5G και καινοτομία: Οι δυνατότητες ψηφιακής αναβάθμισης της χώρας

Χρειάστηκε ένα ρυθμιστικό και νομοθετικό σπριντ με περισσότερες από 70 διαφορετικές παρεμβάσεις μέσα σε 1,5 χρόνο, αλλά με την ολοκλήρωση της δημοπρασίας για το φάσμα του 5G που πραγματοποίησε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2020 η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) με τη συμμετοχή και των τριών τηλεπικοινωνιακών παρόχων (OTE, Vodafone και πλέον United-Wind), η χώρα μπήκε επισήμως στην εποχή των νέων δικτύων κινητής τηλεφωνίας.

Όλες οι εταιρείες ξεκίνησαν να αξιοποιούν την υπάρχουσα υποδομή για να αναπτύξουν τα πρώτα δίκτυα 5G, με στόχο να παρέχουν σε πρώτη φάση βελτιωμένη εμπειρία στους καταναλωτές. Ωστόσο θα χρειαστούν σημαντικές επενδύσεις τα επόμενα χρόνια προκειμένου να αναπτυχθεί το πυκνό δίκτυο κεραιοσυστημάτων που απαιτείται για να ξεκλειδώσουν όλες οι επαναστατικές δυνατότητες των νέων δικτύων όπως μικρός χρόνος καθυστέρησης δικτύου (γνωστό ως latency), η σταθερότητα της σύνδεσης, και η υποστήριξη πολλαπλών ταυτόχρονων συνδέσεων συγκεντρωμένων σε κοντινή απόσταση.

Σε κάθε περίπτωση, το 5G ξεκλειδώνει άμεσα επενδύσεις σε υποδομές που θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ, μέχρι το 2025, καθώς οι πάροχοι έχουν δεσμευτεί ότι θα καλύψουν το 60% του πληθυσμού της χώρας μέσα στην επόμενη τριετία. Το ποσοστό αυτό σε βάθος εξαετίας επεκτείνεται στο 94%, ενώ έχει ληφθεί πρόνοια για την παροχή υπηρεσίας 5G από τουλάχιστον έναν πάροχο σε 42 απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

Εκτός όμως από την ανάπτυξη των υποδομών, οι επενδύσεις σε εφαρμογές που θα αναπτυχθούν πάνω σε διάφορους κλάδους της οικονομίας με βάση τα νέα δίκτυα κινητής αναμένεται να ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ μέσα στην δεκαετία σύμφωνα με τη μελέτη για την ψηφιακή στρατηγική του 5G που εκπονήθηκε από την ΕΥ για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που επεξεργάστηκε η συμβουλευτική εταιρεία, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) από τις επενδύσεις για την ανάπτυξη κινητών δικτύων πέμπτης γενιάς και τη δημιουργία σχετικών εφαρμογών αναμένεται να φτάσει μέχρι το 2030 τα 12,4 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται και η δημιουργία 50.000 με 70.000 θέσεων εργασίας.

Ταμείο Φαιστός

Στις αρχές του 2021 και με «μαγιά» μέρος των εσόδων από τη δημοπρασία των συχνοτήτων δημιουργήθηκε η εταιρεία «Συμμετοχές 5G», που έχει σκοπό τη σύσταση και διαχείριση του αμοιβαίου κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών Ταμείο «Φαιστός», το οποίο ελέγχεται από την ΕΕΣΥΠ. Tο fund έχει αποστολή την υλοποίηση επενδύσεων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές δικτύων πέμπτης γενιάς (5G). Θα αναζητηθούν εταιρείες που αναπτύσσουν εφαρμογές στους κλάδους των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, της μεταποίησης, της βιομηχανίας, του τουρισμού, της υγείας, της πληροφόρησης και των δικτύων κοινής ωφελείας.

Το ταμείο, του οποίου η δημιουργία προβλέφθηκε από το σχέδιο νόμου «Κώδικας ψηφιακής διακυβέρνησης» του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα διαθέτει ρευστότητα αρχικού ύψους 93 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 25% των εσόδων (372 εκατ. ευρώ) του πρόσφατου διαγωνισμού για τη χορήγηση φάσματος 5G. Οι πόροι όμως του ταμείου, σε ποσοστό της τάξεως του 30%, θα προέλθουν και από ιδιώτες μετόχους, με τη διαδικασία άντλησης ιδιωτικών κεφαλαίων να εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί άμεσα.

Εξάλλου, πέρα από τη χρηματοδότηση θα παρέχεται στα μέρη του οικοσυστήματος και κομμάτι του φάσματος για την δοκιμή των εφαρμογών, ενώ υπάρχει μέριμνα ώστε οι εφαρμογές που θα αναπτυχθούν από εταιρείες του Φαιστός να μπορούν να δοκιμαστούν σε εταιρείες και οργανισμούς του Δημοσίου.

Οι συνεργασίες και το οικοσύστημα

Τα Ταμείο έχει προχωρήσει ήδη στη σύναψη σημαντικών συνεργασιών με εταιρείες όπως η Vantage Towers, ενώ πρόσφατα υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τη Nokia. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν πως θα συνεργαστούν για την ανάπτυξη testbeds, για την αξιολόγηση τεχνολογικών λύσεων και επιχειρηματικών μοντέλων των εταιρειών στις οποίες θα επενδύει η Συμμετοχές 5G μέσω του Επενδυτικού Ταμείου «Φαιστός». Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η παροχή hardware και λογισμικού από την Nokia για την ανάπτυξη testbeds, τα οποία μπορεί να είναι εγκατεστημένα σε χώρους των φορέων του οικοσυστήματος της Συμμετοχές 5G.

Ο εξοπλισμός που θα παρέχει η Nokia θα αφορά, μεταξύ άλλων, σε λύσεις 5G και σε εφαρμογές Internet of Things. Επιπροσθέτως, διασφαλίστηκε η δυνατότητα επιχειρήσεων στις οποίες έχει επενδύσει η Συμμετοχές 5G να επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις Έρευνας και Ανάπτυξης που διαθέτει η Nokia στην Αθήνα. Σημειώνεται πως πρόσβαση στις ίδιες εγκαταστάσεις εξασφαλίζεται σε μεταπτυχιακούς ερευνητές των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων με τα οποία συνεργάζεται η Συμμετοχές 5G, στο πλαίσιο εκπόνησης των διδακτορικών ή μεταπτυχιακών εργασιών τους.

Με το μνημόνιο συνεργασίας με την Nokia η Συμμετοχές 5G ολοκληρώνει τον πρώτο κύκλο της διαδικασίας για τη δημιουργία ουσιαστικού και παραγωγικού οικοσυστήματος, στο οποίο μετέχουν επίσης, το Πανεπιστήμιο Πάτρας και το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», η Vantage Towers Greece και η μονάδα Corallia του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά».

Πέραν των παραπάνω, η Συμμετοχές 5G υπέγραψε στις αρχές Σεπτεμβρίου συμφωνία συνεργασίας και με την Cosmote, με σκοπό την ανάπτυξη νέων ή την τροποποίηση υφισταμένων δοκιμαστικών δικτύων, προκειμένου να υποστηριχθούν τεχνικές δοκιμές και να αξιολογηθούν επιχειρηματικά μοντέλα σχετικών με υπηρεσίες και τεχνολογίες που θα αναπτύσσουν επιχειρήσεις στις οποίες θα επενδύει το Επενδυτικό Ταμείο Φαιστός.

Επιπλέον, η COSMOTE θα παρέχει ουσιαστική στήριξη στις καινοτόμες επιχειρήσεις, θέτοντας το δίκτυό της στη διάθεσή τους. Θα παρέχει τις απαραίτητες παθητικές υποδομές (ιστούς, πυλώνες και συναφείς ευκολίες), state-of-the-art τεχνολογία, software και hardware, εφαρμογές 5G και IoT, Multi-access Edge Computing (MEC), εξοπλισμό δικτύου πρόσβασης και τερματικές συσκευές για τη διενέργεια δοκιμών «end to end», καθώς και το απαραίτητο προσωπικό για την εγκατάσταση και λειτουργία των υποδομών και του εξοπλισμού που η ίδια θα παρέχει.

Μάλιστα, όπως προβλέπεται και κατόπιν σχετικής πρόσκλησης της Συμμετοχές 5G, η COSMOTE θα μπορεί να συμμετέχει και στην αξιολόγηση συγκεκριμένων τεχνικών ή εμπορικών χαρακτηριστικών των επενδυτικών προτάσεων που υποβάλλονται στην πρώτη για χρηματοδότηση από το Φαιστός.

Σε κάθε περίπτωση, μέσα στους επόμενους μήνες, αναμένεται να ολοκληρωθούν και αυτές οι επαφές, και το Ταμείο Φαιστός να ξεκινήσει τις επενδύσεις οι οποίες θα γίνονται βάσει του επενδυτικού κανονισμού που τέθηκε σε ισχύ στις 5 Ιουλίου.