ΤΕΡΜΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ, ΤΑ ΣΙΝΕΜΑ ΚΛΕΙΣΤΑ
Η βιομηχανία της κινηματογραφικής αίθουσας έχει πατήσει ένα pause κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οι άνθρωποί της μοιράζονται με το Magazine τη μεγάλη ανησυχία για το άμεσο μέλλον της δουλειάς τους.
Ο Ανδρέας Σωτηρακόπουλος, ιδιοκτήτης του κινηματογράφου Μικρόκοσμος, ξεκλειδώνει την πόρτα του κτιρίου με το οποίο έχει συνδέσει τη ζωή του από το 2004 και ψάχνει αν έχει έρθει κάποιο γράμμα ή λογαριασμός. Ποτίζει τα λουλούδια, κοιτάζει τον άδειο χώρο με τα 203 καθίσματα και τελικά εκνευρίζεται γιατί τα βήματά του τον οδήγησαν πάλι εκεί. “Έρχομαι σαν συνταξιούχος μαγκούφης και κοιτάζω τους τέσσερις τοίχους. Ψυχαναλύομαι μόνος μου” λέει στο Magazine του NEWS 24/7.
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 14 μήνες κατά τους οποίους οι χειμερινοί κινηματογράφοι παραμένουν ουσιαστικά σε αδράνεια. Από τις 12 Μαρτίου του 2020, με εξαίρεση μερικές ημέρες τον Σεπτέμβρη και τον Οκτώβρη, η λειτουργία τους έχει ανασταλεί και πλέον και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες τους δεν πιστεύουν πως θα ανοίξουν πριν το επόμενο φθινόπωρο.
“Ενημέρωση δεν έχουμε. Ετεροκαθοριζόμαστε. Μεταξύ μας αναμασάμε στις συζητήσεις, πως λογικά πριν τον Σεπτέμβρη δεν θα μας επιτραπεί η λειτουργία”, εξηγεί. Ο Μικρόκοσμος, την ερχόμενη σεζόν θα μπει στην 18η χρονιά του και ο Σωτηρακόπουλος δεν περίμενε ποτέ ότι η αίθουσά του θα παραμένει σκοτεινή για τόσους συνεχόμενους μήνες.
“Κι εγώ όπως και όλοι οι αιθουσάρχες είμαστε ειδικές περιπτώσεις. Δεν θεωρούμε πως είναι απλώς μια δουλειά που έχει να κάνει με λογιστικά υπόλοιπα. Δεν το βλέπω έτσι. Είναι συνυφασμένο με τη ζωή μου”. Σήμερα, αδημονεί να επιτραπούν ξανά οι προβολές ταινιών αφού όπως λέει υπάρχουν ισχυρά σημάδια κινηματογραφικής ζωής στην Ευρώπη την Αμερική και την Ασία, με το καλοκαίρι που έρχεται να είναι το πρώτο κατά το οποίο θα βγουν όλες οι οσκαρικές ταινίες, οι ελληνικές του περασμένου 18μηνου αλλά και τα blockbuster.
Θα ήταν πολύ διαφορετικά αν υλοποιούνταν όσα είχαν εξαγγελθεί
Παράλληλα, προσπαθεί να σκεφτεί πώς θα διαχειριστεί οικονομικά την επόμενη ημέρα. Η διαχείριση που έχει γίνει από την κυβέρνηση και τον δήμο Αθηναίων, λέει, έχει δημιουργήσει έναν ωκεανό χρεών, αφού η πλειοψηφία όσων εξαγγέλθηκαν δεν έχουν υλοποιηθεί. “Τα βασικά κόστη ενός οικογενειακού κινηματογράφου είναι το ενοίκιο και η ΔΕΗ. Ο δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε δύο φορές πως δεν θα πληρώνουμε δημοτικά τέλη όσο είναι κλειστές οι επιχειρήσεις μας. Άνοιξε μια πλατφόρμα, καταθέσαμε τα στοιχεία αλλά μέχρι σήμερα μας τα χρεώνει. Η δε ΔΕΗ, μας χρεώνει με βάση τις περσινές καταναλώσεις γιατί δεν μπορεί να κάνει μετρήσεις. Σε έναν τέτοιο χώρο το κύριο κόστος του λογαριασμού είναι το τριφασικό ρεύμα και ο κλιματισμός. Εγώ δεν μπορώ να πληρώσω τη ΔΕΗ αυτή τη στιγμή. Θα πρέπει να την διακανονίσω όταν ανοίξουμε, να διακανονίσω τις επιστρεπτέες προκαταβολές, τα παγωμένα φορολογικά και τα ασφαλιστικά. Είναι ένας κυκεώνας. Θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα αν όλα όσα είχαν πει τα είχαν κάνει κιόλας”.
Μετά από πολλές προσπάθειες των ανθρώπων που έχουν χώρους πολιτισμού, η κυβέρνηση είχε ψηφίσει τον Νοέμβριο την επιδότηση εισιτηρίων για να στηριχθούν αυτές οι επιχειρήσεις. Το σχέδιο για τους κινηματογράφους, ήταν ότι θα επιδοτηθούν 40 παραστάσεις για 3 μήνες, επί 4 ευρώ το εισιτήριο στο 20% της χωρητικότητας.
“Ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο, βγήκε ΦΕΚ τον Γενάρη, είχε τους ΚΑΔ κέντρων διασκεδάσεων, θεάτρων κλπ, πλην του κινηματογράφου. Και η απάντηση ήταν πως έγινε παράλειψη. Περιμένουμε από τότε να βγει Κοινή Υπουργική Απόφαση, η οποία πάει από το ένα γραφείο στο άλλο», λέει ο Σωτηρακόπουλος. Ο ίδιος δεν πήρε ούτε την επιδότηση που δόθηκε μέσω του Κέντρου Ελληνικού Κινηματογράφου και η οποία προοριζόταν να στηρίξει τους αιθουσάρχες που προέβαλλαν ελληνικές ταινίες. “Κατέθεσα τα στοιχεία στην πλατφόρμα. Επειδή είχαμε παίξει παραπάνω ελληνικές ταινίες από αυτές που ζητούσαν έκανα αίτηση για το ανώτερο ποσό που έδιναν, περίπου 9.000 ευρώ. Και όταν έρχεται η ώρα να γίνει εκταμίευση μας λένε ότι πρέπει να κόψουμε τιμολόγιο, ότι αυτό θα θεωρηθεί έσοδο και θα φορολογείται. Σε μια περίοδο που εμείς δεν έχουμε έσοδα, αυτό φορολογείται με 24%. Τα χρήματα επίσης για όσους είχαμε ρυθμίσεις χρεών, θα διοχετευόταν κατευθείαν στις δόσεις, ενώ θα αφαιρούνταν μάλιστα από την επόμενη επιστρεπτέα προκαταβολή που θα παίρναμε. Οπότε δεν προχώρησα την διαδικασία”.
Σε αυτά που ακόμη δεν έχουν εκταμιευτεί, οι ιδιοκτήτες των σινεμά συνυπολογίζουν και το ΕΣΠΑ για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Περιφέρειας Αττικής αλλά και ένα κονδύλι για τους πολιτιστικούς χώρους, που έχει προαναγγείλει ο δήμος Αθηναίων σε ένα μικρό τόξο στο κέντρο της πόλης. “Το μόνο που έχει γίνει είναι οι επιστρεπτέες προκαταβολές, η μείωση του ενοικίου και τα χρήματα για τις αναστολές των εργαζόμενων με τα 534 ευρώ. Στη δική μου περίπτωση, οι δύο από τους τρεις εργαζόμενους είναι η γυναίκα μου και το παιδί μου. Οπότε, επειδή δεν θέλω να τα περιγράφω όλα μαύρα, αν δεν είχαμε και τα χρήματα των αναστολών, μπορεί να μην είχαμε καν λεφτά να ζήσουμε σήμερα. Ευτυχώς αυτά δίνονται”.
Δεν βγάζουν νόημα όσα εφαρμόζονται
Στη διάρκεια της δύσκολης χρονιάς που πέρασε, ο Σωτηρακόπουλος έκανε μετατροπές στον χώρο, προκειμένου να υποδεχτεί το κοινό εμπνέοντας μεγαλύτερη ασφάλεια. Ανα δύο καθίσματα, πρόσθεσε τραπεζάκια, μειώνοντας την χωρητικότητα, αυξάνοντας όμως τις αποστάσεις μεταξύ των θεατών, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει χρησιμεύσει ιδιαίτερα. “Εκεί που ο κόσμος ξεπέρναγε κάπως τον φόβο του πιθανού συγχρωτισμού, είχαμε πάλι καραντίνα. Μας υποχρέωσαν να βάλουμε ηλεκτρονικό εισιτήριο για να μην υπάρχει επαφή στο ταμείο. Το κάναμε και μας έκλεισαν ξανά”.
Σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητεί πως τα υγειονομικά μέτρα θα πρέπει να τηρούνται κατά γράμμα, ωστόσο ο 55χρονος αιθουσάρχης δεν αντιλαμβάνεται γιατί οι κινηματογράφοι δεν άνοιξαν για περισσότερο καιρό όπως σε αρκετές χώρες του κόσμου. “Ο Μικρόκοσμος έχει εμβαδόν 470 τ.μ. και χωράει 203 ανθρώπους. Με την χωρητικότητα στο 30%, όπως έγινε για λίγες ημέρες, θα έμπαιναν 60 άνθρωποι. Αυτοί οι 60 θα μπορούσαν να έρθουν με ένα λεωφορείο, μέσα στο οποίο θα συνωστίζονταν μαζί με άλλους 60. Οπότε ενώ εμείς είμαστε κλειστοί με μια αίθουσα 470 τ.μ. και ύψους 9 μέτρων, το μετρό και το λεωφορείο είναι ανοιχτά. Δεν βγάζει νόημα αυτό”.
Ελπίζουμε πως θα επαναλειτουργήσουμε στα μέσα Μαΐου
Όσοι ιδιοκτήτες έχουν και χειμερινούς χώρους, στρέφουν πλέον την προσοχή τους σε εκείνους, προκειμένου το κοινό να «ξαναζεσταθεί». Ένας από αυτούς είναι ο Ηλίας Γεωργιόπουλος, ιδιοκτήτης του χειμερινού “Δαναού” και του θερινού “Άνεσις”.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον ιδιοκτήτη του Μικρόκοσμου, ο Γεωργιόπουλος χαρακτηρίζει πολύ ελλιπή την στήριξη που δόθηκε όλους αυτούς τους μήνες από την Πολιτεία στους κινηματογράφους και περιμένει να καλυφθεί ένα μικρό μέρος από τη ζημιά το φετινό καλοκαίρι. “Ελπίζουμε πως θα είναι πολύ καλύτερο από το περυσινό» λέει στο NEWS 24/7. «Θα βγουν αρκετές ταινίες τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Αμερική. Ελπίζουμε πως θα επιτραπεί να ανοίξουμε μέσα Μαΐου και δεν θα χαθούν μήνες. Να γίνει και μια προθέρμανση του κοινού για τον χειμώνα. Να μπει ο κόσμος να δει μια ταινία, να αισθανθεί ότι μπαίνει σε έναν ασφαλή χώρο από τον οποίο δεν προέκυψε ούτε ένα κρούσμα όταν ήταν ανοικτός”, εξηγεί.
Την μικρή περίοδο που επετράπη η λειτουργία στους χειμερινούς κινηματογράφους, οι δύο αίθουσες του Δαναού που έχουν χωρητικότητα 550 ατόμων (η μεγάλη) και 100 ατόμων (η μικρή), έκοβαν μονοψήφιους αριθμούς εισιτηρίων. Αντίθετα η προσέλευση στο θερινό Άνεσις, ήταν πολύ ενθαρρυντική το καλοκαίρι του 2020. “Ο κόσμος ήρθε στον κινηματογράφο, κάποιες ταινίες δουλέψανε πολύ καλά. Φέτος, μόλις επαναλειτουργήσουμε, είναι σημαντικό για εμάς να μην υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας γιατί η δεύτερη προβολή πάντα ξεκινάει στις 23:00. Ελπίζουμε επίσης η χωρητικότητα να μην είναι κάτω από 50%. Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο”, περιγράφει ο Γεωργιόπουλος.
Πάντως τις αποφάσεις για την υποδοχή του κοινού τις έχει ήδη λάβει. Ο θερινός “Άνεσις”, που πλέον θα κάνει προβολές με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, αφού θα είναι ο μοναδικός κινηματογράφος στην Αθήνα με καινούριο ψηφιακό προτζέκτορα 4Κ laser, θα ανοίξει προβάλλοντας μια ελληνική ταινία. “Θα ανοίξουμε την θερινή σεζόν με μια εξαιρετική ταινία που λέγεται ‘Πρόστιμο’. Πήρε πολύ καλές κριτικές στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και παίζουν ο Οικονομίδης, ο Μουρίκης και ο Σταμουλακάτος. Πιστεύω πως θα αρέσει στον κόσμο”.
Ο 49χρονος ιδιοκτήτης του «Δαναού» και του «Άνεσις», ο οποίος ασχολείται με τον κινηματογράφο από το 1990, αναλαμβάνοντας την οικογενειακή επιχείρησης, ελπίζει πως σύντομα όλο αυτό θα αποτελέσει παρελθόν. «Ψυχολογικά ήταν πολύ δύσκολο. Αλλάζει ο ρυθμός της ζωής σου. Λέγαμε με συναδέλφους πως θα ανοίξουμε, θα πάμε στη δουλειά και θα μας φαίνεται περίεργο. Έχουμε ενσωματώσει τόσο πολύ αυτή την κατάσταση της ακινησίας».
Το κοινό θα αγκαλιάσει ξανά τον κινηματογράφο
Το νεύμα για την επανεκκίνηση περιμένουν και οι εταιρείες διανομής, αφού μετά την περσινή ένδεια σε νέες ταινίες, φέτος έχει συγκεντρωθεί αρκετό υλικό που αναμένεται να αρχίσει να προβάλλεται από το καλοκαίρι. Η Μαρίνα Κόντη, sales manager της εταιρείας διανομής Tulip Entertainment, αναμένει κι εκείνη τις αποφάσεις της κυβέρνησης. “Δεν υπάρχει καμία ενημέρωση και πάμε με τα περσινά δεδομένα ότι τα θερινά θα ανοίξουν την 1η Ιουνίου. Έχουμε την ελπίδα να ανοίξουν μετά το Πάσχα. Δεν ξέρω. Η πληρότητα είναι πολύ βασική και για χειμερινά και θερινά. Για τα χειμερινά ακόμα περισσότερο”.
Οι εταιρείες διανομής έχουν ενταχθεί και αυτές στις επιχειρήσεις που λαμβάνουν επιστρεπτέα προκαταβολή, ωστόσο, όπως εξηγεί η Μαρίνα Κόντη, προσπαθούν να μην ξοδέψουν τα χρήματα που λαμβάνουν καθώς επικρατεί αβεβαιότητα για το τι θα ζητηθεί πίσω από το κράτος. Για την επόμενη ημέρα πάντως, είναι αισιόδοξη, εκτιμώντας πως το κοινό θα αγκαλιάσει τον κινηματογράφο: “Όλες οι ταινίες που ήταν να βγουν από πέρυσι τον Μάρτιο μέχρι και το καλοκαίρι, έχουν πάει πίσω, με αποτέλεσμα φέτος να υπάρχει πληθώρα προϊόντος για τις καλοκαιρινές αίθουσες. Οι εταιρείες διανομής έχουν χάσει πάρα πολύ από το προϊόν που δεν θα βγει ποτέ στις αίθουσες ή που έχει μειωθεί η αξία του, λόγω της διάθεσης των ταινιών στις πλατφόρμες. Πάρα πολλές ταινίες που θα βγουν το καλοκαίρι εδώ, έχουν ήδη κυκλοφορήσει κι ο κόσμος τις έχει δει σπίτι του. Ωστόσο, υπάρχουν και αρκετές που προστατεύονται από τις εταιρίες παραγωγής και δεν τις διαθέτουν στις πλατφόρμες. Για παράδειγμα εμείς που έχουμε πίσω μας τη Universal, έχουμε την τελευταία ταινία του James Bond “No Time to Die” που δεν έχει προβληθεί ποτέ και πουθενά. Μια ταινία που θα φέρει όλο τον κόσμο πίσω στο σινεμά γιατί απευθύνεται σε νέους, ηλικιωμένους και παιδιά. Ήταν να βγει πέρσι τον Απρίλιο, έχει πάρει τρεις αναβολές και η παγκόσμια πρεμιέρα είναι για τις 30 Σεπτεμβρίου. Είμαστε στο όριο αν θα το προλάβουμε».
Έχουν ξεπεραστεί τα όρια αντοχής
Αντίστοιχη αναμονή υπάρχει και στα multiplex, όπως η Village Cinemas. Για το 2020, η πτώση των εισιτηρίων ξεπέρασε το 80% σε σχέση με το 2019, ενώ για το 2021 προφανώς τα νούμερα είναι μηδενικά. «Τα ποσοστά είναι τρομακτικά και μη βιώσιμα» λέει ο Ανδρέας Αλυσανδράτος, Marketing Director της Village Cinemas. “Έχουν ξεπεραστεί τα όρια αντοχής, τα πάγια έξοδα δεν καλύπτονται, ουσιαστική ενίσχυση του κλάδου μας δεν υπάρχει, ο κινηματογράφος απέχει από τη δημόσια συζήτηση χαλάρωσης των μέτρων (μόλις αυτή την εβδομάδα o πολιτισμός μπήκε στην ατζέντα για πρώτη φορά από τον περασμένο Νοέμβριο) και όλα αυτά δείχνουν σε περίπτωση παράτασης του λοκντάουν ένα ζοφερό μέλλον για μία κυρίαρχη μορφή ψυχαγωγίας”.
Τις περιόδους που η λειτουργία των αιθουσών επετράπη με αυστηρούς περιορισμούς, η εικόνα, σύμφωνα με τον Αλυσανδράτο ήταν αισιόδοξη. “Οι οικογένειες ήταν πιστές στο ραντεβού τους με την παιδική ζώνη προβολών των Village Cinemas. Το ίδιο και οι νέοι. Οι μεγάλες ταινίες με περισσότερο ενήλικο κοινό, όπως το Tenet, επίσης είχαν ικανοποιητική προσέλευση. Τηρουμένων των ταινιών που προβάλλαμε, μιας και είχε παγώσει και η παγκόσμια παραγωγή, η προσέλευση ήταν ικανοποιητική. Η αυστηρή τήρηση των μέτρων ασφαλείας κατά της διασποράς του ιού στα Village Cinemas βοήθησε ως προς αυτή την κατεύθυνση καθώς και η σχέση εμπιστοσύνης που έχουμε χτίσει με το κοινό. Επιπροσθέτως οι προηγμένες μέθοδοι με τις οποίες προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας στο κοινό, όπως ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίων και προϊόντων κυλικείου, kiosk με αυτόματη και ανέπαφη πώληση εισιτηρίων στα φουαγιέ, ηλεκτρονικός αποκλεισμός θέσεων ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις κ.ά., βοήθησε ουσιαστικά στις άριστες συνθήκες ασφαλείας που διατηρήσαμε την περίοδο εκείνη και που τελικά οδήγησε τον κόσμο άφοβα στις αίθουσές μας”.
Η ραγδαία ανάπτυξη των πλατφορμών με υπηρεσίες streaming, η οποία ευνοήθηκε και από την περίοδο της καραντίνας, δεν φαίνεται να φοβίζει τον Ανδρέα Αλυσανδράτο. Όπως εξηγεί, κινηματογράφος και πλατφόρμες, μπορούν να κινούνται παράλληλα με τις πλατφόρμες να προσφέρουν σπουδαίες σειρές και τις κινηματογραφικές αίθουσες να προσφέρουν σπουδαίες ταινίες. Αυτό αναμένεται να γίνει άλλωστε από την στιγμή που θα ανακοινωθεί η χαλάρωση των μέτρων: “Η εγχώρια παραγωγή οφείλει και πρέπει να έχει την τιμητική της. Μην ξεχνάτε πως ένας ολόκληρος κλάδος έχει παραπάνω από έναν χρόνο να εργαστεί για την παραγωγή μίας Ελληνικής ταινίας. Σπουδαίοι Έλληνες ηθοποιοί έχουν παραπάνω από έναν χρόνο να δημιουργήσουν. Είμαστε εδώ για να δώσουμε προτεραιότητα στον καλό εμπορικό Ελληνικό κινηματογράφο αλλά και να προβάλλουμε παγκόσμια blockbuster στις καλύτερες συνθήκες εικόνας και ήχου” τονίζει. Ελπίζοντας παράλληλα οι ανακοινώσεις να μην καθυστερήσουν πολύ, γιατί: “Είναι σαν ο Peter Pan να έχει χάσει τον δρόμο για την Neverland”.