Ίρβιν Γιάλομ στο News 24/7: Ζήσε χωρίς τύψεις

“Ξυπνά από τον ύπνο του ξημερώματα, κλαίγοντας. Κινείται ήσυχα για να μην ξυπνήσει τη σύζυγο του στο μπάνιο. Βρέχει τα μάτια του και ακολουθεί μηχανικά τις οδηγίες που πενήντα χρόνια δίνει στους ασθενείς του. Τα βήματα, οικεία. Κλείνει τα μάτια, επαναλαμβάνει νοητά το όνειρο και σημειώνει αυτό που βλέπει”.

Αυτή είναι η πρώτη σκληρή εικόνα που καταγράφει στις πρώτες σειρές της αυτοβιογραφίας του, με τίτλο “Becoming myself”, ο αμερικανός ψυχοθεραπευτής, συγγραφέας και ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, Ίρβιν Γιάλομ.

Ξεφυλλίζοντας το τελευταίο του βιβλίο, οι λέξεις περιστρέφονται γύρω από μια γραμμή του Ντίκενς. “Όσο πλησιάζει ο άνθρωπος πιο κοντά στο τέλος, τόσο ταξιδεύει ολοένα και πιο κοντά στην αρχή του κύκλου”.

Άλλωστε η ζωή είναι ένας κύκλος. “Συναντώ ανθρώπους που σκέφτονται το παρελθόν τους. Το ίδιο συμβαίνει και με εμένα… Δεν υπάρχει κανένα νόημα στη ζωή. Αυτό που εννοώ είναι ότι πρέπει να φτιάξουμε μόνοι μας το νόημα της. Είμαστε όντα, διψασμένα για τον κόσμο και πρέπει να βρούμε πράγματα που να του δώσουν νόημα”, τονίζει στο News 24/7 και μας κάνει ένα… κοφτό “νεύμα” ώστε να κατανοήσουμε την έννοια της ζωής, του θανάτου και της διαδρομής των επιλογών μας.

Ο σπουδαίος ψυχοθεραπευτής, στα 87 του χρόνια σήμερα, νοσηλεύτηκε προ λίγων μηνών σε κλινική του Πάλο Άλτο, στην Καλιφόρνια. Ένα χειρουργείο, μια επέμβαση στο γόνατο, κάποιες ζαλάδες και η αδυναμία συγκέντρωσης που ακολούθησαν, τον καθήλωσαν σωματικά με το πνεύμα του να βρίσκει διέξοδο στην… συντροφιά ενός τάμπλετ, ταξιδεύοντας στον κόσμο του Γούντι Άλεν και στις νουβέλες του Robertson Davies.

Ο πατέρας της “ομαδικής ψυχοθεραπείας” που βοήθησε εκατομμύρια συνανθρώπους να διαχειριστούν την ιδέα του θανάτου είναι ειλικρινής, ευθύς και χωρίς ίχνος υπεροψίας. Η ανταπόκρισή του ήταν άμεση και σε αυτό βοήθησε και η αγάπη του για την Ελλάδα.

Η διαχείριση του τέλους του θανάτου

“Πιστεύω ότι αν αναλογιστεί κανείς τον μικρό πληθυσμό στην Ελλάδα, είναι περίεργο το γεγονός ότι τα βιβλία μου στη χώρα σας πουλούν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα και τον λόγο δεν μπορώ να τον μαντέψω… Πραγματικά όμως όταν έρχομαι στην Ελλάδα το κοινό είναι μεγάλο και ενθουσιώδες, ενώ σημειώστε πως ακόμη και οι οδηγοί ταξί διαβάζουν τα βιβλία μου…. Ίσως τελικά η νοοτροπία μας είναι ίδια” υπογραμμίζει στο News 24/7.

Μέχρι πρότινος, ο Ίρβιν Γιάλομ αφιέρωνε τη μισή του μέρα στο γράψιμο. Είχε μάλιστα κατά νου, μια στοίβα βιβλίων που περίμεναν να γεμίσουν με τις λέξεις του. Όχι πια. Η αυτοβιογραφία του με τίτλο “Becoming myself” ολοκληρώθηκε. Πλέον δεν τον περιμένουν άλλα βιβλία. “Είμαι πολύ μεγάλος πλέον και νομίζω ότι αυτό είναι πιθανότατα το τελευταίο βιβλίο το οποίο πραγματικά μπορώ να γράψω” συμπληρώνει. “Σκέφτηκα, λοιπόν, να είναι αυτοβιογραφία καθώς ακόμη θυμάμαι όσα περισσότερα μπορώ. Ανέκαθεν ένιωθα ότι το τελευταίο μου βιβλίο έπρεπε να είναι τα απομνημονεύματα μου. Βλέπετε όσο κανείς πλησιάζει τα ογδόντα του, τόσο ξεχνάει πράγματα και ήθελα να βεβαιωθώ ότι θα έγραφα σωστά όσο το μυαλό μου είναι καθαρό. Μερικές φορές μεγαλώνοντας, τείνεις να σκέφτεσαι συχνά την προηγούμενη ζωή σου και οι μνήμες να επιστρέφουν” προσθέτει με νόημα καθώς οι ασθενείς του πρωταγωνιστούν στις δικές του μνήμες.

Ανάμεσα τους, χιλιάδες καρκινοπαθείς, τους οποίους πήρε από το χέρι για να ξεπεράσουν τον φόβο του τέλους.“Η επαφή μου με τους καρκινοπαθείς με βοήθησε να μάθω να λειτουργώ μαζί τους. Πώς να διαχειριστώ την ιδέα του θανάτου. Ήταν μια πραγματικά δύσκολη εμπειρία η οποία σε κάθε περίπτωση με οδήγησε στην ανάγκη να κάνω ο ίδιος θεραπεία και να διαχειριστώ και τις δικές μου αγωνίες” σημειώνει μεταξύ άλλων.

Οι άνθρωποι που έχουν καταφέρει πράγματα στη ζωή τους, φοβούνται λιγότερο να πεθάνουν, έχει αναφέρει στο παρελθόν και μας εξηγεί: “Δεν είναι τόσο τα επιτεύγματα που μπορεί κάποιος να επιτύχει, όσο το να καταφέρει να μην μετανιώνει για πράγματα στη ζωή του. Έχω την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι που ζουν μετανιώνοντας για εκείνα που δεν έχουν κάνει, για όσα δεν δοκίμασαν, φοβούνται τον θάνατο πολύ περισσότερο”.

Ο ίδιος δεν έχει δεύτερες σκέψεις για τις επιλογές του. “Έχω μετανιώσει για πολύ λίγα πράγματα. Είναι ξέρετε πολύ σημαντική αυτή η ερώτηση στους ασθενείς μου. Πως δηλαδή να ζουν δίχως να μετανιώνουν. Πως να ζεις δίχως τύψεις”.

Συνάμα όμως προσπάθησε να γιατρέψει και ο ίδιος τις δικές του πληγές. “Έχω κάνει πολλή δουλειά μόνος μου. Έπρεπε. Κάθε ψυχοθεραπευτής πρέπει να κάνει θεραπεία προκειμένου να καταλάβει τον εαυτό του…Η δουλειά αυτή δεν τελειώνει ποτέ. Το να αντιληφθείς, δηλαδή, τον εαυτό σου” απαντά χαρακτηριστικά.

Ο σύντομος… κύκλος της συζήτησης ολοκληρώθηκε βαθιά χαράματα. Ένα διαφορετικό ξημέρωμα. Από εκείνα που διαφοροποιούν την οπτική. Την στρέφουν στο φως και στην αναζήτηση ενός βασικού νοήματος. Στο κάθε μέρα. Στο από εδώ και πέρα.

Δείτε ολόκληρη την συνέντευξη που παραχώρησε στο Νews 24/7:

Αντί βιογραφικού

O Ιρβιν Γιάλομ γεννήθηκε στην Ουάσινγκτον το 1931. Οι γονείς του έφτασαν στη Νέα Υόρκη από την Πολωνία τη δεκαετία του 1920 και όταν ήταν έφηβος, ο πατέρας του έπαθε έμφραγμα. Η μητέρα του σε κατάσταση υστερίας τον κατηγόρησε ότι τον σκότωσε. Ωστόσο ο Δρ. Μάντσεστερ τον εξέτασε και έδωσε στον Ιρβιν το στηθοσκόπιο για να τον παρηγορήσει. Κοιτώντας προς τα πίσω, ο Γιάλομ θεωρεί ότι τότε πήρε τη μεγάλη απόφαση να γίνει γιατρός.

Στα 14 του γνώρισε τη γυναίκα του, τους ένωσαν τα βιβλία των Ντοστογιέφσκι, Ντίκενς και Στάινμπεκ. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά τα οποία έχουν πάρει διαζύγιο. Ο Ιρβιν Γιάλομ 73 χρόνια μετά παραμένει με την σύζυγό του Μέριλιν σε ένα μικρό σπίτι στην Καλιφόρνια.

Ευχαριστούμε:

Τον Κωνσταντίνο Κορίκη για την υποστήριξή του στο τεχνικό μέρος της συνέντευξης.

Την Filmtrade για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης υλικού από το τρέιλερ της ταινίας “Yalom’s Cure”.

Το Psychotherapy.net για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης υλικού από συνεδρίες του Ίρβιν Γιάλομ. *

Για να δείτε ολοκληρωμένες συνεδρίες του Irvin Yalom με ελληνικούς υπότιτλους, επισκεφθείτε το TherapyNetwork.eu, την πρώτη online Εκπαιδευτική Πλατφόρμα για την Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα.