρό πλήγμα τόσο από την πανδημία όσο και από τα μέτρα που λαμβάνονται για τον περιορισμό της. Η αναγκαστική συμβίωση για 24 ώρες το 24ωρο, σε πολλές περιπτώσεις, με συγκεκριμένους ανθρώπους και η υποχρεωτική απομάκρυνση από άλλα αγαπημένα πρόσωπα, περνάνε από δοκιμασία τόσο τις σχέσεις όσο και τις ψυχικές μας αντοχές ενώ μεγάλο θέμα αποτελεί και το πώς αντιμετωπίζουμε πλέον τους άλλους ανθρώπους.

“Τα περιοριστικά μέτρα έχουν επηρεάσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Παρατηρείται αύξηση της επιθετικότητας και έξαρση των ψυχικών διαταραχών, κάτι που προκαλείται από την απαγόρευση και τον εγκλεισμό. Επίσης η κατάθλιψη, οι κρίσεις πανικού και η απόσυρση είναι χαρακτηριστικές συμπεριφορές στις μέρες της πανδημίας” σημείωσε η κ. Καραμολέγκου.

Και πρόσθεσε: “Η πανδημία και το lockdown έχουν διαμορφώσει μια πρωτόγνωρη κατάσταση στις σχέσεις των ανθρώπων. Βασικό στοιχείο είναι η καχυποψία που προκύπτει από το φόβο ότι ο άλλος μπορεί να μας κολλήσει και να πεθάνουμε. Ένα άλλο στοιχείο στη συμπεριφορά μας είναι η ενοχή. Το άτομο που νοσεί από κορονοϊό αισθάνεται ότι κουβαλά το μίασμα και ότι μπορεί να κολλήσει όχι μόνο τους δικούς του ανθρώπους και να τους οδηγήσει στο θάνατο, αλλά και ανθρώπους από το ευρύτερο περιβάλλον του”.

“Ψυχική ακινητοποίηση”

Όσον αφορά στο ποιες ηλικιακές ομάδες αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα και φαίνονται πιο επιρρεπείς να εμφανίσουν κάποια ψυχική διαταραχή, η κ. Καραμολέγκου επεσήμανε: “Φαίνεται ότι από την πανδημία έχουν επηρεαστεί περισσότερο οι μεγαλύτεροι ηλικιακά άνθρωποι οι οποίοι πλήττονται και περισσότερο. Δεν ξέρουμε όμως μακροπρόθεσμα τι αντίκτυπο θα έχει στις σχέσεις των νέων ανθρώπων. Οι αποστάσεις, η αποφυγή της αγκαλιάς και του φιλιού, ενδεχομένως να επηρεάσουν τις ανθρώπινες επαφές”.

Στην εποχή της κοινωνικής απόστασης, της απομόνωσης και της καραντίνας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο που μας κρατά σε επαφή με τους φίλους, τους αγαπημένους μας αλλά και με ολόκληρο τον κόσμο. Όπως και σε πολλά πράγματα όμως, στο κόσμο των social media δεν είναι όλα ρόδινα, ιδίως όταν ο εγκλεισμός και ο πολύμηνος φόβος του κορονοϊού έχουν “στρώσει το χαλί” για “φόρτωμα” με επιπλέον ψυχολογικά βάρη.

Όπως ανέφερε η κ. Καραμολέγκου: “Τα social media μπορούν να βλάψουν σοβαρά την ψυχική μας υγεία γιατί σπείρουν τον τρόμο και τον πανικό, ειδικά στους ηλικιωμένους ανθρώπους που βλέπουν όλο την ημέρα τηλεόραση. Καλό θα ήταν μια πληροφορία να ελέγχεται πριν βγει στη δημοσιότητα. Όταν η υφήλιος σφυροκοπείται από μια πανδημία, είναι πολύ εύκολο να κυριαρχήσει ο πανικός. Φόβος και πανικός οδηγούν σε ψυχική ακινητοποίηση. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αξιολογήσει αυτό που ακούει ή βλέπει”.

Με την αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της πανδημίας να φαίνεται να έχει αρχίσει, χάρη στα εμβόλια που έχουν ήδη ή πρόκειται σύντομα να εγκριθούν προς χρήση, το ερώτημα που μπορεί να προκύψει σε πολλούς είναι αν μας έκανε καλύτερους ανθρώπους όλη αυτή η πρωτοφανής κατάσταση.

“Θα είναι μια νέα κατάσταση που αυτή τη στιγμή μπορούμε μόνο να φανταστούμε θετικά ή αρνητικά. Το μόνο σίγουρο και ελπιδοφόρο αυτή τη στιγμή είναι το επιστημονικό κομμάτι που υπόσχεται τον τερματισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού μέσα από τον εμβολιασμό. Όπως σε όλες τις πανδημίες που γνωρίζουμε από την ιστορία, η Ιατρική Επιστήμη ήταν αυτή που με τα μέσα που κάθε φορά διέθετε, κατάφερνε να περιορίσει ή και να εξαλείψει την ασθένεια. Είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να προσφέρει ο άνθρωπος στην ανθρωπότητα” υπογράμμισε η κ. Καραμολέγκου.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr